Του Γιώργου Βασσάλου
Από το 2012, η Σύνοδος του Δεκέμβρη έχει ιδιαίτερη σημασία για την «οικονομική διακυβέρνηση» της ΕΕ. Κατά τη διάρκειά της, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξετάζουν την αναφορά της Κομισιόν για το «μηχανισμό μακρο-οικονομικής επαγρύπνησης» κι επικυρώνουν τις χώρες που θα τεθούν υπό περεταίρω εξέταση, διακινδυνεύοντας πρόστιμα.[1]
Στην αναφορά της για το 2013,[2] η Κομισιόν επιχαίρει για τη μείωση του «μοναδιαίου κόστους εργασίας» (διαβάστε των μισθών για να μιλάμε πιο απλά) σε Ιρλανδία, Ισπανία, Λιθουανία και Σλοβακία και το πάγωμα του σε Βέλγιο και Σλοβενία.[3] Η Κομισιόν θεωρεί, από την άλλη, αρνητικό ότι δεν υπήρξε μείωση σε Γερμανία, Τσεχία και Λουξεμβούργο, ενώ κρίνει την καθοδική πορεία ανεπαρκή στην περίπτωση της Φινλανδίας. Ο γενικός απολογισμός όμως είναι για αυτή «θετικός» αφού οι περισσότερες χώρες «βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα τους» και «αντίθετα από το πώς ήταν η κατάσταση μέχρι πριν από λίγα χρόνια, κανένα κράτος-μέλος (εκτός του Λουξεμβούργου) δεν καταγράφει άνοδο του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας πάνω από το ενδεικτικό όριο που έχει καθιερωθεί». Αν παρουσιάζαμε την κατάσταση με άλλους δείκτες όπως οι πραγματικοί μισθοί ή η αγοραστική δύναμη, η εικόνα αυτή που αρέσει στην Κομισιόν θα φαινόταν ακόμα πιο δραματική για την πλειοψηφία των Ευρωπαίων.
Η Κομισιόν προτείνει την περεταίρω εξέταση 16 χωρών αυτή τη χρονιά, με βάση έναν πίνακα 11 δεικτών. Σε περίπτωση αποτυχίας διόρθωσης κάποιων από τους δείκτες αυτούς με βάση τις συστάσεις της Κομισιόν,[4] η τελευταία μπορεί να επιβάλει πρόστιμο μέχρι 0,1% του ΑΕΠ στη χώρα που κρίνει ότι δεν κάνει αρκετές προσπάθειες.[5]
Οι δείκτες ωστόσο μας λένε και κάτι ενδιαφέρον για το οποίο όμως η Κομισιόν δεν πρόκειται να πει ή να κάνει τίποτε: ότι σε όλες τις χώρες τα ιδιωτικά χρέη ξεπερνάνε μαζικά τα δημόσια, παρότι τα τελευταία θεωρήθηκαν η αιτία της κρίσης από το 2008.
Άλλο σημείο της ημερήσιας διάταξης είναι η αναβάθμιση των οικονομικών προγραμμάτων των κυβερνήσεων σε συμβόλαια με την Κομισιόν. Το μέτρο αυτό περιλαμβάνεται και στη Δημοσιονομική Συνθήκη και προβλέπει ότι σε περίπτωση παρέκκλισης από το οικονομικό πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί με την Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ποινές στο εν λόγω κράτος-μέλος. Η αυταρχική επιβολή λοιπόν της ευρω-γραφειοκρατίας πάνω στις εθνικές κυβερνήσεις ενισχύεται.
Για να δώσει την εντύπωση ότι «εξισορροπούν» τις πολιτικές λιτότητας που αναφέρθηκαν και ρίχνουν στη φτώχεια εκατομμύρια Ευρωπαίους[6], η Σύνοδος των ηγετών της ΕΕ περιλαμβάνει στην ημερήσια διάταξη της, την εισαγωγή και «κοινωνικών δεικτών», πλάι στους οικονομικούς. Πρόκειται για ένα «Δούρειο Ίππο» ενάντια στα εργατικά δικαιώματα: οι δείκτες αυτοί προβλέπουν έξτρα χρηματοδότηση για τα κράτη που θα απορρυθμίσουν γρηγορότερα την αγορά εργασίας τους.[7]
Οι επικεφαλής των κυβερνήσεων και της ΕΕ δε θα προχωρήσουν στα σχέδια τους χωρίς αντίσταση. Μια βελγική συμμαχία πάνω από σαράντα συνδικάτων, αγροτικών ενώσεων, κινημάτων κι οργανώσεων θα επιχειρήσουν να μπλοκάρουν από το πρωί της 19ης Δεκέμβρη πέντε σταυροδρόμια που οδηγούν στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.[8] Τα αιτήματά τους είναι η άμεση απόσυρση της Δημοσιονομικής Συνθήκης[9], αλλά και της Συνθήκης ελευθέρου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
Την ίδια στιγμή αντιπολεμικά κινήματα θα επιχειρήσουν το μπλοκάρισμα διαφόρων κτιρίων που σχετίζονται με στο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα της ΕΕ. Στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου βρίσκεται και η ενίσχυση της στρατιωτικής βιομηχανίας (με τη συγκέντρωση της στο ολιγοπώλιο των πέντε)[10] και η αύξηση των πολεμικών δυνατοτήτων.