Του Κώστα Εφήμερου

Με ένα πρωτοφανές νομικό τρυκ, η συγκυβέρνηση επιχειρεί να αμνηστεύσει αναδρομικά τον εκκαθαριστή της ΕΡΤ, Γκίκα Μάναλη, για οποιαδήποτε ποινικά κολάσιμη κίνησή του. Και δεν είναι και λίγες.

Το άρθρο 38, που εισάγεται στο νομοσχέδιο για τον φόρο ακίνητης περιουσίας, και συγκεκριμένα η παράγραφος 3, προβλέπει ότι «ο ειδικός διαχειριστής δεν υπέχει αστική, ποινική ή άλλη ευθύνη έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις που αφορούν στην ειδική διαχείριση».

Έξι μήνες μετά το μαύρο στην ΕΡΤ, που επήλθε με την έκδοση μιας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (η οποία εξέπνευσε χωρίς ποτέ να έρθει για συζήτηση στο κοινοβούλιο), η κυβέρνηση τώρα ανησυχεί για τις νομικές επιπτώσεις των κινήσεών της προκειμένου να λειτουργήσει το μόρφωμα της ΔΤ.

Σημειώστε αυτά

Η Ελλάδα με το Προεδρικό Διάταγμα 60/07 ενσωμάτωσε στην ελληνική νομοθεσία την Κοινοτική Οδηγία 2004/18/ΕΚ για τις προμήθειες του Δημοσίου, ενώ το Π.Δ. 118/07 εξειδίκευσε τον κανονισμό περί προμηθειών του Δημοσίου. Σύμφωνα με αυτόν, για οποιαδήποτε προμήθεια μέχρι του ποσού των 60.000€ γίνεται πρόχειρος διαγωνισμός(όχι ανάθεση), έως 233.000€ γίνεται ανοικτός διαγωνισμός (με προθεσμία ενός μηνός για την κατάθεση προσφορών) και για μεγαλύτερα ποσά γίνεται διεθνής διαγωνισμός (με προθεσμία κατάθεσης προσφορών 52 ημερών και υποχρεωτική δημοσίευση του διαγωνισμού στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Τέλος, για κάθε σύμβαση που ξεπερνά το ένα εκατομμύριο ευρώ αυτή πρέπει να κατατίθεται για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο πριν υπογραφεί ή εκτελεστεί.

Ο κώδικας προμηθειών του Δημοσίου είναι πολύ αυστηρός και δέχεται μόνο μία εξαίρεση που θα μπορούσαν να επικαλεστούν (Νόμος 2286/95, άρθρο 2, παράγραφος 13, εδάφιο V), σύμφωνα με την οποία «όταν για λόγους επείγουσας ανάγκης που οφείλεται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν οι προθεσμίες που προβλέπονται από τους κανονισμούς προμηθειών» μπορεί να γίνει ανάθεση με διαπραγμάτευση (απευθείας ανάθεση, στα ελληνικά). Ποιος νομικός στην Ελλάδα (εκτός από τον Ε. Βενιζέλο) θα μπορούσε να υποστηρίξει ενώπιον δικαστών ότι μια κυβερνητική απόφαση για το κλείσιμο μιας δημόσιας υπηρεσίας αποτελεί «αυταπόδεικτα απρόβλεπτη κατάσταση»;
 
Υπάρχει άλλος ένας νόμος που θα μας φανεί χρήσιμος, ο Ν. 3861/2010, σύμφωνα με τον οποίο όλοι οι φορείς του δημοσίου υποχρεούνται να αναρτούν στο σύστημα Δι@ύγεια οποιαδήποτε διοικητική πράξη «αμελλητί, δηλαδή τάχιστα και χωρίς υπαίτια καθυστέρηση» προκειμένου αυτή να ισχύσει και να γίνει εκτελεστή.

«Πράξεις και παραλείψεις»

Ας δούμε λοιπόν μόνο μερικές από τις πράξεις που προσπαθεί να προλάβει η κυβέρνηση εισάγοντας προς ψήφιση την ποινική αμνήστευση του Γκίκα Μάναλη.
 
Οι 8 ημέρες στο στούντιο των Μπόμπολα και Ψυχάρη

Στις 5 Νοεμβρίου 2013 δημοσιεύεται στη Δι@ύγεια η απόφαση ΒΛ1ΟΗ-Υ4Η, σύμφωνα με την οποία το Δημόσιο καταβάλλει στην εταιρεία TVE, ιδιοκτησίας Μπόμπολα-Ψυχάρη, το ποσό των 155.000€ για τη μετάδοση τηλεοπτικού σήματος διάρκειας 8 ημερών τον Ιούλιο του 2013, χωρίς ζωντανές εκπομπές από τα στούντιό της. Για το ποσό αυτό θα έπρεπε να διεξαχθεί ανοιχτός διαγωνισμός με προθεσμία κατάθεσης προσφορών 30 ημερών. Επιπλέον η Δι@ύγεια δεν περιλαμβάνει καμία απόφαση ανάθεσης του έργου, παρά μόνο τη διοικητική πράξη της δαπάνης. Στην αιτιολογία μάλιστα δεν αναφέρεται καμία εξαίρεση του κανόνα περί προμηθειών του Δημοσίου.

