Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, αφού άκουσε τις αρχικές τοποθετήσεις των δημάρχων στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, τόνισε ότι αν και δεν είναι στη δική του αρμοδιότητα οι παροχές προς τα νησιά και η αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ, «αυτά τα νησιά, υφιστάμενα μια πληγή, πρέπει να ανακουφιστούν από άλλες πληγές». Ο υπουργός μίλησε για τη μεγαλύτερη ροή προσφύγων και μεταναστών μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και επισήμανε ότι οι δουλέμποροι και ίσως με ένα συνδυασμό παρακράτους στην Τουρκία ήταν αυτοί έκαναν τα νησιά πύλη εισόδου μεταναστών.
«Μονόδρομος» η συμφωνία με την Τουρκία – «Θα έπρεπε να γίνονται περισσότερες επιστροφές»
Ο ΓιάννηςΜουζάλας χαρακτήρισε τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας «μονόδρομο», προσθέτοντας μάλιστα ότι λόγω τις συμφωνίας μειώθηκαν οι προσφυγικές ροές κατά 98% αρχικά και τώρα είναι στο 97% και ότι αργούν αρκετά οι επιστροφές στην Τουρκία και είπε ότι πρέπει να γίνονται πολλές περισσότερες.
Υποστήριξε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει ενότητα στην αντιμετώπιση του προβλήματος και συνόψισε τη στρατηγική που πρέπει να εφαρμοστεί σε τρία σημεία: Την αποσυμφόρηση των camp μέσα από τη διεύρυνσή τους έτσι ώστε να επικρατούν καλύτερες συνθήκες, τη δημιουργία προαναχωρησιακών κέντρων και την αύξηση του προσωπικού στις υπηρεσίες ασύλου. Ο κ. Μουζάλας καταληκτικά είπε ότι είναι αναγκαίο να δοθούν πρακτικές λύσεις και στη λύση που προτείνεται εμπεριέχονται τα πάντα. «Χρειαζόμαστε βοήθεια και όχι αντιπαλότητα»
«Οι τοπικές κοινωνίες σηκώνουν τεράστιο βάρος»
Από την πλευρά τους, όπως αναφέρει το ΑΠΕ, οι δήμαρχοι πέντε νησιών του Αιγαίου, Σάμου, Λέσβου, Χίου, Κω και Λέρου αναφέρθηκαν στο βάρος που έχουν κληθεί να σηκώσουν οι περιοχές τους στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
«Οι τοπικές κοινωνίες σηκώνουν τεράστιο βάρος και κάποια στιγμή αυτό το βάρος θα λυγίσει και θα μας πλακώσει. Βιώνουμε το μαρτύριο της σταγόνας. Λίγο λίγο, σταγόνα σταγόνα, το μαρτύριο ξεχείλισε. Δεν μηδενίζουμε τίποτα, μην θεωρηθεί ότι υπάρχει αντιπολιτευτική διάθεση. Μας ενδιαφέρει το συμφέρον του τόπου μας», είπε ανάμεσα σε άλλα ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, ο οποίος μίλησε ακόμα για άδικες κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον των δημάρχων. «Δεχόμαστε υποσχέσεις, συμβουλές, αλλά στην πράξη δεν συμβαίνει τίποτα. Είμαστε μόνοι απέναντι σε όλο το πρόβλημα και στις κοινωνίες.
«Πέφταμε στη θάλασσα για να σώσουμε ανθρώπους και φθάσαμε στο σημείο να κατηγορηθούμε ως ρατσιστές», είπε ο κ. Γαληνός, ο οποίος κατέληξε σημειώνοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι κομματικό ή τοπικό, αλλά είναι πανελλαδικό και ευρωπαϊκό, και πρέπει άμεσα να δοθούν λύσεις για να σωθούν και οι τοπικές κοινωνίες και οι μετανάστες και οι πρόσφυγες που ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες.
