Με το κλασικό στυλ του Δόγματος του Σοκ, σε μια κατάσταση κρίσης, η Νέα Υόρκη άλλαξε από ένας τόπος με μερικές από τις πιο πλουσιοπάροχες δημόσιες υπηρεσίες στη χώρα, που ασχολούνται με ορισμένες πρωτοποριακές  προσπάθειες φυλετικής και οικονομικής ενσωμάτωσης, σε έναν ναό του ασταμάτητου εμπορίου και της εκβιομηχάνισης που όλοι γνωρίζουμε και εξακολουθούμε να αγαπάμε σήμερα.

της Ναόμι Κλάιν για το The Intercept

Η κρίση χρέους της Νέας Υόρκης είναι ένα απίστευτα σημαντικό και ελάχιστα κατανοητό κεφάλαιο στην εξέλιξη αυτού που ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς ονομάζει φονταμενταλισμό της αγοράς, μια διαδικασία που η κυβέρνηση του Τραμπ επιταχύνει ραγδαία, και γι’ αυτό ήμουν τόσο χαρούμενη που έλαβα το αξιοσημείωτο νέο βιβλίο της Κιμ Φίλιπς-Φέιν, «Η Πόλη του Φόβου». Εκεί αναφέρει λεπτομερώς πώς η ανακατασκευή της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του '70 ήταν ένα προοίμιο σε αυτό που θα γινόταν ένα παγκόσμιο ιδεολογικό παλιρροιακό κύμα, κάτι που άφησε τον κόσμο διαχωρισμένο με σκληρό τρόπο μεταξύ του 1% και των υπολοίπων. Μας βοηθά να κατανοήσουμε πολλές από τις δυνάμεις που εκμεταλλεύτηκε ο Τραμπ για να μπει στον Λευκό Οίκο, από την οικονομική ανασφάλεια μέχρι τις ετοιμόρροπες δημόσιες υποδομές, για να φέρει μια κινδυνολογία για το μαύρο έγκλημα, όλα εν μέσω του προηγουμένως αδιανόητου ιδιωτικού πλούτου.

Αλλά ένα από αυτά που ξεχώρισε πραγματικά για μένα στο βιβλίο είναι αυτό που αποκαλύπτει για τον ίδιο τον Τραμπ. Το «Η Πόλη του Φόβου» λέει την ιστορία του πώς ένας αδίστακτος 29χρονος εργολάβος ακινήτων εκμεταλλεύτηκε τη δυσκολία που περνούσε η πόλη για να ενισχύσει τη δική του περιουσία, κερδίζοντας με ληστρικούς όρους από μια κοινότητα που βρίσκεται σε κρίση.

Διαβάζοντας το βιβλίο, με εντυπωσίασε το πώς η όλη καριέρα του Τραμπ διαμορφώθηκε από την εκμετάλλευση της κρίσης. Και αυτό μπορεί να μας δείξει το τι μπορούμε να περιμένουμε από την κυβέρνησή του τους μήνες και τα χρόνια που έρχονται. Γι’ αυτό και είμαι πολύ χαρούμενη που βρίσκομαι με τη σπουδαία ιστορικό, Κιμ Φίλιπς-Φέιν, στο στούντιο του The Intercept.

Ναόμι Κλάιν: Πριν ασχοληθούμε με τον Τραμπ και το τι έκανε στα μέσα της δεκαετίας του '70, μπορείς να περιγράψεις πόσο δύσκολη ήταν η κρίση χρέους της Νέας Υόρκης σε εκείνη την περίοδο; Πώς έμοιαζε; Τι συνέβαινε στην πόλη;

Κιμ Φίλιπς-Φέιν: Σχετικά με το πλαίσιο της δημοσιονομικής κρίσης και της εμφάνισης του Τραμπ, νομίζω ότι το πρώτο πράγμα που είναι σημαντικό να καταλάβουμε είναι ότι η πόλη της Νέας Υόρκης στα μεταπολεμικά χρόνια ήταν πραγματικά σε μια απόκλιση όσον αφορά το τι έκανε η διοίκηση της πόλης και το τι προσπαθούσε να κάνει και να προσφέρει στους πολίτες της. Η Νέα Υόρκη είχε μερικά από τα στοιχεία του φιλελευθερισμού του New Deal και τα προωθούσε περισσότερο από όσο έχουν προωθηθεί οπουδήποτε αλλού στη χώρα. Η πόλη είχε ένα δίκτυο πάνω από 20 δημοτικών νοσοκομείων και πολλά άλλα κέντρα πρώτων βοηθειών και παιδικά κέντρα. Είχε ένα ευρύ φάσμα βιβλιοθηκών και ένα δωρεάν δημόσιο πανεπιστημιακό σύστημα, το οποίο αναπτύσσεται στα μεταπολεμικά χρόνια.