Το ακριβό σύστημα ροής

Στις 5 Νοεμβρίου 2013 δημοσιεύεται και η ΑΔΑ ΒΛ1ΟΗ-ΟΡΠ, σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται δαπάνη 468.000€ για την ενοικίαση συστήματος ροής διάρκειας τριών μηνών στην εταιρεία «ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΣΙΑ Ε.Ε.». Το σύστημα αυτό κοστίζει για αγορά το πολύ 80.000€ (μαζί με εφεδρικό σύστημα). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, για το ποσό αυτό θα έπρεπε να διεξαχθεί διεθνής διαγωνισμός με δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ε.Ε. Και σ' αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει διοικητική πράξη ανάθεσης του έργου, παρά μόνο η απόφαση δαπάνης. Και σ' αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει αιτιολογική αναφορά περί εξαίρεσης του κώδικα προμηθειών βάσει κάποιας «αυταπόδεικτα απρόβλεπτης κατάστασης».

Τα χαμένα 5,4 εκατομμύρια ευρώ

Σύμφωνα με τη σύμβαση μετάδοσης του Champions League (την οποία δημοσιεύουμε σήμερα) η κυβέρνηση έπρεπε να πληρώσει για τηλεοπτικά δικαιώματα τον Ιούλιο 5,4 εκατομμύρια ευρώ. Αν κρίνουμε από τις δηλώσεις του υφυπουργού Δημόσιας Τηλεόρασης, Παντελή Καψή, στη Βουλή, όπου αναφέρθηκε στη συνέχιση της σύμβασης, αλλά και σύμφωνα με την ΑΔΑ ΒΛ19Η-ΔΝ5 η οποία αναφέρει πρόστιμο αγνώστου ποσού που επιβλήθηκε στην ΔΤ για τη μη μετάδοση των αγώνων από το Internet, συμπεραίνουμε ότι το ποσό έχει καταβληθεί. Στο σύστημα της Δι@ύγειας ωστόσο δεν μπορούμε να βρούμε καμία σχετική ΑΔΑ, ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει και παραπομπή της σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η κυρία Κλικλίκου και ο ΟΤΕ

Στη Δι@ύγεια δεν μπορούμε να βρούμε επίσης καμία διοικητική απόφαση σχετικά με την παροχή από την DIGEA υπηρεσιών ψηφιακής κωδικοποίησης και πολυπλεξίας για την ΔΤ για τουλάχιστον 5 μήνες. Την παροχή αυτών των υπηρεσιών την έχει παραδεχτεί ή ίδια η εταιρεία με δελτίο Τύπου. Δεν γνωρίζουμε αν οι μέτοχοι της DIGEA (οι καναλάρχες των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών) παρείχαν δωρεάν τις υπηρεσίες τους επειδή έχουν μεγάλη καρδιά, γνωρίζουμε όμως ότι ακόμα και σ' αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να έχει δημοσιευτεί ΑΔΑ αποδοχής του «δώρου».

Ανάλογα ερωτήματα δημιουργούνται και για τον ΟΤΕ, αφού η μεταφορά των κυκλωμάτων από την DIGEA ή το Ραδιομέγαρο προς τον ΟΤΕ και από εκεί προς τα ψηφιακά κέντρα εκπομπής στα βουνά, κοστίζει περισσότερο από 100.000€ μηνιαίως. Και όμως, ούτε γι' αυτές τις υπηρεσίες καταφέρνουμε να βρούμε δημοσιευμένες σχετικές διοικητικές αποφάσεις.

Η παραλαβή χωρίς παράδοση

Τα χαράματα της 7ης Νοεμβρίου 2013, τα ΜΑΤ κάνουν έφοδο στο Ραδιομέγαρο. Τη διαδικασία της εφόδου παρακολουθεί εισαγγελέας, ο οποίος όμως αρνείται να συνδράμει την έφοδο με την υπογραφή του. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι κλήθηκε απλώς να παραβρεθεί σε περίπτωση που χρειαστεί. Είναι σαν να γίνεται έφοδος στο σπίτι σας χωρίς να υπάρχει υπογεγραμμένη εντολή από τον εισαγγελέα, ο οποίος έχει κληθεί να παρακολουθήσει το συμβάν από το απέναντι παγκάκι. Μπορεί τη διαταγή να μην τη δίνουν ο Παντελής Καψής ή ο Γκίκας Μάναλης, αλλά δημιουργείται μέγα ζήτημα σε σχέση με την παράδοση του εξοπλισμού που ήταν χρεωμένος στους εργαζομένους της ΕΡΤ. Η παραλαβή του εξοπλισμού αυτού, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, υποτίθεται ότι γίνεται από τον Γκίκα Μάναλη, χωρίς όμως κανένας να υπογράφει την παράδοσή του.