Ο δήμαρχος Χίου, Μανώλης Βουρνούς αναφέρθηκε στις κακές συνθήκες που επικρατούν στο κέντρο φιλοξενίας του νησιού εδώ και αρκετούς μήνες και στις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του νησιού. «Επτά χωριά βρίσκονται σε διαρκή κρίση. Η τοπική κοινωνία δεν έχει δει τα μέτρα που θα άρουν τα προβλήματα και να αποκαταστήσουν κανονικότητα. Μετανάστες μπαινοβγαίνουν σε χωράφια και θερμοκήπια για να φάνε, μπαίνουν σε σπίτια. Δεν είναι αυτός ο κανόνας αλλά η εξαίρεση, αλλά καθορίζει και τη στάση πολλών κατοίκων. Ο γεωγραφικός προσδιορισμός έχει εγκλωβίσει ανθρώπους στα νησιά, χρησιμοποιεί ως φράχτη το νερό γύρω από τα νησιά» επισήμανε και υποστήριξε: «Η συμφωνία Ε.Ε.- Τουρκίας εφαρμόζεται μόνο στο μισό της κομμάτι, γιατί δεν εφαρμόζεται και το κομμάτι επιστροφών στην Τουρκία. Είναι απολύτως απαραίτητο το κομμάτι της επιστροφής και να γίνει απεγκλωβισμός από τα νησιά». Καταλήγοντας σημείωσε ότι «είναι απαραίτητο για την τοπική κοινωνία, την τοπική οικονομία, για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, να γίνει απεγκλωβισμός των νησιών. Πρέπει να επανέλθει η κανονικότητα στη ζωή του νησιού».
Ο δήμαρχος Σάμου, Μιχάλης Αγγελόπουλος είπε ότι έχουν προτείνει διάφορες προτάσεις, που θέλουν όμως πολιτική βούληση και είπε ότι δεν χρειάζονται χρήματα, αλλά υποδομές και προσωπικό. Ο δήμαρχος είπε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν τρία άτομα στις καταγραφές στη Σάμο τα οποία διεκπεραιώνουν 8 αιτήσεις την ημέρα, τονίζοντας ότι είναι άδικο να περιμένουν 14 μήνες οι πρόσφυγες για να φύγουν. Αναφερόμενος στη διεύρυνση των hot spots, είπε ότι δεν υπάρχει υποχρέωση για διεύρυνση και ότι δεν πρέπει να μετατραπούν τα νησιά του Β/Α Αιγαίου σε μοναδικό καταλύτη του προβλήματος.
Ο δήμαρχος Κω, Γιώργος Κυρίτσης είπε ενώπιων της Διαρκούς Επιτροπής ότι είναι κάθετα αντίθετος στη διαχείριση του μεταναστευτικού με στόχευση να εγκλωβιστούν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στα νησιά. «Τα νησιά πληρώνουν το τίμημα για να έχουν κάποιοι άλλοι την ησυχία τους» τόνισε ο κ. Κυρίτσης και σημείωσε ότι το προσφυγικό συνδέεται με την εθνική ασφάλεια και ότι τα νησιά αποτελούν γεωπολιτικά ευαίσθητες περιοχές. Υποστήριξε ακόμα ότι «η μεγάλη πλειοψηφία όσων έρχονται δεν είναι πρόσφυγες, ούτε έχουν το προφίλ του πρόσφυγα, δεν τους δέχονται πίσω στις χώρες τους. Η λύση είναι η επαναπροώθηση στην Τουρκία, όπως προβλέπεται στη συμφωνία. Αλλά και αυτές δεν γίνονται». Ο δήμαρχος Κω συνόψισε τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί η διαχείριση στα εξής σημεία: Άμεση αποσυμφόρηση των νησιών, επιτάχυνση στις επαναπροωθήσεις, αναλογική κατανομή προσφύγων σε όλη τη χώρα, πλήρης στελέχωση υπηρεσιών ασύλου και δημιουργία ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης.
Ο δήμαρχος Λέρου, Μιχάλης Κώλιας είπε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η λειτουργία νέας δομής και ότι πρέπει να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις, γιατί οι κάτοικοι ρωτούν καθημερινά πού θα γίνει το νέο κέντρο και αισθάνονται ανασφάλεια. Επισήμανε, τέλος, ότι πρέπει να στελεχωθεί το νοσοκομείο του νησιού με περισσότερο προσωπικό, γιατί αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες σε περίθαλψη μεταναστών και κατοίκων και ότι πρέπει να επισπευτούν οι διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου για να αποσυμφορηθούν τα νησιά.