Είναι αστεία όλη αυτή η κυβερνητική παραφιλολογία των τελευταίων ημερών περί «τέλους των μνημονίων». Εχθές μόλις, ο πρωθυπουργός επανέλαβε για πολλοστή φορά ότι βγαίνουμε από το μνημόνιο, θυμίζοντας τον παλιό «αντιμνημονιακό» εαυτό του, τα Ζάππεια και όλες εκείνες τις υποσχέσεις περί επαναδιαπραγμάτευσης με τους δανειστές και εταίρους, τότε που ο κ. Σαμαράς ήταν στην αντιπολίτευση και είχε την αυταπάτη ότι είχε στο τσεπάκι του την αυτοδυναμία. Βιαζόταν τότε ο κ. Σαμαράς να γίνουν εκλογές να σαρώσει. Τώρα, δεν βιάζεται καθόλου.
 
 Η υπόσχεση ότι βγαίνουμε από τα μνημόνια είναι βέβαια εντελώς κούφια και υποκριτική. Τα μνημόνια δεν είναι συμβόλαια με ημερομηνία λήξεως. Τα μνημόνια είναι οι εκατοντάδες εφαρμοστικοί νόμοι και διατάξεις που επέβαλαν, αυτοί ακριβώς που πυροδότησαν την ύφεση ως τα άκρα, αυτοί ακριβώς που διέλυσαν και διαλύουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας, που έστειλαν και συνεχίζουν να στέλνουν εκατοντάδες χιλιάδες κόσμο στην ανεργία, αυτοί ακριβώς που ευθύνονται για τα λουκέτα στις επιχειρήσεις, για την ανθρωπιστική κρίση, για τη διάλυση της δημόσιας παιδείας και της δημόσιας υγείας, αυτοί ακριβώς που κατεδαφίζουν δομές υποστήριξης των αδύναμων στρωμάτων, που εξανεμίζουν μισθούς και συντάξεις και έχουν εκτοξεύσει τη φορολογία, που καταστρέφουν τα ασφαλιστικά ταμεία, που έχουν αναιρέσει στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις πολλών δεκαετιών.
 
Σε μια πολιτεία όπου οι λέξεις δεν θα είχαν χάσει το νόημά τους, «βγαίνουμε από το μνημόνια» θα σήμαινε την κατάργηση όλων αυτών των νόμων και διατάξεων. Αλλά και πάλι ψευδής θα ήταν η διαβεβαίωση, τουλάχιστον στο στόμα των πολιτικών που ψήφισαν ή επέβαλαν με άλλα τρυκ αυτό το πλαίσιο, γιατί ακόμα και αν αυτό καταργηθεί, δεν γίνεται να αναστραφούν και οι μέχρι τώρα συνέπειές του. Δεν πρόκειται με κάποιον αυτοματισμό να ξανανοίξουν οι επιχειρήσεις, να ξαναπροσληφθούν οι απολυμένοι, να ξαναστηθούν οι κατεστραμμένες δομές του κοινωνικού κράτους, να ανασάνουν τα ταμεία, να ξαναγεμίσουν οι τσέπες και οι λογαριασμοί που άδειασαν στο μεταξύ εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών, δεν πρόκειται να ανασυγκροτηθούν ο παραγωγικός και ο κοινωνικός ιστός της χώρας, που έχουν διαρραγεί ανεπανόρθωτα.
 
Το τραύμα είναι βαθύ, και θα παραμένει ανοιχτό για πολύν καιρό.
 
Ο κύριος Σαμαράς, λοιπόν, υπόσχεται στην ουσία κάτι το οποίο, ακόμα κι αν υλοποιούσε, πράγμα εντελώς απίθανο με βάση τις πολιτικές που έχει έως τώρα εφαρμόσει και την ασυνέπεια λόγων και έργων που έχει επιδείξει, θα ήταν κενό περιεχομένου. Στην καλύτερη περίπτωση, θα έπρεπε να μεταφράσουμε τη δέσμευσή του ως εξής: «Τα μνημόνια φεύγουν, ασχέτως αν οι συνέπειές τους θα παραμείνουν ως έχουν».
 
Άλλωστε, ουσιαστικά εχθές αναγνώρισε κι ο ίδιος την ανεπάρκεια αυτής της θέσης. Αμέσως μετά τη διατύπωσή της, ένιωσε την ανάγκη να συμπληρώσει ότι η χώρα δεν θα χρειαστεί άλλα μνημόνια.
 
Η φράση αυτή, όσο κούφια και αν ακούγεται βγαίνοντας από το στόμα του κ. Σαμαρά, έχει δύο στόχους: Αφενός μεν να επιτείνει τις εντυπώσεις σε σχέση με το όψιμο «αντιμνημονιακό» πνεύμα που θέλει να λανσάρει ενόψει των αναπόφευκτων εκλογών. Κυρίως όμως θέλει να αποπροσανατολίσει τη σκέψη του αυριανού ψηφοφόρου από την αδήριτη πραγματικότητα που περιγράψαμε παραπάνω. Επιχειρεί να αποκρύψει τη δυναμική των μνημονιακών πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί, τη συνεχή διάβρωση που επιφέρουν τόσο στην οικονομία και την κοινωνία.
 
Φυσικά, όλοι ξέρουν ότι ούτε αυτή η δεύτερη πρόταση υπάρχει περίπτωση να εφαρμοστεί. Ήδη ρεπορτάζ από το κυβερνητικό στρατόπεδο αναφέρουν ότι προκειμένου να συμφωνηθεί μια γραμμή προληπτικής πιστωτικής στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την Ε.Ε., την οποία αποδέχεται η κυβέρνηση, θα χρειαστεί η υπογραφή ενός… memorandum! Δεν είναι Γιάννης είναι Γιαννάκης, αφού -για όσους δεν κατάλαβαν- το «memorandum», αλίμονο, είναι απλώς η λατινική λέξη για το «μνημόνιο».
 
Άλλωστε, ας μην πάμε μακριά. Και μόνον εκ του γεγονότος ότι προκειμένου να βγούμε από τα μνημόνια απαιτείται η συναίνεση των δανειστών και εταίρων, και μάλιστα ότι το θέμα είναι αντικείμενο επίσημης διαπραγμάτευσης με αυτούς, γίνεται φανερό ότι δεν πρόκειται για έξοδο, αλλά για απλή μετονομασία.
 
Η ουσία ωστόσο παραμένει. Ακόμα και στο καλύτερο σενάριο της υποτιθέμενης εξόδου από τα μνημόνια, τίποτα δεν θ’ αλλάξει στο βαθμό που θα παραμείνουν σε πλήρη εφαρμογή τα μνημονιακά μέτρα, αλλά και εφόσον παραμείνουν αλώβητες οι συνέπειες της εσωτερικής υποτίμησης που αυτά επέβαλαν.
 
Αυτό, βέβαια, καλό είναι να το προσέξει και η Αριστερά. Να εξηγήσει ότι η κατάργηση των μνημονίων που υπόσχεται δεν αποτελεί θεραπεία του προβλήματος, αλλά μονάχα ανακοπή της αιτίας που το δημιούργησε ή το διόγκωσε. Ότι η πορεία ανασυγκρότησης των δομών της χώρας, και μάλιστα σε πιο στέρεες βάσεις απ’ αυτές που κατεδαφίστηκαν, θα είναι μακρά και δύσκολη, ιδίως μέσα στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και με δεδομένη την αντίσταση ισχυρών πόλων εξουσίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και να επεξεργαστεί έναν οδικό χάρτη για τη σταδιακή άρση των μνημονιακών συνεπειών.