Ποινικές και αστικές ευθύνες

Τα παραπάνω παραδείγματα είναι μόνο λίγα απ' αυτά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Εδώ δεν ασχολούμαστε με τις άλλες πτυχές της υπόθεσης, όπως οι προσλήψεις βάσει του πλάνου Βενιζέλου που δεν έγιναν ποτέ ή οι αποζημιώσεις των εργαζομένων της ΕΡΤ που δεν πληρώνονται, οδηγώντας τους στην οικονομική εξόντωση. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η συστηματική καταπάτηση της νομοθεσίας, που σε μιαν άλλη χώρα ή σε άλλη εποχή θα μπορούσε να επιφέρει ποινικές κυρώσεις και να οδηγήσει τον Γκίκα Μάναλη στην φυλακή.

Επιπλέον μας ενδιαφέρουν οι ευθύνες του πολιτικού προϊστάμενου του ειδικού διαχειριστή, Γιάννη Στουρνάρα καθώς και του υφυπουργού Δημόσιας Τηλεόρασης, Παντελή Καψή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ΝΕΡΙΤ.
 
Φαίνεται μάλιστα ότι η εισαγγελία, που έχει αναγγείλει έρευνα στη βάση της διαφθοράς, πλησίαζε σε καταλογισμό ευθυνών και γι' αυτό η κυβέρνηση έσπευσε να την προκαταλάβει με αυτή την αδιανόητη για τον νομικό μας πολιτισμό τροπολογία.

Η είσοδος αυτού του άρθρου στο νομοσχέδιο του φόρου ακινήτων αποτελεί ευθεία παραδοχή παρανομίας στον χειρισμό της λειτουργίας του μορφώματος της ΔΤ και της ΝΕΡΙΤ (που δεν το λες και λειτουργία, αφού θα ήταν έτοιμη τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τον Καψή, αλλά μέχρι σήμερα έχει μόνο συμβούλιο).

Ερωτήσεις

Άσχετα με την προσωπική άποψη του καθενός σχετικά με την ΕΡΤ, τη ΔΤ και τη ΝΕΡΙΤ, η συγκεκριμένη κίνηση δημιουργεί μερικά ερωτηματικά:

Θα υπάρξει αντίδραση από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της αντιπολίτευσης για τη συγκεκριμένη «ντροπολογία»;

Μήπως θα έπρεπε η δικαιοσύνη να κινηθεί άμεσα και να απαγγείλει διώξεις προς τους υπεύθυνους προτού ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες το νομοσχέδιο; Μήπως με αυτό τον τρόπο θα έδινε μήνυμα στην νομοθετική εξουσία ότι δεν ανέχεται την ανάμειξή της στη δικαστική;

Μήπως, τουλάχιστον, θα έπρεπε να ασκηθούν αυτεπάγγελτες διώξεις σχετικά με τη μη συμμόρφωση του ειδικού διαχειριστή στον νόμο περί δημοσίευσης όλων των πράξεων στην Δι@ύγεια, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση;

Μήπως θα έπρεπε να κινηθούν οι ευρωπαϊκές αρχές για την ελλιπή εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας σε σχέση με τις προμήθειες του Δημοσίου;

Μήπως θα έπρεπε να παραιτηθεί ο υφυπουργός Δημόσιας Τηλεόρασης, προκειμένου να αποδείξει ότι δεν έχει καμία ανάμειξη στις παράνομες αποφάσεις και διαδικασίες που έχουν τελεστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του;

Μήπως θα έπρεπε να παραιτηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η ΠΝΠ του οποίου δεν πέρασε από τη Βουλή όπως ορίζει το Σύνταγμα; Δεν είναι προσβολή προς τον θεσμό και το πρόσωπό του;

Είναι αρκετή δικαιολογία ότι κάτι από τα παραπάνω θα έφερνε την πτώση της κυβέρνησης; Είναι αυτοσκοπός η διατήρηση της κυβέρνησης ή θα πρέπει να σταματήσουμε την ελαστική χρήση της νομοθεσίας και του Συντάγματος προτού φτάσουμε στην ακύρωση νόμων και διατάξεων που προασπίζουν τις ελευθερίες μας;

Επανερχόμενοι στο ερώτημα του τίτλου «Ποιος θα πάει φυλακή;», η απάντηση είναι: κανένας, όσο οι θεσμοί συνεχίσουν να υπολειτουργούν με το θράσος τους και την ανοχή μας.