Το πρόστιμο μπορεί να φθάσει έως και τα 2,16 δισεκ. ευρώ για την Ισπανία και τα 358 εκατομμύρια ευρώ για την Πορτογαλία. Ωστόσο οι κανόνες δίνουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη διακριτική ευχέρεια να επιβάλει χαμηλότερα ή μηδενικά πρόστιμα, ανάλογα με τις περιστάσεις. Η Μαδρίτη και η Λισαβόνα υπέβαλαν επιστολές στην Κομισιόν με τα επιχειρήματά τους καλώντας την να ακυρώσει τα πρόστιμα.
Εάν η Κομισιόν αποφασίσει να προτείνει πράγματι την επιβολή προστίμων, θα πρόκειται για την πρώτη φορά που θα επιβληθούν τέτοια. Μέχρι σήμερα, καμιά χώρα δεν έχει κληθεί να πληρώσει πρόστιμο, παρότι ορισμένα από τα κράτη μέλη έχουν παραβιάσει επανειλημμένα τους κανόνες όσον αφορά τα δημοσιονομικά, όπως η Γαλλία.
«Το κολέγιο (των Επιτρόπων) θα επανέλθει αύριο στη δημοσιονομική κατάσταση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας», είπε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς.
«Θα εξετάσει αύριο μέτρα που κατέστησαν αναγκαία μετά την απόφαση του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου ότι καμιά χώρα από τις δύο χώρες δεν ανέλαβε αποτελεσματική δράση για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματός (της)», συμπλήρωσε.
Βάσει των κανόνων που ισχύουν στην ΕΕ, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να έχουν ελλείμματα υψηλότερα του 3% του ΑΕΠ. Εάν το έλλειμμα υπερβεί το 3%, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ ορίζουν προθεσμίες για τη μείωσή του. Στην περίπτωση που μια κυβέρνηση δεν λάβει μέτρα για να επιτύχει την καθορισμένη μείωση εντός της προθεσμίας, κινδυνεύει με πρόστιμο.
Στην Πορτογαλία είχε οριστεί ο στόχος να μειωθεί το έλλειμμα κάτω του 3% πέρυσι, αλλά αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν 4,4% του ΑΕΠ. Στην Ισπανία είχε οριστεί ο στόχος να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% φέτος, αλλά το πιθανότερο είναι πως θα παραμείνει πάνω από το 3% φέτος και του χρόνου, σύμφωνα με προβλέψεις της Κομισιόν.
Αφού το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ αποφάνθηκε στις 12 Ιουλίου πως η Μαδρίτη και η Λισαβόνα δεν τήρησαν τους στόχους που είχαν οριστεί για τη μείωση των ελλειμμάτων τους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει τώρα, βάσει των κανόνων, να προτείνει την επιβολή προστίμου σε βάρος τους ίσου έως και με το 0,2% του ΑΕΠ αντιστοίχως.