«H Κύπρος δεν βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο. Η Λευκωσία έχει συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους εταίρους της και το ΔΝΤ πρόγραμμα διάσωσης ύψους 10 δισ. ευρώ. Μια κατάρρευση των τραπεζών λόγω πανικού των καταθετών απεφεύχθη χάρη στους αυστηρούς ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων. Η ηρεμία στις διεθνείς αγορές, που παρουσίασαν κάποια μικρή νευρικότητα, αποκαταστάθηκε

Όμως, θα ήταν ανόητο να ξεχάσουμε την Κύπρο. Το μικρό νησί της Μεσογείου βαδίζει σταδιακά προς την έξοδο από την ευρωζώνη. Η έξοδος από το ευρώ θα εξανεμίσει τις περιουσίες, θα τροφοδοτήσει πληθωρισμό, θα οδηγήσει σε χρεοκοπία και θα αφήσει την Κύπρο αβοήθητη σε μια ταραγμένη περιοχή. Ακόμα κι έτσι, όσο περισσότερο συνεχίζονται οι έλεγχοι κεφαλαίων, τόσο θα αυξάνονται οι φωνές που ζητούν την επαναφορά της κυπριακής λίρας.


Ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης τάσσεται κατά της εξόδου της Κύπρου από το ευρώ. Αλλά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ ζητάει να αποχωρήσει η χώρα από το ενιαίο νόμισμα. Ένα άλλο μικρότερο κόμμα της αντιπολίτευσης επιθυμεί την παραμονή στην ευρωζώνη, αλλά χωρίς την τρόικα, αλλά και ο Αρχιεπίσκοπος της χώρας που ασκεί μεγάλη επιρροή τάσσεται επίσης κατά της τρόικας.

Αν η Λευκωσία επανέφερε την λίρα, η αξία του νέου νομίσματος θα κατακρημνιζόταν. Κανείς δεν γνωρίζει πόσο, αλλά οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η πτώση θα μπορούσε να φτάσει μέχρι το 50%. Οι Κύπριοι διαμαρτύρονται για το μεγάλο κούρεμα που υπέστησαν οι μεγαλοκαταθέτες των δύο μεγαλύτερων τραπεζών: της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής. Μια τέτοια μαζική υποτίμηση θα έπληττε και όλους τους άλλους καταθέτες.

Εν τω μεταξύ, η υποτίμηση θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό. Η Κύπρος είναι μια μικρή ανοικτή οικονομία. Όλες οι ανάγκες της σε πετρέλαιο καλύπτονται από εισαγωγές. Πάνω από το 80% των κλωστοϋφαντουργικών και χημικών προϊόντων, των ηλεκτρονικών ειδών, των μηχανημάτων και των αυτοκινήτων επίσης εισάγεται, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Αποστολίδη, λέκτορα Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου.

Η Κύπρος βασίζεται επίσης στη φθηνή εργασία των μεταναστών στην αγροτική βιομηχανία και στον τουρισμό. Μετά την υποτίμηση, το κόστος τους θα αυξανόταν, εξαλείφοντας τα όποια οφέλη από την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

Νέο σοκ θα έπληττε την οικονομία του νησιού εξαιτίας του ελλείμματος των τρεχουσών συναλλαγών που βρίσκεται κοντά στο 5% του ΑΕΠ. Δεδομένου ότι η Κύπρος έχει περιορισμένη πρόσβαση σε αποθέματα σκληρών νομισμάτων, αυτό το έλλειμμα θα έπρεπε να εξαφανιστεί εν μία νυκτί. Οι εισαγωγές θα βυθίζονταν. Αλλά το ίδιο θα συνέβαινε και στην εγχώρια παραγωγή, δεδομένης της εξάρτησής της από τις εισαγωγές.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Λευκωσία δεν θα μπορούσε να αποφύγει τη χρεοκοπία. Μετά από μια υποτίμηση 50%, τα χρέη της σε τοπικό νόμισμα θα διπλασιάζονταν. Τα χρέη έχουν δύο μορφές: τα δάνεια 15 δισ. ευρώ που έχει πάρει η κυβέρνηση και τα 10 δισ. ευρώ έκτακτης χρηματοδότησης από την κεντρική τράπεζα μέσω του μηχανισμού ELA.