Αυτά είναι επιπρόσθετα στις βασικές αστικές υποδομές, όπως τα μέσα μαζικής μεταφοράς, που είναι πολύ πιο ανεπτυγμένα στη Νέα Υόρκη από όσο σε οποιαδήποτε άλλη αμερικανική πόλη. Αυτό το δίκτυο, αυτός ο δημόσιος τομέας, γίνεται κατά κάποιο τρόπο πιο φιλόδοξος κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της φτώχειας, όταν πολλά ομοσπονδιακά χρήματα εισέρχονται στην πόλη για να επεκτείνουν τις κοινωνικές υπηρεσίες με διάφορους τρόπους. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ολόκληρος ο δημόσιος τομέας εισέρχεται σε περίοδο κρίσης, λόγω της επιβράδυνσης της αύξησης του ποσού των χρημάτων που προέρχονταν από τις ομοσπονδιακές και τις κρατικές κυβερνήσεις, αλλά και λόγω της ύφεσης στις αρχές της δεκαετίας του '70, που βάζει την οικονομία της πόλης σε έναν φαύλο κύκλο.

Και το αποτέλεσμα είναι ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των εσόδων και των εξόδων, έτσι ώστε η πόλη πραγματικά να μην βγάζει πλέον το ποσό των χρημάτων που χρειάζεται ώστε πληρώσει για αυτές τις δημόσιες υπηρεσίες.

ΝΚ: Δεν ήταν μόνο ότι η Νέα Υόρκη ξόδευε υπερβολικά. Ήταν μια παγκόσμια κρίση του χρέους. Και είχα αυτήν την αίσθηση, διαβάζοντας το βιβλίο σου, ότι υπήρχε μια επιθυμία να δοθεί πραγματικά στη Νέα Υόρκη ένα μάθημα και ένα παράδειγμα. Γιατί εάν θέλεις να αφήσεις τη μεγαλύτερη πόλη στις Ηνωμένες Πολιτείες να χρεοκοπήσει, είσαι πραγματικά πρόθυμος να κάνεις τα πάντα. Και υπάρχει αυτή η περίφημη επικεφαλίδα στην Daily News από τον Φορντ -πρόεδρος τότε- «Φόρντ προς τη Νέα Υόρκη: Ψοφήστε». Μπορείς να μιλήσεις για αυτήν την αίσθηση του να τεθεί ένα παράδειγμα;

ΚΦΦ: Η δημοσιονομική κρίση ήταν τόσο πραγματική όσο και ιδεολογική και υπήρχαν διάφοροι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να προσεγγιστεί. Ένα παράδειγμα που ανέφερα στο βιβλίο είναι αυτό των δαπανών του Medicaid. Η Νέα Υόρκη ανέλαβε το ένα τέταρτο του λογαριασμού της για το Medicaid, το οποίο ήταν υψηλότερο από οπουδήποτε αλλού στη χώρα. Αυτό έγινε εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο η πολιτεία της Νέας Υόρκης διαιρεί τις δαπάνες για το Medicaid και την πρόνοια, καθώς και για τη βοήθεια για Οικογένειες με Εξαρτώμενα Παιδιά, όπως ήταν τότε. Αν είχε αλλάξει αυτός ο διαχωρισμός, η οικονομική εικόνα της πόλης θα ήταν πολύ διαφορετική. Υπήρχαν διάφοροι τρόποι με τους οποίους η δημοσιονομική κρίση της πόλης θα μπορούσε να προσεγγιστεί.

Ωστόσο, ο πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ, ο οποίος μεταξύ των συμβούλων του είχε τον Άλαν Γκρίνσπαν, τον πρόεδρο του Οικονομικού Συμβουλίου του και τον Ουίλιαμ Σιμόν, τον Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ που ήρθε από τον χώρο του εμπορίου δημόσιων ομολόγων στη Νέα Υόρκη. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν έντονα αντίθετοι με την παροχή οποιασδήποτε ομοσπονδιακής βοήθειας που θα επέτρεπε στην πόλη να ξεπεράσει την κρίση και να ξανασταθεί στα πόδια της.

