Read this story in English here
του Θάνου Καμήλαλη
Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου μία μαρξιστική τουρκική οργάνωση χάκερ, η Red Hack, υποστήριξε ότι έχει πρόσβαση σε περίπου 20 γιγαμπάιτ δεδομένων από τους προσωπικούς ηλεκτρονικούς λογαριασμούς του Αλμπαϊράκ. Πληροφορίες και δημοσιεύματα άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για το περιεχόμενο των χιλιάδων μηνυμάτων, ωστόσο η τουρκική δικαιοσύνη με απόφαση της απαγόρευσε τη διαρροή και αναπαραγωγή των emails, επιβεβαιώνοντας όμως έμμεσα την αυθεντικότητα τους. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά ζητήματα που κυκλοφόρησαν πρόσκαιρα, ήταν και νέες κατηγορίες ότι η τουρκική κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα μέλη της οικογένειας του Ερντογάν έχουν ενεργό ρόλο στο λαθρεμπόριο πετρελαίου από περιοχές που ελέγχει το «Ισλαμικό Κράτος». Η διαρροή όλων των ηλεκτρονικών μηνυμάτων του τούρκου υπουργού Ενέργειας από το Wikileaks μοιάζει να επιβεβαιώνει αυτούς τους ισχυρισμούς
Οι κατηγορίες κατά της τουρκικής κυβέρνησης και ειδικότερα του Αλμπαϊράκ έγιναν πολύ πιο έντονες μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από τουρκικές δυνάμεις, στις 24 Νοεμβρίου του 2015. Εκτός των κυρώσεων που επέβαλε στην Τουρκία, η Ρωσία κατήγγειλε ότι ο Ερντογάν και η οικογένεια του εμπλέκονται στο λαθρεμπόριο πετρελαίου. Για να υποστηρίξει τις καταγγελίες της, η Ρωσία προσκόμισε και εικόνες από δορυφόρο, στις οποίες αποκαλύπτονται οι δρόμοι που ακολουθεί το πετρέλαιο για να φτάσει από εδάφη του ISIS στην Τουρκία. Ανάλογη έρευνα πραγματοποίησε και το υπουργείο Εξωτερικών της Νορβηγίας, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πετρέλαιο μεταφέρεται από περιοχές που ελέγχει το «Ισλαμικό Κράτος» στην Τουρκία, όπου πωλείται σε χαμηλές τιμές. Παράλληλα και η αμερικανική κυβέρνηση έχει αναφέρει ότι το πετρέλαιο του ISIS καταλήγει, μέσα από μια διαδικασία, στην Τουρκία. Ο τούρκος πρόεδρος ορκίστηκε να παραιτηθεί αν αποδειχθεί ότι οι καταγγελίες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Τα ηλεκτρονικά μηνύματα του Αλμπαϊράκ όμως δίνουν μια εικόνα που επιβεβαιώνει τις ρωσικές καταγγελίες, αλλά και τα κατά καιρούς ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ, που τον συνέδεαν με το λαθρεμπορίο πετρελαίου. Ο Αλμπαϊράκ φαίνεται να δρα ως ανεπίσημος διευθύνων σύμβουλος της πετρελαϊκής εταιρείας Powertrans, που βάσει νόμου είναι η μόνη εταιρεία που επιτρέπεται να πραγματοποιεί εισαγωγές και εξαγωγές πετρελαίου, προς και από την Τουρκία. Στα περισσότερα από τα 32 emails που έχει δεχθεί με θέμα την Powertrans ζητείται η άποψη του Αλμπαϊράκ για τις μελλοντικές κινήσεις της εταιρείας και η έγκριση του για θέματα όπως το οργανόγραμμα, οι προσλήψεις και οι μισθοί των νέων στελεχών.
Το μονοπώλιο της Powertrans στο πετρέλαιο
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Powertrans είναι «θολό». Όπως αναλύει το World Policy, το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείες έχει πραγματοποιήσει ένα περίεργο «ταξίδι», ξεκινώντας από την Κωνσταντινούπολη, συνεχίζοντας στη Σιγκαπούρη και φτάνοντας στις Παρθένους Νήσους. Οι πληροφορίες που είχαν έρθει στη δημοσιότητα υποστήριζαν ότι πραγματικός ιδιοκτήτης της Powertrans είναι πλέον η εταιρεία Calik Holding, πίσω από την οποία βρίσκεται ο Αλμπαϊράκ.
