Την σπουδαιότητα της Συνθήκης της Λωζάννης υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας, στον απόηχο των επανειλημμένων δηλώσεων του Τ. Ερντογάν, τόσο πριν την επίσκεψή του, όσο και κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. Επισήμανε ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες και χαρακτήρισε ιστορική την επίσκεψη αλλά και την πρωτοβουλία του Πρ. Παυλόπουλου να τον προσκαλέσει, λέγοντας πως η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει τα προβλήματα που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς κάποιοι τις δυναμιτίζουν καθημερινά.
 
«Υπάρχει ανάγκη οι σχέσεις μας να εκσυγχρονιστούν» πρόσθεσε ο Α. Τσίπρας, επαναλαμβάνοντας πως αυτό μπορεί να γίνει μόνο στο πλαίσιο του απόλυτου σεβασμού των διεθνών συνθηκών, της Συνθήκης της Λωζάννης «και όχι βεβαίως στην αναθέωρησή της».
 
«Δύο φίλες χώρες πρέπει να συζητούν. Δεν ζητάει αναθεώρηση την αναθεώρηση της Λωζάννης όπως κατάλαβα από τις δηλώσεις του. Κατάλαβα ότι δεν υπάρχει αμφισβήτηση για τα σύνορά μας. Είμαι μπερδεμένος αν αυτό που θέτει είναι ο εκσυγχρονισμός ή η ορθή τήρηση της Συνθήκης, όπως το θέμα που αναφέρει για τη Δυτική Θράκη. Οι μειονότητες πρέπει να αποτελέσουν στοιχείο έλξης των δύο πλευρών. Η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους και γενικότερα τις μειονότητες. Τα ζητήματα που αφορούν την πολιτική μας για τους Έλληνες πολίτες δεν επιδέχονται διαπραγμάτευσης» δήλωσε ο Α. Τσίπρας, απαντώντας παράλληλα στις αιτιάσεις του Τούρκου Προέδρου αναφορικά με το θέμα του μουφτή στη Θράκη.
 
Μάλιστα, σε απάντηση του ο Τ. Ερντογάν απάντησε πως αποδέχεται πως είναι εσωτερικό ζήτημα της Ελλάδας, ενώ δεν παρέλειψε να στρέψει τα βέλη του κατά της κυπριακής πλευράς για το Κυπριακό, υποστηρίζοντας πως η ευθύνη βαραίνει την Κύπρο για τη διακοπή των διαπραγματεύσεων. «Αν είχε εφαρμοστεί το σχέδιο Ανάν δεν θα είχαμε θέμα με τα στρατεύματα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε το στραβοπάτημα» απάντησε στην αναφορά του πρωθυπουργού στην κατοχή του μισού νησιού από τουρκικά στρατεύματα.
 
Υπογραμμίζεται επίσης η στάση του Έλληνα πρωθυπουργού αναφορικά με τους Κούρδους, «πραξικοπηματίες» όπως τους αναφέρει ο Ερντογάν, που ζητεί η Τουρκία να εκδώσουν οι ελληνικές αρχές, ο Α. Τσίπρας δεν δίστασε να τους συνδέσει με την ελληνική εμπειρία της δικτατορίας.
 
«Το ζήτημα το χειρίζεται η Δικαιοσύνη» υπογράμμισε, συμπληρώνοντας πως «η Ελλάδα έχει απόλυτο διαχωρισμό των εξουσιών. Αυτό που εγώ μπορώ να πω και αφορά την πολιτική μου θέση είναι ότι η Ελλάδα ως λαός δημοκρατικός που έχει υποστεί βαρύτατες συνέπειες από την κατάλυση της Δημοκρατίας δεν μπορεί παρά να είναι αντίθετος και να μην έχει ανοιχτές τις πόρτες σε πραξικοπηματίες. Η Ελλάδα και η Δικαιοσύνη θα πράξει τα δέοντα ώστε οι άνθρωποι αυτοί να έχουν μία δίκαιη δίκη». Από τη μεριά του ο Τ. Ερντογάν ανέφερε πως η Τουρκία έχει καταργήσει την θανατική ποινή, συνεπώς θα έπρεπε να εκδοθούν στην Άγκυρά για να δικαστούν.


