Στη δραματική περιγραφή των επιπτώσεων της μη ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης προχώρησε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος από βήματος του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου με τίτλο «Greece and the global disruptive environment», παρουσία του Μπερνουά Κερέ. Αποσύνδεσε τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το στέλεχος της ΕΚΤ.
Menelaos Myrillas / SOOC
Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών υποστήριξε, μεταξύ άλλων, πως αν δεν κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, δεν θα υπάρξει συζήτηση για το χρέος. «Και χωρίς τη συζήτηση για το χρέος δεν θα υπάρξει ένταξη στην νομισματική χαλάρωση. Και χωρίς το QE δεν θα μπορέσει η ελληνική κυβέρνηση να βγει στις αγορές στα τέλη του 2017, το πολύ αρχές του 2018. Έτσι και οι Ευρωπαίοι και εμείς δεν θα έχουμε καταρτίσει ένα πρόγραμμα που να ολοκληρώνεται με την έξοδο στις αγορές».
Ο Ευ. Τσακαλώτος απήυθυνε πρόταση να μειωθούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2019, από το 3,5% του ΑΕΠ στο 2,5% του ΑΕΠ, και η μια μονάδα (περίπου 1,8 δισ. ευρώ) να δαπανηθεί αποκλειστικά και μόνο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, μέσω της ελάφρυνσης της φορολογίας και των εισφορών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Από το βήμα του συνεδρίου του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, ο Ευ. Τσακαλώτος τόνισε ότι κάνει τη συγκεκριμένη πρόταση στις χώρες που ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι η ανταγωνιστικότητα και όχι το χρέος. Σύμφωνα με τον υπουργό, ο όποιος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου θα χρησιμοποιείται για κοινωνικούς λόγους, ενώ από τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων για την ανάπτυξη.
«Εάν δεν μειωθούν τα πρωτογενή, ο συμβιβασμός μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων θα είναι στην πλάτη μας και θα πει το Eurogroup νομοθετείστε τώρα περισσότερα μέτρα. Αυτό δεν είναι ούτε τίμιο, ούτε έχει οικονομική λογική. Έχουμε εφαρμόσει κατά γράμμα το πρόγραμμα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να πάρει άλλα μέτρα».
Όπως επισήμανε ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ, ο επόμενος μήνας είναι ο πιο κρίσιμος μετά από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2015. Είπε ότι χωρίς να κλείσει η β' αξιολόγηση δεν θα υπάρξει λύση για το χρέος. Και χωρίς λύση για το χρέος δεν θα μπορέσει να ακολουθήσει η ποσοτική χαλάρωση και η χώρα να βγει στις αγορές στα τέλη του 2017, ή το πολύ στις αρχές του 2018.
«Δεν μπορώ να καταλάβω από πού προέρχεται ο σκεπτικισμός του ΔΝΤ»
Ο Ευ. Τσακαλώτος τόνισε ότι το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων τον τελευταίο χρόνο είναι χωρίς προηγούμενο, σε όλες τις πτυχές της οικονομίας και της Πολιτείας. Είπε ότι το ΔΝΤ εκφράζει κάποιες αντιρρήσεις για την ποσότητα και την ποιότητα, «αλλά δεν μπορώ να καταλάβω από πού προέρχεται αυτός ο σκεπτικισμός».
Ανέφερε ότι στα εργασιακά «η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται ακριβώς εντός του μνημονίου που υπογράψαμε το 2015, ότι η Ελλάδα θα νομοθετήσει με βάση τις βέλτιστες πρακτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Μάλιστα, σημείωσε ότι και η ομόφωνη γνώμη της «Επιτροπής Σοφών» ήταν υπέρ των κυβερνητικών θέσεων για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις ομαδικές απολύσεις.
Ο υπουργός άσκησε κριτική στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ότι δεν μπορούν να διαπραγματεύονται εκτός των βέλτιστων πρακτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Να μην θεωρούν ότι μια χώρα που είναι σε πρόγραμμα έχει και μειωμένα δικαιώματα. Δεν είναι σωστό δεοντολογικά. Ο λόγος που θέλουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, είναι οι εργαζόμενοι να συμμετέχουν στα καλά της ανάκαμψης», είπε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο, ο λόγος για τις φυγόκεντρες δυνάμεις στην ευρωζώνη είναι ότι οι εργαζόμενοι δεν αισθάνονται ότι συμμετέχουν στην ανάπτυξη.
«Η ανάπτυξη δεν μπορεί να πάει χέρι- χέρι με την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό»
Ο υπουργός είναι ότι το 2018 υπήρχε ένα κενό, λόγω της εφαρμογής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης που έπρεπε να καλυφθεί. Η απόσταση καλύφθηκε διαδοχικά και πλέον δεν είναι πάνω από το 0,1% του ΑΕΠ.
Ανέφερε ότι η συνολική κοινωνική δαπάνη στην Ελλάδα ανά άτομο άνω των 65 ετών είναι στο 65% της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 55% της Γερμανίας. «Άρα δεν είμαστε γενναιόδωροι, είμαστε από τους χαμηλότερους σε αυτόν τον τομέα. Και η ανάπτυξη δεν μπορεί να πάει χέρι- χέρι με την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό», τόνισε.