Παρά το γεγονός αυτό όμως η τουρκική κυβέρνηση έχει προσφέρει στην Powertrans το μονοπώλιο στις εισαγωγές και εξαγωγές πετρελαίου, σε μια υπόθεση που θυμίζει αρκετά τους «φωτογραφικούς» νόμους και τροπολογίες που βλέπουμε συχνά – πυκνά στην Ελλάδα. Tον Νοέμβριο του 2011 η τουρκική κυβέρνηση ψήφισε νόμο που απαγορεύει κάθε είδους μεταφορά πετρελαίου μέσα και έξω από τη χώρα. Στο νόμο όμως υπήρχε πρόβλεψη ότι μπορούσε να γίνει μόνο μία εξαίρεση αν κρινόταν ότι κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της χώρας.
Λίγους μήνες μετά η κυβέρνηση Ερντογάν αποφάσισε να δώσει το αποκλειστικό προνόμιο στο εμπόριο πετρελαίου στην Powertrans, ενώ με νέο νόμο το 2014 επέκτεινε το μονοπώλιο της εταιρείας μέχρι το 2020.
Στα emails που διέρρευσε το Wikileaks, με επίσημο συνεργάτη το TPP, η σύνδεση του γαμπρού του Ερντογάν και υπουργού Ενέργειας με την Calik Holding και την Powertrans μοιάζει ξεκάθαρη.Σε περίπου 30 emails ο Αλμπαϊράκ συνομιλεί με την Μπετούλ Γιλμάζ, της οποίας η επίσημη θέση είναι διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού στην Calik Holding. Σχεδόν σε κάθε μεταξύ τους συζήτηση όμως το θέμα είναι ξεκάθαρα η Powertrans, ενώ η Γιλμάζ ζητεί συνεχώς την έγκριση του Αλμπαϊράκ για οποιαδήποτε αλλαγή προσωπικού στην εταιρεία, αναφέροντας για παράδειγμα το σχεδιαζόμενο οργανόγραμμα της εταιρίας, τις πιθανές προσλήψεις και τα μισθολογικά δεδομένα. Η ηλεκτρονική αλληλογραφία μεταξύ Αλμπαϊράκ και Γιλμάζ διαρκεί τρία χρόνια, από το 2012 μέχρι το 2015. Σέ ένα άλλο email με ημερομηνία 9 Αυγούστου 2015 ο Αλμπαϊράκ συνομιλεί με τον Εκρέμ Κελές, ο οποίος εργαζόταν στην Calik Holding και τώρα, σύμφωνα με το μήνυμα βρίσκεται στην Powertrans. Οι δύο άνδρες συζητούν την στρατηγική μάρκετινγκ της εταιρείας στο βόρειο Ιράκ
Ίσως όμως το πιο περίεργο εύρημα στα emails όσον αφορά τη σχέση Αλμπαϊράκ και Powertrans έρχεται σε μια συνομιλία του τούρκου υπουργού Ενέργειας με τον δικηγόρο του Μουσταφά Ντογκάν Ινάλ. Οι δύο άνδρες συνομιλούν ενόψει μίας δήλωσης διάψευσης των σχέσεων Αλμπαϊράκ – Powertrans που πρόκειται να κάνει ο δικηγόρος του τούρκου υπουργού. Ο Ντογκάν Ινάλ έχει γράψει ότι «ο πελάτης μου δεν έχει πλέον δεσμούς με την εταιρεία», ωστόσο ο Αλμπαϊράκ τον διορθώνει γράφοντας: «Τι σημαίνει αυτό; Ποτέ δεν είχα δεσμούς με την εταιρεία!». Η διάψευση επρόκειτο να γίνει στα τέλη του 2015 ενώ ο Αλμπαϊράκ αρνήθηκε ξανά τις σχέσεις του με την εταιρεία τον Οκτώβριο του 2016, μετά την επίθεση του Redhack. Βέβαια τα δεκάδες άλλα μηνύματα στα οποία αναφέρεται η εταιρεία δείχνουν το αντίθετο. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι αναφορές στην Powertrans σταματούν αμέσως μετά τις συζητήσεις με τον δικηγόρο για διάψευση των σχέσεων, ίσως από το τέλος του 2015 και υπό το βάρος των καταγγελιών ο Αλμπαϊράκ να έχει αποχωρήσει η να έχει κρατήσει αποστάσεις από τη διοίκηση της εταιρείας.