Η χρεοκοπία μπορεί να φαίνεται μια ελκυστική επιλογή, διότι θα εξάλειφε ένα μεγάλο ποσοστό του χρέους. Αλλά δεν θα ήταν τόσο απλό. Θα επέσυρε μεγάλο αριθμό μηνύσεων. Επιπλέον, εάν η κεντρική τράπεζα καταρρεύσει λόγω προβλέψεών της για τα δάνεια του ELA, τότε θα πληγεί και η ΕΚΤ. Η ευρωζώνη δεν θα είναι χαρούμενη και θα επιμείνουν, τουλάχιστον, για κάποιο είδος σχεδίου σταδιακής αποπληρωμής.

Η Κύπρος θα μπορούσε φυσικά να αρνηθεί να πληρώσει άνευ όρων. Αλλά δεν είναι
Αργεντινή. Το μικρό της μέγεθος την καθιστά ευάλωτη σε πιέσεις. Αν προσπαθήσει να κρατήσει σκληρή στάση απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους της, θα είναι κι εκείνοι με τη σειρά τους σκληροί απέναντι της. Θα μπορούσαν ακόμη και να βρουν τρόπο να εκδιώξουν την Κύπρο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η έξοδος από την ΕΕ θα ήταν άλλο ένα πλήγμα για την Κύπρο. Οι καλύτερες ευκαιρίες για συναλλαγές είναι εντός της ευρωζώνης. Οι περισσότερες χώρες στην περιοχή – όπως η Συρία και η Αίγυπτος – δεν βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση.

Και η Τουρκία είναι εκτός μέχρι να βρεθεί τρόπος για την επίλυση των διαφορών μεταξύ Λευκωσίας και Άγκυρας σχετικά με το βόρειο τμήμα του νησιού.


Η Κύπρος θα προσπαθήσει επίσης να εκμεταλλευτεί τα αποθέματα φυσικού αερίου, εάν εγκαταλείψει την ΕΕ, με την Τουρκία ήδη να προσπαθεί να θέσει εμπόδια.
Εκτός από όλα αυτά, η Κύπρος θα πρέπει να αποφασίσει για τη νομισματική πολιτική της.

Μια υπεύθυνη κυβέρνηση θα ήθελε να συγκρατήσει τον πληθωρισμό είτε συνδέοντας την κυπριακή λίρα με ένα άλλο νόμισμα, όπως η στερλίνα, είτε ακολουθώντας μια αυστηρή αλλά ανεξάρτητη νομισματική πολιτική. Σε κάθε περίπτωση, η Λευκωσία θα πρέπει να διατηρήσει τα επιτόκια υψηλά και να περιορίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Ίσως χρειαστεί ακόμη να διατηρήσει τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων.

Ένα τέτοιο πρόγραμμα λιτότητας θα ήταν χειρότερο από εκείνο που απαιτείται από την τρόικα. Στη συνέχεια, θα ήταν δύσκολο να αποφύγει τον πειρασμό να τυπώσει χρήμα. Αλλά με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται υπερπληθωρισμός.

Συνεπώς, η αποχώρηση από το ευρώ δεν θα ήταν καλή επιλογή. Αλλά και η παραμονή στο ευρώ δεν είναι επίσης καλή. Το ΑΕΠ θα μπορούσε να βυθιστεί περίπου 20% τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις. Και όσο περισσότερο συνεχίζονται οι περιορισμοί επί των κεφαλαίων, τόσο περισσότερο ο κυπριακός λαός θα αισθάνεται ότι δεν βρίσκεται στην ευρωζώνη ούτως ή άλλως – καθώς ένα ευρώ στην Κύπρο δεν είναι ισότιμο με ένα ευρώ στον υπόλοιπο κόσμο.

Η τρόικα θα πρέπει να βοηθήσει να αρθούν οι έλεγχοι το συντομότερο δυνατό. Ειδάλλως, η Κύπρος μπορεί να αποχωρήσει από το ευρώ και όσο μικρή και αν είναι θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την ευρωζώνη».

