του Κώστα Εφήμερου

Το crawl που περνούσε κάτω από τις δηλώσεις Τσακαλώτου στην ΕΡΤ έγραφε «Συμφωνία χωρίς νομοθέτηση επιπρόσθετων μέσων» και αυτό είναι απόλυτα ακριβές. Απλά οι λέξεις δεν λένε πάντα την αλήθεια, γιατί εκτός από τη λέξη «συμφωνία» που από καιρό έχουμε βαλθεί να την μετατρέψουμε σε κακόσημη, οι υπόλοιπες λέξεις της πρότασης περιγράφουν ένα δυσοίωνο άμεσο μέλλον.

Ας πάρουμε πρώτα τη φράση «χωρίς νομοθέτηση». Είναι επιτυχία αυτό; Θα ήταν αν σήμαινε ότι δεν θα χρειαστεί να πάρουμε τα μέτρα αλλά στην πραγματικότητα σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό: Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστήριξε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο «κατάλαβε ότι δεν μπορεί να γίνει οτιδήποτε δεν έχει νομική βάση» και ότι «δεχτήκανε ότι η ελληνική πρόταση θα είναι η βάση της συμφωνίας» (κάπου θα το έχετε ξανακούσει αυτό). Το μόνο πρόβλημα είναι ότι -όπως ήταν φυσικό- το ΔΝΤ δεν έκανε πίσω στις απαιτήσεις του για ξεκάθαρα νέα μέτρα. Αυτά θα τα συζητήσει τις επόμενες 10 ημέρες, θα τα βάλει σε ένα χαρτί το οποίο θα χρησιμοποιεί ο νέος Μηχανισμός Δημοσιονομικής Σταθερότητας και όποτε ο προϋπολογισμός θα πέφτει έξω θα τα εφαρμόζει χωρίς να χρειαστεί να τα περάσει από τη Βουλή, μόνο με την υπογραφή Παυλόπουλου. Όταν λέμε λοιπόν «χωρίς νομοθέτηση» εννοούμε «χωρίς να χρειάζεται να περνάνε τα μέτρα από τη Βουλή με κίνδυνο να καταψηφιστούν» και όταν λέμε «βάσει της ελληνικής πρότασης» εννοούμε ότι «φυσικά ο Τσίπρας δεν ήθελε να κοψοχολιάζει κάθε φορά μετρώντας ψήφους».

Για να πάθουμε όμως ακόμα μεγαλύτερη κατάθλιψη να σημειώσω και το εξής: Ο Τσακαλώτος λέει ότι ο Κόφτης «δεν θα περιλαμβάνει μείωση δαπανών στους ευαίσθητους τομείς της άμυνας και του κοινωνικού κράτους». Αν ξεπεράσουμε του που έχω γραμμένη προσωπικά την ευαισθησία για την άμυνα και τα εξοπλιστικά που συνεχίζουμε κανονικά, καλό θα ήταν να γνωρίζετε ότι όπως φαίνεται μια απλή ανάγνωση στο ήδη υπάρχον Μνημόνιο και στο αναθεωρημένο που βρίσκεται στο Open Project η κατηγορία «κοινωνικό κράτος» δεν περιλαμβάνει τους μισθούς και τις συντάξεις, όπως πολλοί έσπευσαν να υποστηρίξουν. Σε αυτό το κεφάλαιο θα βρείτε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και άλλες ρυθμίσεις για το «ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας» για τα οποία προβλέπεται έτσι και αλλιώς μείωση κατά 50% στη συμφωνία που θα ψηφιστεί πριν τις 24 Μαΐου.

Πάμε όμως τώρα στο σημαντικό στοιχείο, αυτό της «μη λήψης επιπρόσθετων μέτρων»: Όταν λέμε όχι στα επιπλέον μέτρα δεν εννοούμε ότι δεν θα πάρουμε καινούρια μέτρα. Ακριβώς το αντίθετο! Η αναφορά γίνεται μόνο για τα μέτρα του «Κόφτη». Αλλά μέχρι το βράδυ της 23ης Μαΐου η ελληνική κυβέρνηση θα έχει ψηφίσει ένα νέο πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει μια ντουζίνα νέους φόρους, αύξηση στο ΦΠΑ, περικοπές δημοσίων δαπανών, προστασία 1ης κατοικίας μόνο για 6 μήνες ακόμα, πώληση όλων των δανείων (πράσινων και κόκκινων) στα κοράκια και δεσμεύσεις για μαζικές απολύσεις. Η πλειοψηφία αυτών των μέτρων βρίσκεται ήδη στην διαρροή της ενδιάμεσης συμφωνίας που δημοσιεύσαμε ως Μνημόνιο 3.5 πριν από περίπου ένα μήνα. Από την ανάλυση που έχουμε κάνει τα μέτρα και οι δημοσιονομικές περικοπές που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό φτάνουν τα 4 δισ. ευρώ. Άρα περιμένουμε να δούμε αρκετά μέτρα να προστίθενται τις επόμενες ημέρες.