ΝΚ: Κατ’ αυτήν την περίοδο, ο Άλαν Γκρίνσπαν θα βρισκόταν στην έξαρση της εμμονής του με την Άιν Ράντ.

KΦΦ: Ναι, είχε κατευθυνθεί προς τη δημόσια ζωή. Αυτό έγινε προφανώς πριν μπει στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Και είχε μόλις βγει πρόσφατα από τον πραγματικό εσωτερικό κύκλο της προς έναν ευρύτερο δημόσιο ρόλο.
Και ναι, είχαν αντιταχθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στο είδος του δημόσιου τομέα που έχει η Νέα Υόρκη. Και αισθάνονται ότι δεν υπήρχε τίποτα θετικό, τίποτα σημαντικό, τίποτα που πρέπει να γίνεται σεβαστό ή να θαυμάζεται σε αυτό που προσπαθεί να κάνει η πόλη.

ΝΚ: Ανησυχούσαν μήπως το μοντέλο εξαπλωνόταν και πέρα από την πόλη;

KΦΦ: Δεν είμαι βέβαιη ότι ανησυχούσαν ακριβώς γι’ αυτό εκείνη τη στιγμή, αλλά σίγουρα αισθάνονταν ότι αυτό το είδος του συστήματος είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ολόκληρος ο δυτικός κόσμος- αυτός ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και το είδος της μεικτής οικονομίας που μπορείς να πεις ότι υιοθέτησε η Νέα Υόρκη ήταν μια απειλή για την ελευθερία και την ευημερία σε όλο τον κόσμο.

Είτε ανησυχούσαν είτε όχι για άλλες πόλεις ή για την μετακίνηση του προβλήματος από τη Νέα Υόρκη με κάποιο άμεσο τρόπο, νομίζω ότι σκέφτηκαν ότι η προσέγγιση ήταν απόλυτα λανθασμένη. Δεν εκπλήσσονταν που η Νέα Υόρκη βρισκόταν σε κρίση και πίστευαν ότι η μόνη πραγματική λύση ήταν να επιβάλλουν μια σειρά περικοπών. Και αυτό θα εμπόδιζε πραγματικά οποιαδήποτε άλλη πόλη από το να ακολουθήσει το μονοπάτι που είχε πάρει η Νέα Υόρκη.

ΝΚ: Αλλά την τελευταία στιγμή, η Νέα Υόρκη δεν πηγαίνει σε πλήρη χρεοκοπία. Ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείται αυτή η δομή μου θυμίζει τους διαχειριστές έκτακτης ανάγκης που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια στο Φλιντ και στο Ντιτρόιτ, όπου χάθηκε πολλή εξουσία, η τοπική δημοκρατία. Μπορείς να μας πεις για αυτήν τη δομή;

KΦΦ: Σωστά. Η πόλη τελικά δεν πτώχευσε επειδή οι τράπεζες και τα συνδικάτα -και τα συνδικάτα της πόλης έπαιξαν σημαντικό ρόλο εδώ- ήταν πρόθυμα να αγοράσουν αρκετά χρέη της πόλης ώστε να μην πάει η πόλη στη χρεοκοπία. Και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προχώρησε τελικά με ένα σύνολο βραχυπρόθεσμων δανείων. Σε αντάλλαγμα, δημιούργησαν αυτήν την υπηρεσία που ονομάζεται Συμβούλιο Δημοσιονομικού Ελέγχου Έκτακτης Ανάγκης, το οποίο νομίζω ότι είναι το μοντέλο για τα είδη διαχειριστών πόλεων που βλέπουμε σήμερα ή αυτό που βλέπουμε στο Πουέρτο Ρίκο. Και το Συμβούλιο Δημοσιονομικού Ελέγχου Έκτακτης Ανάγκης ήταν μια κρατική υπηρεσία που έλαβε τον τελικό έλεγχο του προϋπολογισμού της πόλης.

