των Θάνου Καμήλαλη, Κωνσταντίνου Μεντέλου (vouliwatch.gr)

Το προσχέδιο για τη συμφωνία Ελλάδας – Κομισιόν («Μνημονιο 3,5») με ημερομηνία 6 Απριλίου, στο κεφάλαιο της κοινωνικής ασφάλειας αναφέρει ότι «σημείο κλειδί της Αξιολόγησης θα είναι να προτείνει βελτιώσεις στο σύστημα παροχών αναπηρίας  ώστε να μειωθεί ο κατακερματισμός των παροχών πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης». Λαμβάνοντας υπόψιν  ότι και στο τρίτο μνημόνιο και στο προσχέδιο του νέου οι δανειστές, μολονότι αναγνωρίζουν τις «ανευ προηγουμένου επιπτώσεις από την οικονομική κρίση στην κοινωνική πρόνοια», ζητούν νέες περικοπές, ύψους 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018, ο καθένας μπορεί να καταλάβει σε ποια κατεύθυνση θα κυμανθούν οι βελτιώσεις.

Δεύτερο στοιχείο που προκαλεί εντύπωση είναι ότι στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, το άρθρο που αφορά τις συντάξεις αναπηρίας (άρθρο 11) δεν ορίζει πρακτικά τίποτα. Το μόνο που αναφέρει το εν λόγω άρθρο είναι ότι:

  • Θα θεσπιστούν νέοι, ενιαίοι κανόνες μέχρι το τέλος του 2016
  • Την εξέταση των υφισταμένων διατάξεων και τη θέσπιση νέων αναλαμβάνει μια Επιτροπή.

Άρα, αν και ήδη το νομοσχέδιο περιέχει σημαντικές περικοπές για τις συντάξεις αναπηρίας, το ζήτημα θα επανεξεταστεί μέσα στο 2016, υπό το ίδιο, ασφυκτικό πλαίσιο. Κάπου εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο. Ενώ στο νέο ασφαλιστικό δεν περιέχεται καμία νομοθετική πρωτοβουλία για τον καθορισμό των συντάξεων και επιδομάτων αναπηρίας, αυτό που γίνεται (και μάλιστα στα… κρυφά) είναι να καταργούνται προηγούμενες διατάξεις που προστάτευαν τα μίνιμουμ συνταξιοδοτικά δικαιώματα ατόμων με αναπηρία.

Στο άρθρο 28 του νομοσχεδίου, που προβλέπει όσα αφορούν την ανταποδοτική σύνταξη, καταργούνται μια σειρά από προηγούμενους νόμους και διατάξεις. Φυσικά οι συγκεκριμένες διατάξεις αναφέρονται μόνο ονομαστικά, οπότε κανείς πρέπει να βρει τα παλαιότερα ΦΕΚ ώστε να καταλάβει τι κρύβεται. H έρευνα δείχνει ότι ενα μεγάλο μέρος των νόμων που ακυρώνει το νέο ασφαλιστικό αφορά τα μίνιμουμ ποσά που καταβάλλονται ως συντάξεις αναπηρίας. Ενδεικτικά καταργούνται παλαιότερες ρυθμίσεις που ορίζουν ότι:

  • Το άθροισμα σύνταξης λόγω αναπηρίας δεν μπορεί να υπολείπεται να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε δεκαπέντε (15) ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως καθορίζονται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του 2015 (αρ. 3 παρ. 3 ν. 3863/2010 (ΦΕΚ 115 Α’).
  • Προσαύξηση 50% σε ποσά σύνταξης λόγων αναπηρίας που καταβάλλονται από τον ΟΑΕΕ εφόσον ο ανάπηρος βρίσκεται σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη (αρ. 9 π.δ. 116/1988 (ΦΕΚ 48 Α’)
  • Το κατώτατο ποσό της χορηγούμενης από το ΙΚΑ και τα Ειδικά Ταμεία Κύριας Ασφάλισης μηνιαίας σύνταξης γήρατος, αναπηρίας και εργατικού ατυχήματος ορίζεται ίσο με το 70% του κατώτατου μισθού εγγάμου με πλήρη απασχόληση, όπως; Ο μισθός αυτός καθορίζεται από την ΕΓΣΣΕ του έτους 2002 (αρ. 3 παρ. 4 ν. 3029/2002)
  • Επί καταστάσεως απόλυτου αναπηρίας το κατώτατον όριον προσαυξάνεται κατά 15%. (αρ. 5 παρ. 6 ν. 825/1978)
  • Το ποσό  της  σύνταξης λόγω  αναπηρίας  δεν  μπορεί  να  είναι μικρότερο από το ποσό που αντιστοιχεί σε 25 έτη ασφάλισης.(αρ. 17 παρ. 2 π.δ. 419/1983)
  • Ουδεμία σύνταξις δύναται να είναι κατωτέρα των υπό του Ι.Κ.Α. καταβαλλομένων λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου κατωτάτων ορίων συντάξεων. (αρ. 5 παρ. 4 Υ.Α. Β2/54/3/236/76/οικ.695/1977)

Το νέο ασφαλιστικό προβλέπει άμεσες περικοπές στις αναπηρικές συντάξεις, σε ποσοστό της νέας εθνικής σύνταξης. Διαλύει όμως παράλληλα ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας που ισχύει εδώ και χρόνια στη χώρα. Δυστυχώς αυτό μοιάζει να είναι το πρώτο βήμα. Οι θεσμοί επιμένουν σε περαιτέρω μειώσεις στο κράτος πρόνοιας και η κυβέρνηση προετοιμάζει το έδαφος…