Αγκάθια στο ελληνικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Με αφορμή την έναρξη του δικαστικού έτους 2018, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) δημοσίευσε δύο στατιστικές μελέτες αναφορικά με τις παραβιάσεις κατ’ άρθρο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και κατά Κράτος, βάσει των δημοσιευθεισών αποφάσεών του.

Όπως αναφέρει το lawspot, η πρώτη μελέτη εστιάζει στις δημοσιευθείσες κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους 2017 αποφάσεις, ενώ η δεύτερη αφορά τις δημοσιευθείσες την περίοδο 1959 – 2017 αποφάσεις του Δικαστηρίου του Στρασβούργου.

Στις συγκεκριμένες μελέτες παρουσιάζεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, καθώς καταγράφονται αρκετές πληροφορίες αναφορικά με τη φύση και τον όγκο των παραβιάσεων που διαπράττει η χώρα μας στο επίπεδο των κατοχυρωμένων στο πλαίσιο της ΕΣΔΑ θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Συγκεκριμένα, σε σύνολο 1068 αποφάσεων του ΕΔΔΑ για το δικαστικό έτος 2017, οι 37 αποφάσεις αφορούσαν την Ελλάδα. Μόνο μία απόφαση ήταν αθωωτική, ενώ οι υπόλοιπες 36 ήταν καταδικαστικές. Έτσι, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 5η θέση μεταξύ των 47 Κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά τις εις βάρος τους καταδικαστικές αποφάσεις για το 2017, μετά τη Ρωσία (293), την Τουρκία (99), την Ουκρανία (82), και τη Ρουμανία (55).

Από τις χώρες που ξεπερνούν την Ελλάδα σε παραβιάσεις, μόνο η Ρουμανία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η φύση των παραβιάσεων σχετίζεται κατά κύριο λόγο με την παράγραφο 1 του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ η οποία κατοχυρώνει το δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης και δη το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και το δικαίωμα σε δίκη εντός εύλογης προθεσμίας (ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης). 

Άλλες παραβιάσεις αφορούν το άρθρο 13 της ΕΣΔΑ σχετικά με το δικαίωμα της πραγματικής (αποτελεσματικής) προσφυγής, το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ για την απαγόρευση της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, το άρθρο 5 της ΕΣΔΑ που περιλαμβάνει το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια, το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης, καθώς και την προστασία της ιδιοκτησίας όπως αυτή θεσπίζεται στο άρθρο 1 του πρώτου πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

Στη συνέχεια, όσον αφορά τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα (1959-2017), η Ελλάδα έχει απασχολήσει το Δικαστήριο σε 963 υποθέσεις που κατέληξαν σε αποφάσεις, εκ των οποίων οι 864 υπήρξαν καταδικαστικές, οι 34 αθωωτικές, οι 20 κατέληξαν σε φιλικό διακανονισμό [άρθρο 39 ΕΣΔΑ] και άλλες 45 είναι άλλου είδους αποφάσεις (όπως π.χ. αποφάσεις δίκαιης ικανοποίησης [άρθρο 41 ΕΣΔΑ], αποφάσεις αναθεώρησης [άρθρο 80 Εσωτερικού Κανονισμού ΕΔΔΑ], αποφάσεις επί των υποβαλλόμενων από τις κυβερνήσεις των Κρατών προκαταρκτικών ενστάσεων για μη εξέταση της ουσίας υποθέσεων, ή αποφάσεις για έλλειψη δικαιοδοσίας του ΕΔΔΑ [άρθρο 32 ΕΣΔΑ]).

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση μεταξύ των 47 Κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά τις εις βάρος τους καταδικαστικές αποφάσεις από την ίδρυση του ΕΔΔΑ μέχρι σήμερα, μετά την Τουρκία, τη Ρωσία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία, και την Πολωνία.