Με βάση τον νόμο Αλογοσκούφη του 2008 για τις εγγυήσεις στο τραπεζικό σύστημα, οι τράπεζες υποχρεούνταν να επιστρέφουν κάθε χρόνο το 10% στο Δημόσιο. Όμως, πλην της πρώτης χρονιάς που πλήρωσαν κανονικά έκτοτε δεν επέστρεψαν τα οφειλόμενα ποσά γεγονός που αποδόθηκε στο ότι ήταν ζημιογόνες. Το αποτέλεσμα ήταν να  συσσωρευτεί μια συνολική οφειλή ύψους 550 εκατ. ευρώ των τραπεζών προς το Δημόσιο, η οποία ακόμα και σήμερα παραμένει εκκρεμής.

Για το θέμα είχε κληθεί προ μηνός να γνωμοδοτήσει και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους το οποίο ξεκαθάρισε πως οι τόκοι θα πρέπει να αποδοθούν κανονικά στο Δημόσιο. Η γνωμοδότησή του έγινε μάλιστα δεκτή από την Κυβέρνηση.

Ωστόσο, η τρόικα το βράδυ ζήτησε να μην καταβληθούν από τις τράπεζες τα 550 εκατ. ευρώ που προβλέπονται ως απόδοση επί των προνομιούχων μετοχών και φέρονται να εισηγήθηκαν το δημοσιονομικό κενό να καλυφθεί με νέες φορολογικές παρεμβάσεις.

Τρόικα: Να μην τα επιστρέψουν οι τραπεζίτες, ας επιβληθεί έκτακτη εισφορά

Πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες του capital.gr, για την υποχρέωση των εγχώριων τραπεζικών ιδρυμάτων να επιστρέψουν στο Δημόσιο, έως το τέλος του 2012, το ποσό των 500 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό πρέπει να επιστραφεί με τη μορφή μερίσματος και αφορά στην κρατική ενίσχυση, με προνομιούχες μετοχές, που είχαν λάβει οι τράπεζες το 2008, βάσει του «νόμου Αλογοσκούφη». 

Παράγοντες του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν ότι οι επικεφαλής της τρόικας ζήτησαν να μην επιστραφεί στο Δημόσιο το συγκεκριμένο ποσό, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα και του υπουργού αναπληρωτή, Χρήστου Σταϊκούρα, οι οποίοι αντέτειναν ότι πρόκειται για έσοδα, τα οποία έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό 2012. Μάλιστα, στις 7 Σεπτεμβρίου, ο κ. Σταϊκούρας, με επιστολή του στον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδας, Γιώργο Προβόπουλο και τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Γιώργο Ζανιά, είχε ζητήσει την πληρωμή από τις τράπεζες των 500 εκατ. ευρώ. 

Στις συγκεκριμένες ενστάσεις του οικονομικού επιτελείου, αρχικά η τρόικα πρότεινε είτε να επιβληθεί μια νέα έκτακτη εισφορά είτε να καταργηθούν από εφέτος τα δώρα στους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα και στους συνταξιούχους, ώστε να καλυφθεί η «μαύρη τρύπα» με άμεσο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Οι προτάσεις αυτές δεν έγιναν αποδεκτές από την ελληνική πλευρά, οπότε η τρόικα αντιπρότεινε, είτε να υπάρξει νέα περικοπή των μισθών είτε να επιβληθεί έκτακτη εισφορά σε όλους τους τραπεζοϋπαλλήλους, ώστε να καλυφθεί το κενό. Όμως, και η δεύτερη πρόταση δεν έγινε αποδεκτή από το οικονομικό επιτελείο, με αποτέλεσμα το θέμα να παραμένει ανοιχτό. 

Η εκδοχή της «Καθημερινής»:

 

Η απαίτηση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση τόσο του υπουργού Οικονομικών, κ. Γ. Στουρνάρα, όσο και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, κ. Χρ. Σταϊκούρα, που έχει χειριστεί το ζήτημα. Μάλιστα, ο κ. Σταϊκούρας φέρεται ότι απείλησε με παραίτηση, εάν γίνει δεκτό το αίτημα της τρόικας να βρεθούν άλλα μέτρα για να καλύψουν την τρύπα των 555 εκατ.