Και αυτό ήταν σημαντικό, διότι το Συμβούλιο Δημοσιονομικού Ελέγχου Έκτακτης Ανάγκης έφτασε περιστασιακά να ακυρώσει συμβάσεις που θεωρούσε ότι ήταν υπερβολικά γενναιόδωρες, αλλά επίσης παρείχε -και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν μελετάμε τον Τραμπ-  τη δυνατότητα στον δήμαρχο να πει, ακούστε, δεν έχω άλλη επιλογή παρά να κάνω αυτές τις περικοπές, διότι το Συμβούλιο Ελέγχου Χρηματοπιστωτικών Κινδύνων επιβάλλει αυτό το σχέδιο που μας υποχρεώνει σε περικοπές. Και η ομοσπονδιακή βοήθεια με τη σειρά της εξαρτάται από το αν η πόλη θα κάνει μια σειρά περικοπών, φτάνοντας σε έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα τριών ετών.

ΝΚ: Είμαστε λοιπόν στο 1976. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι μόλις 29 χρονών. Αυτός δεν είναι ο Τραμπ που γνωρίζουμε από το «The Apprentice». Δεν είναι καν ο Τραμπ της δεκαετίας του ‘80 όταν βρισκόταν στις λαϊκές εφημερίδες με τη σαπουνόπερα με την Ιβάνα έναντι της Μάρλα Μαπλς. Ποιος είναι σε αυτό το στάδιο της καριέρας του;

KΦΦ: Λοιπόν, πραγματικά αναδύεται μέσα από τη σκιά του πατέρα του, ο οποίος ήταν εργολάβος και γαιοκτήμονας στα προάστια. Ξεκινάει από ένα περιβάλλον ενός πικραμένου λευκού εθνοτικού πληθυσμού της μεσαίας τάξης στα προάστια της πόλης. Όχι ότι ο ίδιος ο Τραμπ άνηκε στη χαμηλότερη μεσαία τάξη. Δεν ήταν. Αλλά σε αυτήν άνηκαν οι άνθρωποι που ζούσαν στα κτίρια του πατέρα του και αυτοί ήταν οι άνθρωποι που νομίζω ότι πραγματικά διαμόρφωσαν την κοσμοθεωρία του.

Και είναι επίσης και αυτοί οι άνθρωποι που πραγματικά κατηγορούν -αυτό είναι προφανώς όχι η γενική αλήθεια για τη λευκή εργατική τάξη της πόλης αυτήν τη στιγμή- τους Αφροαμερικάνους και τους Λατίνους, ειδικά από το Πουέρτο Ρίκο, για το ότι έφεραν την πόλη στο χείλος της χρεοκοπίας: μια πίστη ότι αυτοί ήταν οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν τις δημόσιες υπηρεσίες και ότι ήταν αυτοί που πίεσαν πολύ την κατάσταση και έφεραν τη δημοσιονομική κρίση.

ΝΚ: Και αυτό, παρεμπιπτόντως, είναι εξαιρετικά σημαντικό όσον αφορά την κατανόηση της σύνδεσης του ρατσισμού, της φυλετικής πολιτικής, δημιουργώντας τη δικαιολογία για μια δοκιμασία για τον φόβο του κόσμου, τον οποίο πιστεύω ότι βλέπουμε ολοένα και περισσότερο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό σε αυτή την περίοδο. Πώς λοιπόν ο Τραμπ εκμεταλλεύεται την απελπισία της πόλης σε αυτή την περίοδο; Πες μας για το ξενοδοχείο Commodore.

KΦΦ: Λοιπόν, ο Τραμπ είναι πολύ φιλόδοξος και θέλει πολύ να ξεφύγει από τα προάστια, να έρθει στο Μανχάταν και να γίνει επιτυχημένος εκεί. Πολλοί άνθρωποι το έχουν παρατηρήσει αυτό το στοιχείο στον Τραμπ κατά εκείνη την περίοδο, αλλά νομίζω ότι βλέπει το Μανχάταν ως αυτόν τον χώρο έμπνευσης και είναι πρόθυμος να ξεπεράσει το παρελθόν του Μπρούκλιν-Κουίνς και να μπει σε αυτό που βλέπει ως τη μεγάλη επιτυχία. Και η ιδέα του είναι να ανακατασκευάσει το ξενοδοχείο Commodore. Το ξενοδοχείο Commodore ήταν ένα πρώην πολύ κομψό ξενοδοχείο από τις αρχές του 20ου αιώνα. Νομίζω ότι άνοιξε το 1919 στην 42η οδό με τη λεωφόρο Lexington. Και ανήκει στον Κεντρικό Σιδηρόδρομο του Πεν.