Για τα πρωτογενή πλεονάσματα το 2019- 2020, ανέφερε ότι και η Ελλάδα και το ΔΝΤ και πολλές ευρωπαϊκές χώρες θεωρούν πως πολύ δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί το 3,5% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια. «Λέει το ΔΝΤ ότι αυτή είναι και η δική του ανάλυση, διότι δημιουργεί ύφεση και λιτότητα. Αλλά το ΔΝΤ λέει και ότι εάν οι Έλληνες συμφωνήσουν για υψηλά πλεονάσματα, θα τους αναγκάσουμε για περισσότερα μέτρα. Αυτή τη θέση, ο Ζορμπάς του Καζαντζάκη δεν θα τη θεωρούσε θαρραλέα. Αντί να τα βάλουν με τους μεγάλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αντιστέκονται σε μέτρα για το χρέος, τα βάζουν με μια χώρα σαν την Ελλάδα, που είναι σε αδύναμη θέση», πρόσθεσε.
Να μην κλωτσήσει τον τενεκέ η ευρωζώνη
Για το χρέος, επεσήμανε ότι έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στα βραχυπρόθεσμα μέτρα και περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον και τη συζήτηση μετά την 5η Δεκεμβρίου για τα μεσοπρόθεσμα- μακροπρόθεσμα. «Πρόθεσή μας είναι οι τρεις ενότητες να δέσουν μαζί, για να μπορεί να πάρει το ΔΝΤ την απόφασή του».
Ο υπουργός κατέληξε ότι λίγοι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ευρωζώνη περνά χρυσές στιγμές. Και ένας από τους λόγους είναι ότι αποδεικνύει πως δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα και προτιμά «να κλωτσά τον τενεκέ». «Εάν το κάνουν ξανά για την Ελλάδα, αυτό δεν θα είναι κακό μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την ευρωζώνη. Επιτυχία είναι όταν δίνεις σε μια χώρα έναν καθαρό διάδρομο και όταν δείχνεις στον λαό ότι οι λύσεις τον περιλαμβάνουν».
Κερέ: Η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν εξαρτάται μόνον από τη βιωσιμότητα του χρέους
Tην πρόοδο που έχει συντελεστεί στην Ελλάδα αλλά και τις προκλήσεις που συνεχίζει να αντιμετωπίζει η χώρα, υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, το στέλεχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕKT) Μπενουά Κερέ μιλώντας στο 27 συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, υπό τον τίτλο «Η ώρα της Ελληνικής Οικονομίας».
Ο αξιωματούχος της ΕΚΤ υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι «όλοι οι ενδιαφερόμενοι έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους» και προσέθεσε ότι η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους δεν αποτελεί τη μοναδική προϋπόθεση προκειμένου τα ελληνικά ομόλογα να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Υπογράμμισε ότι οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να δείξουν ισχυρή δέσμευση στην υλοποίηση των στόχων του προγράμματος. Αναφερόμενος στις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, επεσήμανε ότι οι διοικήσεις των τραπεζών θα πρέπει να λειτουργούν χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις.
«Οι σημαντικές προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με τη σταθερή εφαρμογή των πολιτικών που έχουν συμφωνηθεί και με ισχυρή πολιτική βούληση από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η αναμόρφωση των δομών διακυβέρνησης των τραπεζών σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις αποτελεί ένα βασικό στοιχείο. Στο πλαίσιο αυτό όπως επεσήμανε, «οι διοικήσεις των τραπεζών πρέπει να είναι απαλλαγμένες από κάθε πολιτική επιρροή και άλλα συμφέροντα».
Όσον αφορά την πολιτική για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Κερέ στη μεταρρύθμιση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, διευκρινίζοντας ότι για να είναι αποτελεσματικός, πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν σημαντικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια έναντι τραπεζών και σημαντικές ληξιπρόθεσμες οφειλές έναντι του Δημοσίου.
Πέρα από την ανάπτυξη αποτελεσματικού εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, οι ελληνικές αρχές πρέπει μειώσουν το χρονικό διάστημα για την έκδοση δικαστικής απόφασης σε περίπτωση πτώχευσης. Κατά μέσο όρο απαιτούνται περίπου 3,5 έτη, σε σύγκριση με χρονικό διάστημα μικρότερο των 6 μηνών στην Ιρλανδία, τη χώρα με την καλύτερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η ταχεία πρόοδος όσον αφορά τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα βοηθήσει επίσης τις τράπεζες να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη μέσω της παροχής πιστώσεων, τερματίζοντας τελικά την παρατεταμένη περίοδο αρνητικού ρυθμού μεταβολής των δανείων», ανέφερε το στέλεχος της ΕΚΤ.
Όσον αφορά στα μέτρα ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους, ο κ. Κερέ ανέφερε ότι επί του παρόντος η συζήτηση στο Eurogroup γίνεται σχετικά με τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα για μία λύση που θα μπορέσει να καθησυχάσει τις αγορές, να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους σε ένα αβέβαιο μακροοικονομικό περιβάλλον, να επιτρέψει την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα -η οποία θα ενισχύσει την αξιοπιστία του προγράμματος- και τελικά να αποκαταστήσει την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές πριν από τη λήξη του προγράμματος τον Ιούλιο του 2018, χωρίς να υπονομεύσει το μεταρρυθμιστικό έργο.
Όσον αφορά την ενδεχόμενη συμπερίληψη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα, δήλωσε ρητώς ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με το πρόγραμμα με πλήρη ανεξαρτησία. Οι εξελίξεις του προγράμματος και, ιδίως, η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους εκ μέρους των θεσμών αποτελούν σημαντικούς παράγοντες οι οποίοι λαμβάνονται υπόψη, δεν είναι όμως οι μόνοι. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα βασίσει τις αξιολογήσεις του επίσης στην εσωτερική ανάλυση και θα λάβει υπόψη και άλλους παράγοντες σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων προτού λάβει την τελική του απόφαση.