Ο λόγος που προέκυψε το πρόβλημα είναι ότι στη γνωμοδότηση του ΝΣΚ το ποσό των 555 εκατ. ευρώ που θα πρέπει να καταβληθεί από τις τράπεζες στο Δημόσιο χαρακτηρίζεται ως «τόκοι» και όχι ως απόδοση ή μέρισμα, γιατί κάτι τέτοιο προϋποθέτει την ύπαρξη κερδών. Εάν όμως τα 555 εκατ. είναι τόκοι, τότε τα 5 δισ. είναι δάνειο και συνεπώς δεν μπορούν να προσμετρηθούν στα εποπτικά κεφάλαια των πιστωτικών ιδρυμάτων. Έτσι, η ανακεφαλαιοποίηση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη και τα 50 δισ. ευρώ που έχουν προϋπολογισθεί από το δάνειο της τρόικας γι΄ αυτό το σκοπό δεν επαρκούν. Οταν διαπιστώθηκε το τεχνικό πρόβλημα που δημιουργούσε η υιοθέτηση της γνωμοδότησης του ΝΣΚ από το υπουργείο Οικονομικών, αναζητήθηκαν εναλλακτικές λύσεις. Οι τράπεζες δέχθηκαν να δώσουν στο Δημόσιο το ποσό των 555 εκατ. ευρώ με άλλους τρόπους. Ωστόσο, θα έπρεπε να αποσυρθεί η γνωμοδότηση και η αποδοχή της από το ΥΠΟΙΚ. Καθώς κάτι τέτοιο δεν είχε γίνει μέχρι χθες, η τρόικα επανέφερε το θέμα, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των κ. Στουρνάρα και Σταϊκούρα.

Το ποσό των 555 εκατ. ευρώ έχει υπολογιστεί ως έσοδο στον προϋπολογισμό του 2012. Ετσι, η ξαφνική αφαίρεσή του δημιουργεί πρόβλημα στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού και κατ’ επέκταση οδηγεί σε νέα καθυστέρηση στην οριστικοποίηση της συμφωνίας με την τρόικα, την ώρα δε που το πακέτο για το 2013 έχει «κλείσει» και απομένουν κάποιες εκκρεμότητες στα φορολογικά μέτρα του 2014.

Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, η τρόικα έδειξε να «ξαφνιάζεται» από τη στάση του οικονομικού επιτελείου, καθώς όπως ανέφεραν οι επικεφαλής της η απόσυρση της υποχρέωσης καταβολής των 555 εκατ. ευρώ είχε συμφωνηθεί με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Στο πλαίσιο αυτό αντιπρότεινε να επιβληθεί κάποιος φόρος ή εναλλακτικά να προχωρήσει η κατάργηση των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων από το 2012 και όχι από το 2013.

Ωστόσο, ο κ. Στουρνάρας αρνήθηκε και τις δύο προτάσεις τις τρόικας και ενημέρωσε τους επικεφαλής της ότι εφόσον επιμένουν στο να μη διατεθούν τα 555 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες στο Δημόσιο, τότε το «κενό» στον προϋπολογισμό θα πρέπει να καλυφθεί κυρίως από τον τραπεζικό τομέα και όχι από στο σύνολο της κοινωνίας.

Ετσι, εφόσον δεν βρεθεί εναλλακτική λύση, εξετάζεται να επιβληθεί έκτακτη εισφορά στους τραπεζοϋπαλλήλους. Σημειώνεται ότι οι περικοπές θα αφορούν τόσο τους υπαλλήλους της ΤτΕ, όσο και στων εμπορικών τραπεζών. Επίσης, μελετάται να γίνει μία επιπλέον περικοπή στις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Στα μέτρα αυτά η τρόικα δεν έφερε αντιρρήσεις.

Ωστόσο, προκειμένου να αποφευχθούν τέτοια μέτρα, αργά χθες το βράδυ ξεκίνησε ένας νέος γύρος τηλεφωνικών επικοινωνιών μεταξύ του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα με τις διοικήσεις των τραπεζών. Πέραν του συγκεκριμένου, οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα θα συνεχίζονται καθημερινά ώστε να κλείσουν και οι τελευταίες εκκρεμότητες.