Το ξενοδοχείο πέφτει κατά κάποιο τρόπο σε παρακμή και σχεδόν καταρρέει όταν η ίδια η Penn Central χρεοκοπεί το 1970. Η διοίκησή της έχει σταματήσει να πληρώνει τους φόρους ακίνητης περιουσίας και είναι πολύ πρόθυμη να ξεφορτωθεί το ακίνητο. Ο Τραμπ το βλέπει αυτό ως ευκαιρία την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση της πόλης το βλέπει ως δυνητική καταστροφή. Η πόλη φοβάται ότι αν το ξενοδοχείο Commodore καταρρεύσει, η μάστιγα της Times Square θα εξαπλωθεί ανατολικά και στην περιοχή γύρω από τον Τερματικό σταθμό Γκραντ Σέντραλ. Έτσι, το σχέδιο που καταστρώνουν είναι ο Τραμπ να μπορεί αγοράσει το ξενοδοχείο Commodore.

Αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει είναι να το αγοράσει και να το πουλήσει σε μια κρατική υπηρεσία, την Urban Development Corporation, η οποία έχει τη δική της ενδιαφέρουσα ιστορία. Και τότε η UDC θα το μισθώσει πίσω στον Τραμπ, σε συνεργασία με το Hyatt. Και νομίζω ότι είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο Τραμπ δεν δρα μόνος του. Στην ουσία συνεργάζεται με αυτήν την αλυσίδα ξενοδοχείων.

ΝΚ: Και αυτό είναι πριν αρχίσει να γράφει το όνομά του με χρυσό στις προσόψεις των κτιρίων. Αλλά αυτό είναι το πρώτο από τα κοσμήματά του στο Μανχάταν.

KΦΦ: Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη συμφωνία του στο Μανχάταν. Θα το μισθώσουν πίσω στον Tραμπ και στο Hyatt. Και αυτή η διευθέτηση, όπου δεν τους ανήκει στην ουσία η ιδιοκτησία, θα τους επιτρέψει να πληρώσουν φόρους περιουσίας χαμηλότερους από τον κανονικό συντελεστή για πολλά χρόνια. Οι New York Times αποκάλυψαν ότι μέχρι το 2016, αυτή η φορολογική ρύθμιση με το Hyatt είχε κοστίσει στη Νέα Υόρκη περίπου 360 εκατομμύρια δολάρια από μη εισπραχθέντες φόρους από τα χρόνια της ανάπτυξης.

NK: Θέλω λοιπόν να κάνουμε μια παύση εδώ, γιατί αυτό που λες είναι ότι ο Τραμπ ή ο Τραμπ και το Hyatt, έδωσαν 9,5 εκατομμύρια δολάρια γι’ αυτό το απίστευτο ακίνητο. Είχαν την ιδέα αυτής της πολύπλοκης ρύθμισης, αυτής της γλυκιάς συμφωνίας, αυτής της φοροδιαφυγής. Και αυτά τα 9,5 εκατομμύρια δολάρια μεταφράζονται σε περίπου 360 εκατομμύρια δολάρια σε φορολογικά αποθέματα και τα χρήματα αυτά στερούνται από την πόλη.

KΦΦ: Ήταν μια πολύ προσοδοφόρα συμφωνία για αυτούς. Μπορείτε να επιχειρηματολογείτε σχετικά με το πόσα ήταν τα έσοδα της οικονομικής δραστηριότητας που συνδέεται με το Hyatt. Αλλά είναι επίσης γεγονός ότι αυτή είναι η αξία του φόρου που θα πήγαινε στην πόλη εάν είχαν αναπτυχθεί με κάποιο άλλο τρόπο, κάτι που δεν έκαναν.