Αυξάνονται οι πιθανότητες για γενίκευση της στάσης πληρωμών

Οριακή είναι πλέον η κατάσταση της οικονομίας στην Κύπρο, μετά τις αποφάσεις του Eurogroup, με τον νέο υπουργό Οικονομικών κ. Χ. Γεωργιάδη να δηλώνει ότι τα δημόσια οικονομικά αυτόν τον μήνα εξαντλούνται.
 
Η κυπριακή κυβέρνηση, σημειώνει το «Βήμα», πρέπει να εξεύρει άμεσα πόρους έως το τέλος Απριλίου γιατί έως το τέλος του μήνα υπάρχει πλέον ορατή η απειλή για στάση πληρωμών. Και τούτο επειδή, όπως παραδέχθηκε ο υπουργός Οικονομικών η κυπριακή κυβέρνηση δεν επεξεργάζεται αλλά και δεν διαθέτει σχέδιο Β. Η πρώτη δόση από την τρόικα έχει προγραμματισθεί να δοθεί στα μέσα Μαΐου, αλλά στο μεταξύ η κατάσταση κρίνεται οριακή. Ήδη οι κτηνοτρόφοι δηλώνουν ότι δεν έχουν χρήματα για να συντηρήσουν τις μονάδες τους, ενώ απειλείται άμεσα η αναστολή της λειτουργίας των Κυπριακών Αερογραμμών.
 
Ο κ. Γεωργιάδης απέρριψε όλες τις αιτιάσεις για έξοδο από το ευρώ, λέγοντας ότι ισοδυναμεί με πολλαπλάσιο κούρεμα όχι μόνον των καταθέσεων στις δύο τράπεζες αλλά σε ολόκληρη την οικονομία ενώ το βιοτικό επίπεδο θα αφηγηθεί αιώνες πίσω: 
 
«Είναι η ώρα της διόρθωσης για λάθη του παρελθόντος. Η ώρα που πληρώνουμε τον λογαριασμό. Θα ξοδεύουμε όσα η τσέπη μας σηκώνει δεν υπάρχει άλλη επιλογή», δηλώνει σε δραματικούς τόνους ο υπουργός Οικονομικών..
 
Η Γενική Λογίστρια της Κύπρου κυρία Ρέα Γεωργίου μιλώντας τη  Δευτέρα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της κυπριακής Βουλής προειδοποίησε ότι το ειδικό απόθεμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Κεντρική Τράπεζα ύψους 85 εκατ. ευρώ δεν είναι επαρκές και χρειάζεται άμεση χρηματοδότηση ύψους 80 εκατ. ευρώ πριν τις 24 Απριλίου για να μην δημιουργηθεί στάση πληρωμών.
 
«Σε περίπτωση που κάποια από τα χρηματικά ιδρύματα λήγουν οι ανανεώσεις γραμματίων όπως π.χ. στις 16 Απριλίου θα προκύψει πρόβλημα για ικανοποίηση χρηματοδοτικών αναγκών του κράτους στις 18 Απριλίου», τόνισε η ίδια.
 
 Όπως εξήγησε αυτή τη στιγμή ο βραχυπρόθεσμος εσωτερικός δανεισμός του κράτους από τράπεζες και ημικρατικούς οργανισμούς ανέρχεται σε 966,7 εκατ. ευρώ, ωστόσο λόγω των εξελίξεων στην Κύπρο τα αναμενόμενα ποσά που αφορούν στα δημόσια έσοδα είναι εξαιρετικά δύσκολα να προβλεφθούν και για αυτό το Γενικό Λογιστήριο έχει αναπροσαρμόσει τις προβλέψεις του για τους επόμενους μήνες προς τα κάτω.
 
 Η Γενική Λογίστρια σημείωσε ότι τον Απρίλιο τα φοροεισπρακτικά τμήματα του κράτους όπως ΦΠΑ, ΤΕΠ και Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχουν ανακοινώσει παράταση στην προθεσμία πληρωμών με αποτέλεσμα ο Απρίλιος να παρουσιάζει χρηματικό έλλειμμα ύψους 160 εκατ. ευρώ.