του Selim Jahan για το Project Syndicate
Παρά τα εντυπωσιακά κέρδη από πολλές χώρες, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να μένουν πίσω. Για να δώσει έμφαση σε αυτό το πρόβλημα, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) έχει κάνει την κοινωνική και οικονομική ένταξη σημαντικό θέμα της Έκθεσης για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη του 2016, «Ανθρώπινη Ανάπτυξη για όλους». Η έκθεση προσφέρει μια σε βάθος εξέταση του τρόπου με τον οποίο οι χώρες, με την υποστήριξη των εταίρων τους, μπορούν να βελτιώσουν τα αναπτυξιακά αποτελέσματα για όλους τους πολίτες τους, ιδιαίτερα για αυτούς που είναι δυσκολότερο να επηρεαστούν.
Από τότε που το UNDP εξέδωσε την πρώτη του έκθεση το 1990, σημειώθηκαν σημαντικές βελτιώσεις για δισεκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμια κλίμακα. Τότε, περίπου το 35% της ανθρωπότητας ζούσε σε απόλυτη φτώχεια. Σήμερα, το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο από το 11%. Ομοίως, το ποσοστό των παιδιών που πεθαίνουν πριν από τα πέμπτα γενέθλιά τους έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, εν μέρει επειδή άλλα δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι επωφελούνται τώρα από τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής και από την ευρύτερη πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό.
Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για αυτά τα επιτεύγματα. Αλλά δεν πρέπει να επαναπαυτούμε στις δάφνες μας. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων εξακολουθεί να μένει μακριά από αυτά τα ωφελήματα. Ακόμα χειρότερα, τώρα κινδυνεύουν να ξεχαστούν -κυριολεκτικά. Μερικές φορές, δεν καταγράφονται καθόλου στα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Και ακόμα και όταν καταγράφονται, οι εθνικοί μέσοι όροι μπορούν να αποτυπώσουν μια λανθασμένη εικόνα: για παράδειγμα, μια αύξηση του μέσου εισοδήματος μπορεί να αποκρύψει την επιδείνωση της φτώχειας ορισμένων, καθώς αντισταθμίζεται από μεγάλα κέρδη για τους λίγους και πλούσιους.
Μια από τις πιο έντονες δημογραφικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια ήταν η μεγάλη διεύρυνση μιας μεσαίας τάξης στις χώρες του Νότου. Η σύγκλιση των παγκόσμιων εισοδημάτων έχει θολώσει τη γραμμή μεταξύ των «πλούσιων» και των «φτωχών» χωρών. Αλλά, ταυτόχρονα, η ανισότητα σε πολλές χώρες έχει αυξηθεί. Ως αποτέλεσμα, η φτώχεια- σε όλες τις μορφές- είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα σε πολλές χώρες, ακόμη και όταν ο αριθμός των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας έχει μειωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, θα πρέπει να επανεξετάσουμε με ριζικό τρόπο το πώς παρουσιάζεται η ανάπτυξη, γι 'αυτό και οι στόχοι της αειφόρου ανάπτυξης του ΟΗΕ, σε αντίθεση με τους προηγούμενους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, ισχύουν για όλες τις χώρες και όχι μόνο για τις φτωχότερες.
Μετά από δεκαετίες σταθερών αναπτυξιακών κερδών, τι μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται στην πλέον μειονεκτική θέση του κόσμου; Όπως προκύπτει από την τελευταία Έκθεση Ανθρώπινης Ανάπτυξης, δεν υπάρχει απλή απάντηση. Ένας λόγος είναι ότι εκείνοι που μένουν πίσω βρίσκονται συχνά σε μειονεκτική θέση σε διάφορα μέτωπα. Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουν χρήματα. Συχνά, είναι επίσης άρρωστοι, αμόρφωτοι και χωρίς πολιτικά δικαιώματα.
Τα προβλήματα που επηρεάζουν τους ανθρώπους που βρίσκονται στην μειονεκτικότερη θέση του κόσμου αρχίζουν από τη γέννησή τους και επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Καθώς χάνονται οι ευκαιρίες για να σπάσει αυτός ο κύκλος, η μειονεκτική αυτή θέση μεταφέρεται στις επόμενες γενιές, ενισχύοντας τον αντίκτυπό της.
Ωστόσο, ενώ οι σημερινές προκλήσεις για ανάπτυξη είναι πολυάριθμες και πολύπλοκες, έχουν και κοινά χαρακτηριστικά. Πολλοί από τους μειονεκτούντες ανήκουν σε συγκεκριμένες δημογραφικές ομάδες, οι οποίες τείνουν να περνούν σε χειρότερες θέσεις από ότι άλλες σε όλες τις χώρες, κυρίως επειδή αντιμετωπίζουν παρόμοια οικονομικά, νομικά, πολιτικά και πολιτιστικά εμπόδια.
Για παράδειγμα, οι αυτόχθονες πληθυσμοί αποτελούν μόλις το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά αντιπροσωπεύουν το 15% των φτωχών στον κόσμο. Και, για να συμμετάσχουν στην εργασιακή και την κοινωνική ζωή, τα άτομα με αναπηρίες πρέπει να ξεπεράσουν εμπόδια που οι υπόλοιποι από εμάς συχνά δεν σκεφτόμαστε καν. Τέλος, οι γυναίκες και τα κορίτσια σχεδόν παντού εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε κύκλους ηγεσίας και λήψης αποφάσεων και συχνά εργάζονται περισσότερες ώρες για λιγότερα χρήματα από τους αντίστοιχους άνδρες.
Παρόλο που οι αναπτυξιακές πολιτικές θα συνεχίσουν να επικεντρώνονται σε απτά αποτελέσματα -όπως περισσότερα νοσοκομεία, περισσότερα παιδιά στο σχολείο και καλύτερη υγιεινή- η ανθρώπινη ανάπτυξη δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο σε εκείνη που μπορεί να ποσοτικοποιηθεί. Είναι καιρός να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα λιγότερο αισθητά χαρακτηριστικά της προόδου, για τα οποία, ενώ είναι δύσκολο να μετρηθούν, δεν είναι δύσκολο να ληφθούν μέτρα.
Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν να έχουν φωνή στις αποφάσεις που επηρεάζουν την ζωή τους. Αλλά οι πλέον περιθωριοποιημένοι στην κοινωνία συχνά στερούνται της οποιασδήποτε έκφρασης. Η διασφάλιση ότι δεν έχουν ξεχαστεί όσοι έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη -και ότι έχουν την ελευθερία να κάνουν τις δικές τους επιλογές- είναι εξίσου σημαντική με την επίτευξη συγκεκριμένων αναπτυξιακών αποτελεσμάτων.
Η ιστορία μάς έχει δείξει ότι πολλές από τις σημερινές προκλήσεις μπορούν να ξεπεραστούν τα επόμενα χρόνια. Ο κόσμος έχει τους πόρους και την τεχνογνωσία για τη βελτίωση της ζωής όλων των ανθρώπων. Απλά πρέπει να δώσουμε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους γνώσεις για να διαμορφώσουν το μέλλον τους. Αν το κάνουμε αυτό, η πιο ολοκληρωμένη, χωρίς αποκλεισμούς, ανάπτυξη θα είναι δυνατή.