Εκτός αυτού αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος κατά την ομιλία του έκανε για πρώτη φορά λόγο σε 5,7 δισ. και όχι 5,4 που ξέραμε μέχρι σήμερα ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε «πιστεύω ότι έχουμε έρθει σχεδόν σε συμφωνία για ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων (sic) αξίας 3,5% του ΑΕΠ (αυτό σημαίνει 5,4 δισ. ευρώ) και νομίζω ότι έχουμε πετύχει και ακόμα μεγαλύτερο στόχο από αυτό (αυτά είναι τα 5,7 δισ. ευρώ). Γιατί όμως ο Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας να προσφέρει περισσότερα ακόμα και από αυτά που ζητάνε οι δανειστές; Η απάντηση κρύβεται σε άλλο σημείο της δήλωσης του, εκεί που είπε «τον Οκτώβριο κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού θα δούμε αν υπάρχει κάποια απόκλιση μικρή, π.χ. της τάξης του 0,3% και μόνο αν χρειαστεί θα ενεργοποιηθεί ο νέος μηχανισμός για κάποιες περικοπές». Μπίνγκο! Ο προγραμματισμός της κυβέρνησης είναι να περάσουν λίγα μέτρα παραπάνω τώρα προκειμένου να μην υπάρχει μεγάλη απόκλιση στο τέλος της χρονιάς και αν όλα πάνε καλά να έχει «κάβα» προκειμένου να αποδείξει ότι ο μηχανισμός δεν θα είναι απλά «κόφτης» αλλά θα μπορεί να λειτουργεί και ως «ανακούφισης», πληρώνοντας ίσως κάποια παραπάνω από τα χρωστούμενα του Ελληνικού Δημοσίου (επίσης μνημονιακή υποχρέωση).  

Αυτό που συμφωνήσαμε σήμερα είναι ένα ακόμα σκληρό μνημόνιο, ίδιας λογικής με όλα τα προηγούμενα αποτυχημένα. Μόνο που αυτή τη φορά ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να το περάσει από τη Βουλή σε 13 ημέρες, υποσχόμενος στους βουλευτές του ότι θα είναι το τελευταίο και ότι δεν θα τους υποβάλει ξανά στη βάσανο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Για όσους θέλουν να τα αμφισβητήσουν όλα αυτά θα πρέπει να εξηγήσουν τι άλλο μπορεί να σημαίνει η ανακοίνωση του Eurogroup που αναφέρει:  «In this context, the Eurogroup looks forward to receive rapidly the draft supplemental MoU, including the final full list of prior actions». Το rapidly σημαίνει άμεσα, το draft supplemental σημαίνει προσχέδιο συμπληρωματικού και το MoU ξέρετε πολύ καλά τη σημαίνει.

Όσο για το χρέος. Αυτό που συμφώνησε η κυβέρνηση, όπως το αντιλαμβάνομαι, είναι το εξής: Θα πάρει μια γενναία πρώτη δόση από το νέο πρόγραμμα του ESM, ίσως και μεγαλύτερη από ότι ήταν συμφωνημένο πέρυσι (και αυτή είναι η μόνη επιτυχία της Ελλάδας αφού φαίνεται να αποφεύγει την υπο-δόση), προκειμένου να πληρώσει κάποια από τα χρωστούμενα του Ελληνικού δημοσίου (αν ακολουθήσετε το χρήμα θα δείτε που θα καταλήξουν αυτά τα χρήματα) και εφόσον περάσει τα μέτρα, συμφωνήσει τα συμπληρωματικά και νομοθετήσει τον Μηχανισμό Δημοσιονομικής Προσαρμογής, τότε του χρόνου τον Μάιο θα μπορεί να ελπίζει σε μια αναπροσαρμογή των δόσεων του ελληνικού χρέους μέχρι το 2018 (ότι έγραφα χθες στο άρθρο μου The Endgame) και αν φτάσει στο εξωγήινο 3,5% τότε σε δύο χρόνια μπορεί να γίνει μια συζήτηση για την ανακούφιση (με κάποια επιμήκυνση ή αναπροσαρμογή επιτοκίων και σε κάθε περίπτωση χωρίς κούρεμα) αλλάζοντας την ωρίμανση του.

Τις επόμενες 13 ημέρες θα μάθετε για το νέο Μνημόνιο. Τον Μάιο του 2017 θα δείτε ότι δεν άξιζε τον κόπο και στο τέλος του 2018… ε λοιπόν κανείς δεν ξέρει πως θα είναι η Ελλάδα στο τέλος του 2018. Πάντως δεν θα είναι επενδυτικός παράδεισος για τους Έλληνες, παρά μόνο για τους ξένους.

Υ.Γ. Ό,τι έγραψα χθες το υποστηρίζω και σήμερα 100%