Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Καθημερινής, οι δημοσιογράφοι Ελένη Βαρβιτσιώτη και Βικτώρια Δενδρινού, της Καθημερινής και του Bloomberg αντίστοιχα, αποκαλύπτουν το «πιο καλά φυλαγμένο μυστικό της ελληνικής κρίσης», το οποίο φέρεται να βασίζεται σέ ένα σχέδιο 157 σελίδων των δανειστών, με βάση το οποίο θα αντιμετώπιζαν τις συνέπειες μίας εξόδου της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα. Στο δημοσίευμα περιλαμβάνεται προδημοσίευση του βιβλίου «Η τελευταία μπλόφα», με αναφορές τόσο στις πρώτες εργασίες μίας μικρής ομάδας υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 2012, όσο και με μία άλλη «μικρή ομάδα» οικονομολόγων και δικηγόρων που επανέφεραν τα σχέδια, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου της κυβέρνησης Τσίπρα.
Κατά την προδημοσίευση, οι δανειστές είχαν αρχικά καταστρώσει «υπό απόλυτη μυστικότητα» ένα σχέδιο με την κωδική ονομασία «Ένταξη Κροατίας», ένα «άκρως απόρρητο Σχέδιο Β’», που σχεδιάστηκε το 2012, «όταν η Ελλάδα είχε φτάσει και πάλι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας». Κατά τους συγγραφείς, το σχέδια αυτά αποσύρθηκαν με την εκλογή της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, για να βγουν «από την ξύλινη ντουλάπα» του γραφείου του τότε επικεφαλής του Euroworking Group, Τόμας Βίζερ μία εβδομάδα πριν την 20η Φεβρουαρίου του 2015, και μάλιστα με την μετονομασία της επιχείρησης σε «Αλβανία: ανάλυση και σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ενδεχόμενη χρεοκοπία 2015», καθώς η Κροατία στο μεταξύ είχε ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με τις δύο δημοσιογράφους, το «Σχέδιο Β’» ήταν ένα περίπλοκο σχέδιο που έθετε στο τραπέζι όταν τα πιθανά τεχνικά και νομικά προβλήματα που θα ερχόντουσαν στην επιφάνεια σε ένα πιθανό Grexit. Όπως αναφέρεται στην προδημοσίευση, το σχέδιο είχε την ένδειξη «Αυστηρά απόρρητο» και στην πρώτη σελίδα είχε γραμμένο με χοντρά γράμματα πως «Οι συνέπειες ενός τέτοιου σεναρίου είναι ακραίες και μπορούν να βάλουν την Ελλάδα σε ένα ταχύ μονοπάτι προς την έξοδο από την Ευρωζώνη και πιθανώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάθε απαραίτητη δράση πρέπει να ληφθεί για να αποφευχθεί αυτό το σενάριο και να μην ενεργοποιηθεί το πλάνο έκτακτης ανάγκης».
Τα τέσσερα κεφάλαια του Grexit
Όπως αναφέρεται, το επίμαχο πολυσέλιδο σχέδιο χωριζόταν σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο, «Άμεσες συνέπειες της μη πληρωμής», φέρεται να περιελάμβανε τις μεθοδεύσεις των αξιωματούχων των δανειστών για τη χρήση του άρθρου 352 της Συνθήκης της Λισσαβόνας για την έξοδο της χώρας από το κοινό νόμισμα, παρότι όλοι συμφωνούσαν πως δεν υπήρχε προβλεπόμενο σχέδιο εξόδου μίας χώρας από την Ευρωζώνη χωρίς ταυτόχρονη έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το δεύτερο κεφάλαιο, με τίτλο «Διαχείριση εξόδου», φέρεται να περιελάμβανε υπολογισμούς για το κόστος που θα βάραινε την υπόλοιπη Ευρωζώνη ένα πιθανό Grexit, το οποίοι φέρεται να αντιστοιχούσε στα 325 δισ. ευρώ, ποσό που συνδέεται με την αποπληρωμή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των υπόλοιπων κυβερνήσεων και τραπεζών της ζώνης του ευρώ από την Ελλάδα. Μάλιστα, στην προδημοσίευσε γίνεται αναφορά σε πίνακα που καταγράφει αναλυτικά την έκθεση των μελών της Ευρωζώνης στην Ελλάδα: «Ενδεικτικά για την Ιταλία σε περίπτωση Grexit το ποσό αυτό ανερχόταν σε 63 δισ., ίσο με το 4,1% του ΑΕΠ της. Για τη Γερμανία, το ποσό ήταν το μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη και ανερχόταν σε 92,8 δισ. ίσο με το 3,4% του ΑΕΠ της. Αλλά τη μεγαλύτερη έκθεση ως προς το ΑΕΠ της την είχε η Σλοβενία με 1,7 δισ., τα οποία αντιστοιχούσαν με το 6,7% του ΑΕΠ της μικρής χώρας» αναφέρει το δημοσίευμα.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το τρίτο κεφάλαιο απαντούσε στο ερώτημα για το κατά πόσο ήταν δυνατόν για την Ελλάδα να χρεοκοπήσει και να παραμείνει μέλος της Ευρωζώνης. Με τίτλο «Σχέδιο δράσης», η απάντηση που δινόταν ήταν «σχεδόν αδύνατον». Στο τέταρτο κεφάλαιο με τίτλο «Περιοριστικά μέτρα και έλεγχοι κεφαλαίου», κατέγραφε σειρά μέτρων για την διατήρηση ενός «υποτυπώδους τραπεζικού συστήματος» στη χώρα, πριν την πλήρη κατάρρευση από τη φυγή καταθέσεων και τον πανικό των αγορών.
