του Μηνά Κωνσταντίνου
Πριν πέντε χρόνια, όταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ανέλαβε επικεφαλής του Eurogroup, αντικατέστησε τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Ήταν τότε που ο Λουξεμβούργιος πολιτικός έκλεινε τον κύκλο των οκτώ χρόνων στο κεφάλι του άτυπου οργάνου της ευρωζώνης.
Βέβαια, ο Γιουνκέρ δεν χάθηκε, καθώς από το 2014 βρίσκεται στο τιμόνι της Κομισιόν, της «κυβέρνησης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ζ. Κ. Γιουνκέρ ήταν -προηγουμένως- πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου για 22 χρόνια, καλλιεργώντας με ιδρώτα το γόνιμο έδαφος της διεθνούς φοροαποφυγής στη χώρα του. Στον προεδρικό θώκο της Κομισιόν θα καθίσει μέχρι το 2019, όταν -όπως έχει ήδη ανακοινώσει- δεν θα διεκδικήσει δεύτερη θητεία. Εκτός εάν αλλάξει γνώμη.
Πριν αναλάβει τα ηνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Γιουνκέρ, τα κλειδιά της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης κρατούσε επί δύο πενταετίες ο Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο. Μάλιστα οι θητείες του Πορτογάλου, που διετέλεσε για δύο χρόνια και πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, δεν προήλθαν από την ψήφο στις ευρωεκλογές αλλά από τους βουλευτές της ευρωβουλής. Σήμερα, ο κύριος Μπαρόζο αποτελεί σημαίνων στέλεχος της Goldman Sachs (μη εκτελεστικός πρόεδρος διεθνών δραστηριοτήτων), μιας πολυεθνικής από εκείνες στις οποίες άπαντες καταλογίζουν τις μεγαλύτερες ευθύνες για την τρέχουσα διεθνή οικονομική κρίση.
«Υπουργός» Οικονομικών στην ευρωκυβέρνηση του Γιουνκέρ είναι ο Πιέρ Μοσκοβισί, ενώ τα δύο χρόνια πριν αναλάβει ήταν ο τσάρος της γαλλικής οικονομίας ως υπουργός των Οικονομικών. Λίγους μήνες πριν βρεθεί στη θέση αυτή, τα κλειδιά της οικονομίας στη Γαλλία κρατούσε η Κριστίν Λαγκάρντ. Τα έβγαλε από το μπρελόκ της όταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο της χτύπησε την πόρτα, για να αντικαταστήσει τον Στρος Καν, που λίγο πριν διεκδικήσει την προεδρία της Γαλλίας αυτοκτόνησε. Από τότε, η Γαλλίδα είναι η επικεφαλής του μεγαλύτερου κερδοσκοπικού χρηματοοικονομικού οργανισμού στον πλανήτη και εκείνος συνταξιούχος.
Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), την βάση του ευρώ, αρχηγός είναι ο Ιταλός τραπεζίτης, Μάριο Ντράγκι, που ανέλαβε τη διοίκηση τον πρώτο καιρό της κρίσης. Για να βρεθεί εκεί, ο Ντράγκι άφησε τη θέση του Διοικητή της Τράπεζας της Ιταλίας, την οποία κατείχε επί πέντε χρόνια. Στον Ντράγκι παρέδωσε την ΕΚΤ ο Γάλλος Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο οποίος μετά από οκτώ χρόνια στην ανώτατη ευρωπαϊκή τράπεζα, μεταπήδησε στην μη ελεγχόμενη από καμία κυβέρνηση, Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
Τέλος, Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) είναι ο οργανισμός εκείνος στον οποίο μετεξελίχτηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (EFSF), που γεννήθηκε μέσα στην κρίση, ως καρπός του… έρωτα των ευρωπαϊκών θεσμών με το ΔΝΤ από τον Μάρτιο του 2010. Τότε που το Ταμείο πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στην Ευρώπη και την Ελλάδα, όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου του άνοιγε την πόρτα. Άλλωστε, γι’ αυτή του την απόφαση βραβεύεται για την περίοδο της πρωθυπουργίας του ο ίδιος ο ΓΑΠ.
Στο τιμόνι του κάθεται ο Γερμανός Κλάους Ρέγκλινγκ, που τα τελευταία 16 χρόνια έχει περάσει από τη θέση του γενικού διευθυντή της Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων της Κομισιόν, από την Εκτελεστική Επιτροπή που συμβούλευσε την Αγκέλα Μέρκελ κατά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, ενώ πριν από επτά χρόνια ανέλαβε τον ESM, και βρίσκεται ακόμα εκεί παρότι στην πορεία προέβαλε ως φαβορί για αντικαταστάτης του Τρισέ στην ΕΚΤ.
Ευρωπαρέα
Τα παραπάνω είναι η κορυφή μόνο του παγόβουνου της ευρωπαϊκής «ελεύθερης» οικονομίας, ενώ κάτω από την επιφάνεια το χώρο νέμονται μερικές χιλιάδες άνθρωποι. Η κορυφή ωστόσο είναι αρκετή για να περιγράψει «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο», και κυρίως με ποιον τρόπο. Από τις διεθνείς αγορές μέχρι τις εθνικές οικονομίες. Ουσιαστικά, μία μικρή ομάδα ανθρώπων που αλλάζουν θέσεις εναλλάξ, ο ένας παραδίδει στον άλλον για να αναλάβει ο πρώτος μία υψηλότερη θέση, και συχνά, με εναλλαγή μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων και ιδιωτικών κεφαλαίων.
Στη χώρα μας, ένα είναι το πρόσωπο που βγάζει νοκ άουτ τους μισούς από τους γυρολόγους της ευρωπαϊκής οικονομίας με το παλμαρέ του. Ο Γιάννης Στουρναρας. Ο οικονομολόγος και τραπεζίτης βρέθηκε για πρώτη φορά κοντά στο υπουργείο Οικονομίας το 1986 ως ειδικός σύμβουλος, περνώντας από την διοίκηση της ΔΕΠΑ, της Εμπορικής Τράπεζας, του ιδιωτικού Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ενώ αποτελούσε και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας για την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ. Ακολούθως, διορισμένος υπουργός Ανάπτυξης του Πικραμένου, υπουργός Οικονομικών του Σαμαρά και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας του Τσίπρα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το γεγονός πως ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, που αποχώρησε μόλις εχθές από την ολλανδική πολιτική, αναλαμβάνει καθήκοντα στρατηγικού συμβούλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, δεν θα πρέπει να ξενίζει κανέναν. Ακόμα τουλάχιστον, μέχρι –ας πούμε- να ιδρυθεί το «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο» και να το αναλάβει ο ίδιος.
Αναλυτικά, το ThePressProject έχει προσεγγίσει το ζήτημα ως τις «περιστρεφόμενες πόρτες της Ευρώπης». Με απλά λόγια, η μαϊμού έχει πια ανέβει πολύ ψηλά, με αποτέλεσμα να φαίνονται τα οπίσθιά της στον ήλιο. Αυτό που ακόμα τη σώζει είναι που οι περισσότεροι τα μπερδεύουν ακόμα εξαιτίας της αντανάκλασης.
Όμως αν κάτι θα έπρεπε ήδη να έχουμε μάθει εδώ στην Ελλάδα, είναι πως όσο και να κλείνεις τα μάτια στη θέα τους, ένα είναι σίγουρο: Κάποια στιγμή θα σε χέσει.