 

Casus belli και Αιγαίο

 
Ο Α. Τσίπρας υπογράμμισε κατά τη διάρκεια των δηλώσεων πως συζήτησαν για την ένταση στο Αιγαίο, με τον ίδιο να υπογραμμίζει πως «η παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα πρέπει να τερματιστεί». «Οι εμπλοκές στο Αιγαίο αποτελούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας και για τους πιλότους μας» πρόσθεσε, αναφέροντας ακόμη πως «δεν συνάδει με το καλό κλίμα που προσπαθούμε να στήσουμε το ότι επικρέμαται από πάνω μας η έννοια του casus belli».
 
Όπως έκανε γνωστό ο πρωθυπουργός, για τη μείωση των εντάσεων στο Αιγαίο, συμφωνήθηκε να ξεκινήσουν πάλι οι συνομιλίες για οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης. «Συνομιλήσαμε ανοιχτά με τον Τούρκο πρόεδρο στην προσπάθεια μας να μην κρυφτούμε πίσω από διαφωνίες. Να τις εντοπίσουμε αλλά να άρουμε και παρεξηγήσεις, να καταλάβουμε ο ένας τι εννοεί ο άλλος. Μιλήσαμε για την ένταση στο Αιγαίο. Εγώ τόνισα ότι η παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα πρέπει να τερματιστεί. Η αυξανόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ειδικότερα οι εμπλοκές στο Αιγαίο αποτελούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας και κυρίως αποτελούν κίνδυνο για τους πιλότους μας», είπε ο πρωθυπουργός.
 
«Τα θέματα του Αιγαίου είναι δύσκολα αλλά μπορούν να λυθούν. Δεν πρέπει να μιλάμε συνέχεια και να υπογραμμίζουμε τα λάθη του παρελθόντος. Να κάνουμε τα βέβαια βήματα που συνάδουν με την πραγματικότητα της νήσου» απάντησε ο Τ. Ερντογάν, ενώ αναφορά στο Αιγαίο έκανε και στο πλαίσιο της αναφοράς του στη Συνθήκη της Λωζάννης.
 

Κυπριακό χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα

 
Τη θέση της Ελλάδας για μια επανενωμένη ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα ζουν με ασφάλεια, διατύπωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας. Όπως είπε ο Α. Τσίπρας, «η λύση αυτή θα πρέπει να βασίζεται στο πλαίσιο που έθεσε ο γγ του ΟΗΕ», και εξέφρασε την ελπίδα όλες οι πλευρές και η Τουρκία να συμβάλλουν ώστε οι συνομιλίες για το Κυπριακό να ξαναρχίσουν σύντομα.
 
Ο Α. Τσίπρας αναφέρθηκε ακόμη στις πάγιες θέσεις της για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, στο πλαίσιο που έχει θέσει ο ΓΓ του ΟΗΕ.
 
Από τη μεριά του, ο Τούρκος υπογράμμισε πως τον ενεργό ρόλο του ΟΗΕ στο Κυπριακό, αναφέροντας πως «στο Νταβός ο Κόφι Ανάν με ρώτησε τις σκέψεις μου. Να κινηθούμε ομονοούντες ώστε να καταλήξουμε κάπου. Είμαστε δύο χώρες μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες στην Κύπρο και να το έχουμε υπ' όψιν μας. Αναθέτουμε το θέμα στους ΥΠΕΞ και μετά κάναμε συνάντηση στο Νταβός. Όταν έληξαν οι διαπραγματεύσεις τελευταία στιγμή η ελληνοκυπριακή πλευρά ζήτησε να αποχωρήσει. Εγώ είπα ότι έπρεπε να ολοκληρώσουμε τις εργασίες και να υπογράψουμε τη συμφωνία. Στη συνέχεια έγινε δημοψήφισμα και οι Ελληνοκύπριοι το απέρριψαν» επιρρίπτοντας τις ευθύνες στην ελληνική και κυπριακή πλευρά.
 
«Στο Νταβός μας υποσχέθηκαν ότι θα φτάσουμε στην επίλυση και δεν έγινε έτσι. Ποιος ήταν και πάλι εκείνος που αποχώρησε; Η Ελληνοκυπριακή πλευρά. Θέλουμε μία δίκαιη και βιώσιμη λύση. Τίθενται θέματα την τελευταία στιγμή που είναι υπεκφυγές για να μην καταλήξουμε κάπου» συμπλήρωσε.
 
