του Φάνη Κουσουρή
Πριν λίγες μέρες, η αριστερή κυβέρνηση μας, εναντιώθηκε στην ξεκάθαρα διατυπωμένη θέληση των ανθρώπων που την εξέλεξαν 5 μήνες πριν, και ευθέως κατά αυτών που πριν μερικές μέρες ακόμη, στήριξαν σε ποσοστό άνω του 61% την απόρριψη των νεοφιλελεύθερων-χριστιανοδημοκρατικών τελεσίγραφων για ένα νέο μνημόνιο. Όχι απλώς απογοητεύοντας τον κόσμο με αυτή την ενέργεια, αλλά φτάνοντας και στα όρια του 1ου άρθρου του Συντάγματος.
Εκλεγμένος με το mantra “θα καταργήσω τα μνημόνια με ένα νόμο”, χρησιμοποιώντας τσιτάτα από τον Ρούσβελτ (“το μόνο που έχετε να φοβηθείτε είναι ο φόβος καθ' εαυτόν”) καθώς και αναφορές στην Αντιγόνη (περί δικαίου που είναι ο ύψιστος νόμος των ανθρώπων), ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανήλθε σε τσεγκεβαρικά επίπεδα αποδοχής, μόνο και μόνο για να πέσει απότομα, φέρνοντας ένα τρίτο μνημόνιο. Η μόνη συνθήκη που ο ελληνικός λαός – και η ελληνική οικονομία μαζί – δεν μπορεί να αντέξει, ήταν η συνέχιση της λιτότητας και αυτή ακριβώς έχει πλέον να αντιμετωπίσει, στρωμένη αυτή τη φορά από μία αριστερή κυβέρνηση.
Το τρίτο (το αριστερό όπως αναφέρεται πλέον) μνημόνιο, δεν είναι ούτε κατά διάνοια όσο κακό, όσο τα ελληνικά μέσα στο σύνολο τους το παρουσιάζουν. Ωστόσο θεμελιακά υπολείπεται όσον αφορά, στην πολιτική βούληση και την πρωτόβουλη αντιμετώπιση του θέματος από πλευράς Σύριζα, ή στην όποια προσπάθεια αλλαγής της λιτότητας για κάποιου είδους ενίσχυση (stimulus) για την οικονομία (πλην τη σύνηθη των τραπεζών), που θα μπορούσε να αντιστρέψει την καταστροφική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Και κυρίως, είναι ένα μνημόνιο κόντρα στη φρεσκοεκφρασμένη λαϊκή βούληση, αλλά και κάθε οικονομική λογική (αν ακούει κανείς τους νομπελίστες) αλλά και σίγουρα πέραν των ορίων ανοχής του κόσμου.
Δυστυχώς με ξεπερασμένα τα όρια ανοχής, υπάρχει ο κίνδυνος ο κόσμος να μεταπηδήσει στο επόμενο κόμμα με αντιμνημονιακό και πατριωτικό αφήγημα, μια τρομακτική προοπτική δεδομένου πως το μόνο κόμμα που έχει απομείνει μη “μολυσμένο” από μνημόνια, είναι η ΧΑ – με τους επικοινωνιακούς θεατρινισμούς των σκισμένων μνημονίων εντός της βουλής να γαργαλάνε τις συνειδήσεις των φιλήσυχων αλλά άφραγκων νοικοκυραίων.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα δυστυχώς γίνεται το εφιαλτικό παράδειγμα προς αποφυγή, το οποίο θα χρησιμοποιούν τα συντηρητικά κόμματα της Ευρώπης, εν είδει τρομαχτικού παραμυθιού για να “βάλουν για ύπνο” Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία, σε περίπτωση που είναι άτακτες χωρούλες. Ένα “Δαυίδ εναντίον Γολιάθ”, στο οποίο ο Δαυίδ αστοχεί και ο Γολιάθ του συνθλίβει το κρανίο με τα χέρια του, υπό τις πανηγυρικές ιαχές των Γολιαθοτσολιάδων.
Ο Σύριζα, όχι απλώς δεν θα φέρει Ελπίδα όπως ευαγγελίστηκε, αλλά θα αποτελέσει το σύμβολο του τέλους της Ελπίδας, καθώς εμπράκτως δείχνει στους Έλληνες πως δεν υπάρχει πλέον ελπίδα, ούτε καν στα αριστερά κόμματα. Κατί το οποίο δεν ισχύει.
Είναι ο Σύριζα αντιστοίχως κακός με την απελθούσα δεξιά συμμαχία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ή τα νέα κόμματα που προεκύψαν από τις στάχτες της παλιάς κομματικής πραγματικότητας που γονάτισε την Ελλάδα; Ούτε κατά διάνοια. Το μνημόνιο παραμένει μία συμφωνία για πολιτικές και μεταρρυθμίσεις, με ισοδύναμα και με στόχους, της οποίας η διαχείριση μπορεί να γίνει εντελώς διαφορετικά στα χέρια διαφορετικών κυβερνήσεων. Ο Σύριζα είναι βέβαιο πως τη μνημονιακή αυτή διαχείριση θα την κάνει έχοντας τα κατώτερα στρώματα κατα νού, και εφαρμόζοντας στο πλαίσιο του εφικτού όσο πιο λαϊκές και δίκαιες πολιτικές του επιτρέπεται εντός του “Αριστερού Μνημονίου”.
Ωστόσο το διακύβευμα ήταν Ελπίδα και Αξιοπρέπεια, και όχι μία “καλούτσικη” διακυβέρνηση, από ένα κόμμα που καθοδηγείται από τις αγορές, εν είδει πιο light έκδοσης του ακραίου κέντρου. Όταν περιμένεις Ελπίδα και Αξιοπρέπεια και παίρνεις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις και εξτρά φορολογία, οφείλεις να αναμένεις οι φτωχοί να απαντήσουν με κυβερνητική ανυπακοή και αναστολή πληρωμών από τους μη έχοντες. Είναι ένα εσωτερικό πρόβλημα, επειδή η ανυπακοή αυτή θα πρέπει να ρυθμιστεί με όρους εξουσίας, ό,τι αυτό συνεπάγεται. Κάτι που πολύ σύντομα θα κάνει το Σύριζα να φαντάζει λιγότερο αριστερά, και περισσότερο εξουσία. Αλλά είναι και ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα, πρόβλημα οικονομικού σχεδιασμού, αλλά και πρόβλημα αλληλεγγύης.
Όπως έγραψε και ένας φίλος, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αυτή τη στιγμή, θυμίζει κοινό σε συναυλία της Amy Winehouse, η οποία ενώ κατέρεε στη σκηνή, από κάτω φώναζαν “τραγούδα ή τα λεφτά μας πίσω”.
Το χειρότερο, είναι πως στο λυκόφως της δημοκρατίας, με την αριστερά πεπεισμένη για το σενάριο μονόδρομο, δεν υφίσταται κάποια εμφανής έξοδος. Σ'αυτό το αδιέξοδο ούτε τσιτάτα από μεγάλους αμερικάνους ηγέτες του παρελθόντος έρχονται κατά νου, ούτε διδάγματα αρχαίων τραγωδιών ταιριάζουν, αλλά μία σκληρή ιστορία φιλοδοξίας που πήγε στραβά, όταν ο Μακβέθ λέει: “[…] μπορεί όλος ο άπειρος Ωκεανός, αυτό ποτέ το αίμα να πλύνη απ' το χέρι μου;”