Του Χρήστου Ιωάννου

Και στο νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020, το οποίο το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας θεωρεί αναπόσπαστο μέρος της αναπτυξιακής πολιτικής και προβολή του νέου παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας  – την πρόταση του οποίου παρουσίασε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστής Χατζηδάκης – οι αγαπημένοι επιχειρηματικοί όμιλοι όλων των κυβερνήσεων θα έχουν άλλη μια πλούσια περίοδο κοινοτικών ενισχύσεων.

Εκτός από τους αυτοκινητόδρομους, η κατασκευή των οποίων ήδη τροφοδοτείται εκτάκτως από αναθεωρημένα μεγάλα κονδύλια του υφιστάμενου ΕΣΠΑ, το αντικείμενο των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών θα ενισχυθεί από έργα που συνεχίζονται (μετρό Αθηνών, μετρό Θεσσαλονίκης, σιδηροδρομικό δίκτυο) ενώ θα εμπλουτισθεί από έργα διαχείρισης σκουπιδιών ή αποβλήτων, τα οποία θα λάβουν σημαντικό μέρος της νέας πίτας. Αυτά τα έργα τα βαπτίζουμε περιβαλλοντικά και περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα Περιβάλλον και Μεταφορές του νέου ΕΣΠΑ το οποίο θα απορροφήσει 3,7 δισ. ευρώ ή 24% των κοινοτικών ενισχύσεων,.

 

Τέσσερα Εθνικά Προγράμματα και Περιφερειακά

Εκτός από το πρόγραμμα Περιβάλλον και Μεταφορές η πρόταση για το ΕΣΠΑ περιλαμβάνει άλλα τρία Εθνικά Επιχειρησιακά Προγράμματα, προϋπολογισμού 9,9 δισ. ευρώ («Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία», Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Απασχόληση και  Μεταρρύθμιση του Δημοσίου) και Περιφερειακά Προγράμματα προϋπολογισμού 5,4 δισ. ευρώ. Τα περιφερειακά προγράμματα είναι ενισχυμένα για να δοθεί η δυνατότητα στις περιφέρειες και τους ΟΤΑ να κάνουν στοχευμένες επενδύσεις.

Το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», είναι το μεγαλύτερο από τα τέσσερα Εθνικά Επιχειρησιακά και μακράν μεγαλύτερο του σημερινού προγράμματος «Επιχειρηματικότητα και Ανταγωνιστικότητα». Οι προτεινόμενες δαπάνες φθάνουν τα 3,8 δισ. ευρώ ή το 25% του προϋπολογισμού των τεσσάρων προγραμμάτων με τις δαπάνες για καινοτομία να διπλασιάζονται στο 8%. (από 4% της υφιστάμενης περιόδου). Οι τομείς προτεραιότητας είναι:

  • Τουρισμός (γενικά και ειδικότερες μορφές): Θα υπάρξει εξειδίκευση με βάση τις συνεννοήσεις που θα γίνουν και με το ΣΕΤΕ και το Υπουργείο Τουρισμού.
  • Αγροτοδιατροφικός τομέας: Σε συνεργασία και με το Υπουργείο Γεωργίας θα καθοριστούν οι δράσεις.
  • Logistics
  • Περιβαλλοντική βιομηχανία, eco business: συνδυάζει προστασία του περιβάλλοντος και δημιουργία θέσεων εργασίας
  • Υγείας: Φαρμακευτικά γενικά, βιοτεχνολογία, generics.
  • Τουρισμός υγείας και υπηρεσίες υγείας θα είναι προτεραιότητα.
  • Παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας.
  • Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών: Στο παγκόσμιο οικονομικό Φόρουμ στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών σε 144 χώρες η Ελλάδα είναι 10η ως προς το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό. Στο πλαίσιο αυτό έχει ξεκινήσει και συνεργασία με το Ισραήλ.
  • Δημιουργικές βιομηχανίες (ελληνικό design) και εφαρμογές στο χώρο του πολιτισμού

 

Τι λέει η μελέτη της McKinsey για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο

 
Η πρόταση του νέου ΕΣΠΑ που χαράσσει και τα όρια του αναπτυξιακού μοντέλου βασίστηκε κυρίως στη μελέτη της εταιρείας συμβούλων McKinsey η οποία έγινε το 2011 και επικαιροποιήθηκε και στις μελέτες του ΙΟΒΕ και του ΚΕΠΕ.

Σύμφωνα πάντως με τα όσα αναφέρονται στη μελέτη της McKinsey του 2011, η οποία έγινε για λογαριασμό του ΣΕΒ και της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών το οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας πρέπει να γίνει πιο εξωστρεφές για να εξάγει αγαθά και υπηρεσίες και να εισάγει επενδυτικά κεφάλαια.

Τα κεφάλαια αυτά να απορροφήσουν διεθνώς εμπορεύσιμοι τομείς, όπως είναι ο τουρισμός και η βιομηχανία (ενέργεια, μεταποίηση τροφίμων,  αγροτική παραγωγή) και νέοι κλάδοι όπως παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων, ιχθυοκαλλιέργειες, αγροτικός τουρισμός, φροντίδα για την τρίτη ηλικία και τους χρόνια ασθενείς, δημιουργία περιφερειακών διαμετακομιστκών κόμβων, διαχείριση αποβλήτων. Επίσης να  αναπτυχθούν εξειδικευμένες κατηγορίες τροφίμων (προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης), να δημιουργηθούν προγράμματα κλασικών σπουδών.

Ατυχώς ο κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειες πνέει τα λοίσθια, λόγω υπερβολικού δανεισμού και κλεισίματος του διακόπτη χρηματοδότησης.
 

Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Απασχόληση

Το πρόγραμμα προβλέπει δαπάνες 2 δισ. ευρώ για δράσεις με έμφαση  στην προώθηση μέτρων αντιμετώπησης της ανεργίας, καινοτόμα προγράμματα για την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και σύνδεση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με την αγορά εργασίας.

Μεταρρύθμιση Δημοσίου

Το πρόγραμμα είναι μικρό, 400 εκατ. ευρώ, αφού το Δημόσιο έχει πάθει «σμίκρυνση». Στόχος είναι να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα οργάνωσης, διαχείρισης και ελέγχου στη Δημόσια Διοίκηση.