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Τούρκος είχε και μια απάντηση στην αναφορά του Α. Τσίπρα πως από τη στιγμή που γεννήθηκε, όντας 43 ετών, οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν βγει από το αδιέξοδο. «Ο κ. Τσίπρας λόγω του νεαρού της ηλικίας του εξανίσταται αλλά εγώ που είμαι μεγαλύτερος βλέπω ότι η πείρα μου από την ενασχόληση είναι πολύτιμη και μπορώ να παράσχω τα αναγκαία έγγραφα για την ταχύτερη επίλυση. Αν είχε εφαρμοστεί το σχέδιο Ανάν δεν θα είχαμε θέμα με τα στρατεύματα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε το στραβοπάτημα» επανέλαβε.
 

«Συμβουλές» και «παρακλήσεις» για τη Θράκη

 
«Τα ζητήματα που αφορούν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, που αφορούν τους Έλληνες πολίτες δεν είναι ζητήματα διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο κρατών», δήλωσε αναφορικά με τα ζητήματα της Θράκης ο Α. Τσίπρας, απαντώντας στις δηλώσεις του Τ. Ερντογάν για την κατάσταση της μουσουλμανικής μειονότητας εκεί.
 
Λίγο νωρίτερα, ο Τούρκος είχε στρέψει τη συζήτηση στο ζήτημα του μουφτή στη Θράκη, καθώς και σε ζητήματα θρησκευτικών ελευθεριών. «Στη Δυτική Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα, τουρκικής, πομακικής ή ρομά προέλευσης. Πρέπει να γίνουν κάποιες καινούριες σκέψεις. Για τη μειονότητα λέμε ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα φτάνει με τα βίας τα 2.000 ευρώ. Υπάρχει οικονομικό χάσμα. Υπάρχει το ζήτημα της μουφτείας. Ο μουφτής διορίζεται, η Συνθήκη προβλέπει ότι πρέπει να εκλέγεται. Στην Τουρκία ο Οικουμενικός Πατριάρχης εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο που πρέπει να έχει συγκεκριμένο αριθμό. Όταν υπήρξε μείωση του αριθμού ζήτησα από τον Πατριάρχη να υποδείξει μέλη που θα δώσουμε την τουρκική ιθαγένεια για να ξανά αποκτήσει τον απαιτούμενο αριθμό. Επίσης υπήρχε η πρόβλεψη ότι στα ταξίδια του στο εξωτερικό θα έπρεπε να έχει άδεια του Έπαρχου, το καταργήσαμε αυτό» δήλωσε πριν λάβει την απάντηση από τον Α. Τσίπρα ο Τ. Ερντογάν.
 
Ακόμη, ο Τούρκος πρόσθεσε πως «στη Δυτική Θράκη το ζήτημα του μουφτή είναι μία σοβαρή πληγή και ο Πρωθυπουργός πιστεύω ότι θα μεριμνήσει για το ζήτημα. Βεβαίως αυτό είναι σαφές ότι αποτελεί εσωτερικό θέμα της χώρας δεν διαφωνούμε αλλά αν μας δίνεται η άδεια μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας. Όσον αφορά το ζήτημα των θρησκειών, είναι ένα ζήτημα που μπορεί να επιλυθεί σε συνεργασία των Υπουργείων μας».
 
«Εκεί θα εφαρμόσουμε την πολιτική μας, γιατί θέλουμε να την εφαρμόσουμε, και το πρόγραμμα μας το μεταρρυθμιστικό, γιατί αυτό αφορά δική μας υπόθεση και θα την υλοποιήσουμε», είπε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε πως «η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, αλλά και η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία πρέπει να αποτελέσουν μοχλό έλξης ανάμεσα στις δύο χώρες, να μας φέρουν πιο κοντά. Η δική μας κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους πολίτες και ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε είδους μειονότητα και σε θρησκευτικές» δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός, με τον Τούρκο να υποστηρίζει πως δεν πρέπει να συνεχιστούν ζητήματα ελευθερίας της πίστης.
 
Μάλιστα, αναφερόμενος εκ νέου ο πρωθυπουργός στο ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας, υπογράμμισε πως «έχουμε προχωρήσει στην ανακατασκευή μίας σειράς από τζαμιά σε πολλές περιοχές της χώρας και δεν σκεφτήκαμε ούτε μία στιγμή να κάνουμε ορθόδοξη λειτουργία σε τζαμί. Πρέπει να υπάρξει αμοιβαίος σεβασμός και απόλυτη βούληση για ελευθερία».
 

