του Μιχάλη Γιαννεσκή

Το 1936, τρία χρόνια αφότου ο Χίτλερ είχε γίνει καγκελάριος της Γερμανίας, ο φασισμός βρισκόταν σε έξαρση σε πολλά κράτη της Ευρώπης. Η βρετανική κυβέρνηση κρατούσε μια στάση «κακόβουλης ουδετερότητας», προσφέροντας κρυφά βοήθεια στο φασιστικό πραξικόπημα του Φράνκο στην Ισπανία, και υποστηρίζοντας τη δικτατορία του Μεταξά στην Ελλάδα. Η Βρετανική Ένωση Φασιστών του Oswald Mosley είχε αποθρασυνθεί και οργάνωσε για τις 4 Οκτωβρίου πορεία μελανοχιτώνων, οι οποίοι σκόπευαν να παρελάσουν μέσα από μια κυρίως εβραϊκή συνοικία του ανατολικού Λονδίνου.
 
Ένα πλήθος από Εβραίους, Ιρλανδούς λιμενεργάτες, συνδικαλιστές και μέλη προοδευτικών οργανώσεων βγήκε στους δρόμους της περιοχής για να αναχαιτίσει τους φασίστες. Τα (κινηματογραφικά) δελτία ειδήσεων της εποχήςανέφεραν ότι ο αριθμός των αντιφασιστών ήταν 20.000, παρότι τα πλάνα τους δείχνουν ότι οι διαδηλωτές ήταν σχεδόν δεκαπλάσιοι από τους αστυνομικούς και φασίστες, και έχουν υπολογιστεί σε 250-300 χιλιάδες.


 
Οι αντιφασίστες έχτισαν οδοφράγματα με πέτρες, ξύλα και αναποδογυρισμένα φορτηγά. Οι γυναίκες πετούσαν από τα παράθυρα σκουπίδια και ακαθαρσίες πάνω στους αστυνομικούς και φασίστες, ενώ τα παιδιά σκόρπιζαν βόλους στους δρόμους, κάνοντας τα άλογα των έφιππων αστυνομικών να γλιστρούν και να πέφτουν.

Παρά τις βίαιες και συνεχείς επιθέσεις της αστυνομίας για να ανοίξει δρόμο και να προστατεύσει την πορεία των φασιστών, οι διαδηλωτές δεν υποχώρησαν. Ο επικεφαλής των αστυνομικών δυνάμεων συμβούλευσε τοMosley να κατευθυνθούν προς την Cable Street, αλλά οι αντιφασίστες αναδιπλώθηκαν και έφραξαν και αυτό το δρόμο, σχηματίζοντας ένα απροσπέραστο ανθρώπινο τοίχο. Τελικά ο Mosleyαναγκάστηκε να ακυρώσει την πορεία. Η σύγκρουση έμεινε γνωστή ως «Η Μάχη της Cable Street». 
 
Σήμερα, η τεράστια τοιχογραφία στην Cable Street που απεικονίζει τη σύγκρουση των διαδηλωτών με τους φασίστες και τις αστυνομικές δυνάμεις αποτελεί ένα σύμβολο και σημείο αναφοράς για τον αντιφασιστικό αγώνα, και στέλνει ένα διαχρονικό μήνυμα αλληλεγγύης.Σ’ αυτό το σημείο συγκεντρώθηκαν το 2014 οι αντιφασιστικές οργανώσεις του Λονδίνου στην επέτειο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα.
https://www.thepressproject.gr/photos/cable%20street%20battle1475566999.jpgΟι κάτοικοι της περιοχής και όλοι οι αλληλέγγυοι που σταμάτησαν την πορεία το 1936, είχαν καταλάβει ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουν το φασισμό κατά μέτωπο. Εξάλλου, αυτό ακριβώς είχε παραδεχθεί ο ίδιος ο Χίτλερ σε λόγο του στη Νυρεμβέργη το 1933: «Μόνο ένα πράγμα θα μπορούσε να είχε διαλύσει το κίνημά μας – εάν οι αντίπαλοί μας είχαν αντιληφθεί τις (πραγματικές) αρχές του και το είχαν συντρίψει από την πρώτη μέρα».
 
Ο βρετανικός φασισμός υπέστη ένα καίριο πλήγμα στις 4 Οκτωβρίου 1936. Ένα πλήγμα που δεν προέκυψε από πρωτοβουλία των «προοδευτικών» κομμάτων. Το Εργατικό Κόμμα απέφυγε να συμμετάσχει επίσημα στο μπλόκο κατά των φασιστών (μόνο το «Ανεξάρτητο Εργατικό Κόμμα», που είχε διασπαστεί από τους Εργατικούς, συμμετείχε). Το βρετανικό Κομμουνιστικό Κόμμα είχε οργανώσει συγκέντρωση στο κέντρο του Λονδίνου, ώστε να μην αναμειχθεί με την προβλεπόμενη σύγκρουση, αλλάαναγκάστηκε να την μεταφέρει στο ανατολικό Λονδίνο την τελευταία στιγμή, λόγω πιέσεων των τοπικών οργανώσεων. Ενώ η ηγεσία της εβραϊκής κοινότητας στην Βρετανία είχε συμβουλεύσει τους Εβραίους να μην λάβουν μέρος σε οποιαδήποτε σύγκρουση.
 
Η νίκη κατά των φασιστών οφείλεται αποκλειστικά στις εθνικές μειονότητες της περιοχής, οι οποίες συντόνισαν την αντίσταση τους στο φασισμό, και στους αλληλέγγυους που τις υποστήριξαν.Η μάχη της Cable Street αποτελεί ένα διαχρονικό κάλεσμα σε δράση, ενόσω οι νοσταλγοί του φασισμού κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Διότι, όπως πολύ σωστά είχε πει ο μακαρίτης Άγγλος συνδικαλιστής Bob Crow, «Εάν αγωνίζεσαι, μπορεί να μη νικάς κάθε φορά. Όμως εάν δεν αγωνίζεσαι, θα χάνεις πάντα».