Πετρέλαιο: Ο θησαυρός του ISIS
Μολονότι τις τελευταίες εβδομάδες τα ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ αναφέρουν ότι λόγω της υποχώρησης του, το ISIS έχει χάσει μερικώς ή ολικώς τον έλεγχο σημαντικών πηγών πετρελαίου, για περισσότερα από δύο χρόνια το λαθρεμπόριο πετρελαίου ήταν η βασική πηγή χρηματοδότησης της τρομοκρατικής οργάνωσης. Το 2014 ο Guardian παρουσίασε ένα γραφικό με τους δρόμους μεταφοράς του πετρελαίου, από το ISIS σε Τουρκία, Ιράν και Ιορδανία
Τον Οκτώβριο του 2015 οι Financial Times αποκάλυψαν ότι η μέση παραγωγή πετρελαίου του ISIS ήταν 34.000-40.000 βαρέλια την ημέρα, τα οποία πουλούσε για 20-45 δολάρια το καθένα, έχοντας δηλαδή ημερήσια έσοδα 1,5 εκατ. δολάρια την ημέρα από το πετρέλαιο, έσοδα με τα οποία χρηματοδοτούσε τους μαχητές του στις στρατιωτικές και τρομοκρατικές επιχειρήσεις. Τον Ιούλιο του 2016 η Washington Post παραθέτοντας φωτογραφίες από δορυφόρο υποστήριξε ότι τα έσοδα του «Ισλαμικού Κράτους» από τον «μαύρο χρυσό» έχουν μειωθεί κατά 50% περίπου, αλλά παραμένουν υψηλα, στα περίπου 20 εκατ. δολάρια κάθε μήνα.
Ο δρόμος του πετρελαίου από τις πετρελαιοπηγές που ελέγχει το ISIS στην Τουρκία αποκαλύφθηκε από φωτογραφίες δορυφόρου που έδωσε στη δημοσιότητα η ρωσική κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 2015. Σύμφωνα με τη Ρωσία, η διακίνηση γίνεται μέσω τριών δρόμων
- Του δυτικού δρόμου, που ξεκινάει από την «πρωτεύουσα» του ISIS, Ράκα και συνεχίζει μέχρι τον καταυλισμό του Άσαζ στα σύνορα με την Τουρκία. Από εκεί το πετρέλαιο μεταφέρεται στην τουρκική πόλη του Ρεϊχανλί, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και στη συνέχεια ένα μέρος του πετρελαίου διοχετεύεται στην αγορά της Τουρκίας, ενώ το υπόλοιπο εξάγεται από τα λιμάνια του Ισκεντέρουμ και του Ντορτιόλ στη Μεσόγειο.
- Άλλος κεντρικός δρόμος ξεκινάει από το Ντέιρ Εζ-ζουρ στη Συρία μέχρι την περιοχή Αλ-Καμίσλι και από εκεί στην τουρκική πόλη του Μπάτμαν
- Ο τρίτος δρόμος, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο, περνάει από την ανατολική Συρία και το δυτικό Ιρακ στη νοτιοανατολική γωνία της Τουρκίας.
Οι φωτογραφίες και τα ντοκουμέντα που παραθέτουν Ρωσία και διεθνή ΜΜΕ δείχνουν ότι το πετρέλαιο του ISIS καταλήγει σε περιοχές της Τουρκίας και η μόνη εταιρεία που θα μπορούσε να πραγματοποιεί αυτή τη μεταφορά βάσει της τουρκικής νομοθεσίας είναι η Powertrans. Μέχρι σήμερα Αλμπαϊράκ και Ερντογάν αρνούνταν κάθε σχέση με αυτήν την εταιρεία. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα του τούρκου υπουργού Ενέργειας όμως δείχνουν το αντίθετο.