ΝΚ: Έτσι είναι μια γλυκιά συμφωνία, αλλά η πόλη δεν έχει άλλη επιλογή. Το επιχείρημα που δίνεται είναι ότι οι επαίτες δεν μπορούν να έχουν επιλογή. Είναι αλήθεια αυτό; Θέλω να πω, ήταν απαραίτητο να το δώσουν με αυτόν τον τρόπο;

KΦΦ: Λοιπόν, ποιος ξέρει αν θα υπήρχε άλλος αγοραστής για το Commodore; Ο σιδηρόδρομος ήταν πολύ πρόθυμος να το πουλήσει. Ίσως θα το είχαν κάνει με διαφορετικούς όρους αν αυτοί ήταν διαθέσιμοι. Θα ήθελα απλώς να υπογραμμίσω ότι ο Τραμπ είδε τον εαυτό του ως μια μεγάλη ιδιοφυΐα για να κάνει αυτόν τον διακανονισμό. Και η διοίκηση της πόλης το θεώρησε ως μια πολύ θετική και σημαντική εξέλιξη και κάτι που ήθελαν να καταστήσουν σαφές ότι ήταν το μέλλον του επιχειρηματικού κόσμου.

Νομίζω ότι πιθανόν θα μπορούσε να βρεθεί άλλος τρόπος για να αναπτυχθεί η ιδιοκτησία. Αλλά αυτό δεν είναι το μοναδικό γεγονός για την πόλη. Η διοίκηση της πόλης το βλέπει αυτό ως το πρότυπο για το μέλλον και ως μήνυμα στην ευρύτερη επιχειρηματική κοινότητα, ότι έχει υπάρξει δηλαδή μια αλλαγή στη σχέση της διοίκησης της πόλης με τις επιχειρήσεις. Ο Τραμπ δεν ενεργεί από μόνος του. Υπάρχει στην πραγματικότητα ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο προωθείται αυτό το είδος της ανάπτυξης και ένα είδος κοινότητας που του επιτρέπει να συμβεί.

ΝΚ: Έτσι θέτει το σκηνικό για το Helmsleys, και για μια ολόκληρη αλλαγή στην πόλη.

KΦΦ: Θέτει το σκηνικό για τη νέα δεκτικότητα της πόλης σε ορισμένα είδη πολυτελών εξελίξεων, στη χρήση διαφορετικών φορολογικών ελαφρύνσεων για την τόνωση της ανάπτυξης ακινήτων που προορίζονται για τους πολύ πλούσιους. Και γενικότερα, νομίζω, τα διάφορα είδη εταιρικών επιδοτήσεων που πήγαν στην Disney γύρω από την Times Square.

ΝΚ: Και νομίζω ότι αν κοιτάξουμε την καριέρα του Τραμπ στη δεκαετία του '80, βλέπουμε στη συνέχεια να απολαμβάνει πραγματικά αυτόν τον ρόλο ως ο τύπος που σώζει την πόλη. Και αυτή η πολύ γνωστή διαμάχη που είχε με τον δήμαρχο Κοχ, για το παγοδρόμιο του Central Park. Αυτή ήταν η στιγμή που παγιώθηκε ως δημόσιο πρόσωπο. Αλλά νομίζω ότι μπορείς να δεις την ευθεία γραμμή που συνδέει το Commodore με αυτό το παγοδρόμιο μέχρι και με το στοίχημα για την προεδρία, έτσι; …Ξέρετε, δεν είμαι πολιτικός. Η Ουάσινγκτον είναι διεφθαρμένη. Ξέρω πώς να το κάνω αυτό καλύτερα, σωστά;

KΦΦ: Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτοί ήταν οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να υπερβούν τις πιέσεις των Δημοκρατικών που ζητούσαν για περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες, δημιουργώντας τελικά την αίσθηση ότι οι επιχειρηματίες ήταν οι σωτήρες της πόλης και ολόκληρης της χώρας. Έτσι, νομίζω, ο Τραμπ δέχεται  αυτόν τον ρόλο, ακολουθεί αυτήν την κοσμοθεωρία και προχωράει έτσι, και το γιορτάζει και το εκμεταλλεύεται με κάθε δυνατό τρόπο, αλλά δεν είναι καθόλου το μόνο άτομο που έχει αυτήν την πεποίθηση. Και στην πραγματικότητα, πολλοί από τους πολίτες του Δημοκρατικού πολιτικού κατεστημένου της πόλης μοιράζονται αυτήν την αντίληψη σε κάποιο βαθμό.