Κοινή πληγή το προσφυγικό

 
Αναφορικά με το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, ο Τ. Ερντογάν έστρεψε τα βέλη του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καλώντας ουσιαστικά τους Ευρωπαίους να δώσουν περισσότερα χρήματα στην Τουρκία. «Αυτή τη στιγμή η Τουρκία φιλοξενεί 3 εκατ. πρόσφυγες και έχουμε δώσει 30 δισ. δολάρια από τον προϋπολογισμό μας. Μας δίνει 850 εκατ. ευρώ η Ε.Ε. που δίνονται στην Ερυθρά Ημισέληνο. Η Ε.Ε. δεν έχει δώσει αυτά που έχει υποσχεθεί» σημείωσε ο Τούρκος Πρόεδρος.
 
«Δύσκολη και σημαντική η συμφωνία για το μεταναστευτικό. Συμφωνήσαμε σε μέτρα για ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας. Χαιρέτισα την προσπάθεια της Τουρκίας για τη φιλοξενία εκατομμυρίων προσφύγων» δήλωσε από την πλευρά του ο Α. Τσίπρας, ενώ υπογράμμισε πως «στο μεταναστευτικό είμαστε και οι δύο παθόντες. Έχει πέσει το βάρος όλου του κόσμου στις πλάτες των δύο χωρών. Σήμερα η συνεργασία μας είναι κρίσιμη για όλη την περιοχή και την Ευρώπη. Η συζήτησή μας στο θέμα ήταν πολύ καλή. Θα γίνουν κινήσεις στο προσεχές διάστημα».
 

«Νέο κεφάλαιο» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το 2018

 
Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει στην Τουρκία να αξιοποιηθεί το θετικό μομέντουμ για την ελληνική οικονομία και η επικείμενη έξοδος της Ελλάδας από τα μνημόνια, και να συνδράμουν ώστε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που δεν θα στηρίζονται στην αμοιβαία καχυποψία αλλά στον αμοιβαίο σεβασμό και την αλληλεγγύη, τόνισε ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας.
 
Ταυτόχρονα εξέφρασε την ελπίδα ότι η τουρκική πλευρά θα αποδεχτεί αυτή την πρόταση, γιατί αν δεν την αποδεχτεί αυτό θα αποβεί σε βάρος των δύο λαών, των ελληνοτουρκικών και των ευρωτουρκικών σχέσεων.
 

Πυρά κατά Τραμπ για Ιερουσαλήμ

 
Στην τοποθέτησή του, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην απόφαση του Αμερικανού Προέδρου να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, καθώς ο ίδιος διατηρεί τη θέση του επικεφαλής της Συνόδου Κορυφής των Ισλαμιστικών Χωρών, ζήτημα για το οποίο ερωτήθηκε και ο Α. Τσίπρας.
 
«Μόνο οι ΗΠΑ και το Ισραήλ μιλούν για την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα. Κανείς δεν επικροτεί την απόφαση αναγνώρισης. Είμαι πρόεδρος της Συνόδου Κορυφής των Ισλαμιστικών Χωρών και θα πραγματοποιήσουμε Σύνοδο Κορυφής στις αρχές του 2018. Υπάρχει και η Σύνοδος των Αραβικών Κρατών που θα αποφασίσει επί των ανακοινώσεων Τραμπ».
 
Σε ερώτηση που απευθύνθηκε στον Α. Τσίπρα για την άποψη της Ελλάδας για την πρωτοβουλία Τραμπ να αναγνωρίσει ως πρωτεύουσα του Ισραήλ την Ιερουσαλήμ, ο πρωθυπουργός να αρκείται να απαντήσει πως η απόφαση αυτή δεν συμβάλει στην υπόθεση της ειρήνης στην περιοχή. «Για την Ιερουσαλήμ είμαστε ξεκάθαροι. Σταθερά προσηλωμένοι στην ειρηνευτική διαδικασία για δημιουργία δύο κρατών. Έχουμε βαθιές ρίζες με τον Αραβικό κόσμο και φιλικές σχέσεις με το Ισραήλ. Η απόφαση Τραμπ είναι μία απόφαση που δεν συμβάλει στην υπόθεση της ειρήνης σε μία εύθραυστη περιοχή» δήλωσε ο Α. Τσίπρας.