Τα υπόλοιπα σχέδια
Σύμφωνα με την προδημοσίευση, μία άλλη ομάδα, υπό τη Γενική Γραμματεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εργαζόταν στον σχεδιασμό της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης που εκτιμώταν πως θα ξεσπάσει μετά τα παραπάνω. Εκεί, περιλαμβάνονται εκτιμήσεις πως περίπου ένας στους πέντε πολίτες της χώρας θα αντιμετώπιζε άμεσο πρόβλημα επιβίωσης, με τις δύο δημοσιογράφους να αναφέρουν πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολόγιζε πως θα χρειαστεί να καλυφθούν ανάγκες από την τροφή και την ιατρική περίθαλψη έως ακόμα και την ένδυση, στηριζόμενη μάλιστα στις ΜΚΟ. Όπως αναφέρεται, κατέληξαν σε μια «μικρή αλλαγή στην ευρωπαϊκή νομοθεσία», η οποία θα ήταν σε θέση να δώσει στην Ελλάδα πρόσβαση σε χρήματα από τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο επενδύσεων της ΕΕ. Σημειώνεται πάντως πως αυτός ο σχεδιασμός εγκαταλείφθηκε, αφού δεν χρειάστηκε να ενεργοποιηθεί.
Στη συνέχεια της προδημοσίευσης, οι δημοσιογράφοι αναφέρονται στον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα θα έβγαινε από το κοινό νόμισμα. Εκεί, αναφέρουν πως η Τράπεζα της Ελλα΄δας θα προχωρούσε άμεσα στην αλλαγή των πληροφοριακών συστημάτων της (για την μετατροπή του ευρώ στο νέο νόμισμα), στη συνέχεια θα άλλαζαν δημόσιες συμβάσεις που θα διέπονταν από το ελληνικό δίκαιο, δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι θα αποπληρώνονταν με το νέο νόμισμα. Σημειώνεται πως, κατά τις ίδιες πάντα πληροφορίες, το νέο νόμισμα θα έχανε τουλάχιστον την μισή του αξία έναντι του ευρώ, με άμεσο αποτέλεσμα τον διπλασιασμό του χρέους της χώρας από 180% σε 360%, και σύντομα στο «αστρονομικό 500%, όχι μόνο εξαιτίας της υποτίμησης αλλά και επειδή η οικονομία θα κατέρρεε». Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρεται, ένα στοιχείο θα παρέμενε ίδιο:
«Οπως και να το έβλεπες, στο βάθος υπήρχε πάντα ένα μνημόνιο. Ισως όχι αμέσως, επειδή η κυβέρνηση θα αντιστεκόταν, αλλά πολύ σύντομα. Θα την ανάγκαζε η πραγματικότητα. [Το μνημόνιο] ήταν ο μόνος τρόπος να σταθεροποιηθεί το νόμισμα και να ελεγχθεί ο πληθωρισμός» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, περιλαμβάνονται πληροφορίες για τους σχεδιασμούς για το τύπωμα νέου νομίσματος, με αναφορές στις πρώτες εβδομάδες και την παγωμένη οικονομική και τραπεζική δραστηριότητα, τις επόμενες εβδομάδες που η Τράπεζα της Ελλάδας θα εξέδιδε επιταγές έκτακτης ανάγκης, τους επόμενους τέσσερις με οκτώ μήνες με την «αρχική αλλαγή νομίσματος» με προσωρινά χαρτονομίσματα, και τελικά, ως ορόσημο την συμπλήρωση οκτώ με εννέα μηνών για την κυκλοφορία της «νέας δραχμής».
Η εισβολή στο νομισματοκοπείο από τους δανειστές
Αξίζει να σημειωθεί πως, μεταξύ των όσων αναφέρονται στην προδημοσίευση, περιγράφεται πως οι δανειστές θα αντιμετώπιζαν μία μονομερή απόφαση της Ελλάδας να χρησιμοποιήσει τα αποθέματα του νομισματοκοπείου για την εκτύπωση ευρώ. όπως αναφέρεται, μεταξύ των μέτρων που σχεδίαζαν οι δανειστές, ήταν μία ομάδα επιτήρησης που θα ερχόταν στην Ελλάδα «για να κάνει δειγματοληψία στα 16 παραρτήματα της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου αυτά τα εναπομείναντα ευρώ βρίσκονταν την εποχή εκείνη», και στην αναστολή της προσωρινή διαπίστευσης ασφαλείας που είναι απαραίτητη από την ΕΚΤ για την παραγωγή ευρώ από την ΤτΕ.
Ακόμα, οι δανειστές σχεδίαζαν πως η ΕΚΤ θα απαγόρευε από προμηθευτές να στέλνουν στη χώρα μας τα απαραίτητα υλικά για την παραγωγή του νομίσματος, καθώς και περαιτέρω δραστηριότητας της προαναφερόμενης ομάδας που θα εντόπιζε και θα διασφάλιζε πως υλικά όπως χαρτί, μελάνι, πλάκες και φιλμ που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή νομισμάτων «θα καταστρέφονταν αμέσως». Επίσης, τα εναπομείναντα ευρώ θα επέστρεφαν στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
«Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ότι η Τράπεζα της Ελλάδος θα μπορούσε να αρνηθεί την πρόσβαση [της ομάδας της ΕΚΤ] ή στη χειρότερη περίπτωση να χρησιμοποιήσει τα περισσευούμενα ευρώ για πληρωμές» σημειώνεται ακόμα στην προδημοσίευση, συμπληρώνοντας πως σε ένα τέτοιο σενάριο, η «μόνη αντίδραση σε μια τέτοια κατάσταση θα ήταν η έναρξη νομικών διαδικασιών κατά της Ελλάδας».
Διαβάστε ολόκληρο το δημοσίευμα της Καθημερινής