Υπήρχε η αίσθηση ότι η πόλη είναι υπερβολικά δεκτική απέναντι στις δημόσιες πιέσεις και τώρα πρέπει να αγνοήσει τις διαμαρτυρίες που όλο και μεγαλώνουν για τις περικοπές της εποχής. Και ότι το να αγνοείς τις διαμαρτυρίες είναι πραγματικά ένα σημάδι της δικής σου ακεραιότητας και του θάρρους σου. Νομίζω ότι ο Τραμπ έχει επηρεαστεί κάπως από εκείνη τη στιγμή της δημοσιονομικής κρίσης- ακόμα και στη ρητορική του για τους πληρωμένους διαδηλωτές μετά την ορκωμοσία του. Νομίζω ότι το αίσθημα αυτό οφείλεται πολύ στη στιγμή της δημοσιονομικής κρίσης και στην πίστη ότι ακόμα και αν οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι, το μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος, όσο θαρραλέος και αν είναι, είναι να τους αγνοήσει.

ΝΚ: Εντάξει. Λοιπόν, Κιμ, ήταν υπέροχη η συζήτησή μας. Υπάρχει κάτι άλλο που θέλεις να μοιραστείς για ό,τι έμαθες από τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου και του πρωταγωνιστικού ρόλου του Ντόναλντ Τραμπ σε αυτό;

KΦΦ: Υποθέτω ότι το τελευταίο πράγμα που θα έλεγα είναι ότι η ατμόσφαιρα του φόβου είναι εξαιρετικά σημαντική για να καταλάβεις τι συμβαίνει στη Νέα Υόρκη αυτήν τη στιγμή- ότι υπάρχει αυτός ο έντονος φόβος για πτώχευση, ο φόβος για το μέλλον. Και αυτό το είδος φόβου κάνει πραγματικά εφικτές τις περικοπές τώρα, αλλά και την αίσθηση ότι, ξέρεις, η πόλη πρώτα απ’ όλα χρειάζεται έναν σωτήρα.

Και νομίζω ότι το έχω σκεφτεί πολύ τον τελευταίο μήνα και από τον Νοέμβριο- ο τρόπος με τον οποίο ο φόβος μπορεί να κάνει πράγματα που φαίνονται πολιτικά αδύνατα ξαφνικά να εμφανίζονται σαν να είναι η μόνη εναλλακτική λύση. Και έτσι νομίζω ότι αυτό είναι ένα από τα πράγματα που πρέπει να πολεμήσουμε αυτήν τη στιγμή και να βρούμε τρόπους να αντισταθούμε σε αυτό το αίσθημα του έντονου φόβου και του χάους και να βρούμε μορφές αλληλεγγύης που να τον αντισταθμίζουν.

Επειδή πραγματικά αυτό είναι το πλαίσιο που μπορεί να σπείρει τον όλεθρο και να φέρει τις περικοπές που έγιναν στη Νέα Υόρκη στη δεκαετία του ‘70 και αυτό το είδος της ευρύτερης αναδιαμόρφωσης της χώρας μας που βλέπουμε να συμβαίνει τώρα.

ΝΚ: Σε ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό, Κιμ. Νομίζω ότι είναι ένα πραγματικά σημαντικό μήνυμα για να δώσουμε στον κόσμο, επειδή γνωρίζουμε ότι αυτοί είναι πολύ άσχημοι τρόποι διαχείρισης. Νομίζω ότι μπορούμε να αναμένουμε κάθε είδους σοκ και κρίσεων τα επόμενα χρόνια, τα οποία στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν ως η αιτιολόγηση  για την παραβίαση των εκλογικών υποσχέσεων όπως η προστασία της Κοινωνικής Ασφάλισης κ.ο.κ. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ, πολύ προσεκτικοί για την εκμετάλλευση του φόβου, για μια ατμόσφαιρα κρίσης.

Γνωρίζουμε από το βιβλίο σου ότι η καριέρα του Ντόναλντ Τραμπ και η τύχη του κατασκευάστηκε στην ουσία σε μια στιγμή εκμετάλλευσης της οικονομικής κρίσης.

Γνωρίζουμε ότι περιβάλλεται από άνδρες που έχουν κάνει το ίδιο, συμπεριλαμβανομένου του Στίβεν Μνουσίν, χρησιμοποιώντας την κρίση της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης του 2008 για να ξεκινήσει μια τράπεζα που θα ειδικεύεται στην εκδίωξη ανθρώπων από τα σπίτια τους. Ευχαριστώ λοιπόν για αυτό το μικρό μάθημα για την αντίσταση στο σοκ.