Ο πρωθυπουργός επικοινώνησε την Τρίτη με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και του ζήτησε να μεταφέρει στην τουρκική πλευρά το μήνυμα για την ανάγκη να υπάρξει ταχεία και θετική έκβαση της υπόθεσης με την απελευθέρωση και επιστροφή των δύο στρατιωτικών στην Ελλάδα.
Παράλληλα, αναφέρθηκαν στις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις, εστιάζοντας στην παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Κυπριακή ΑΟΖ, ενώ συζήτησαν και τις εξελίξεις στο ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.
Την επικοινωνία του πρωθυπουργού με τον Γκουτέρες επιβεβαίωσε με ανακοίνωση το Μαξίμου. «Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Κατά τη συνομιλία τους συζήτησαν για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, τις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις, καθώς και για τις διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ»
Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, μετά το άτυπο κυβερνητικό συμβούλιο αποφασίστηκε η οποία παρέμβαση να έχει κλιμακωτό χαρακτήρα και πάντα αναλόγως με τις εξελίξεις στην Τουρκία. Παράλληλα, αναφέρουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να παρέμβει όσο η υπόθεση εξετάζεται από τις τουρκικές δικαστικές αρχές και υπογραμμίζουν ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να μην εξελιχθεί το θέμα σε διπλωματικό επεισόδιο.
«Δεν μπορούν να γίνουν βέβαιες προβλέψεις»
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, εκτίμησε το πρωί της Δευτέρας ότι η υπόθεση δεν θα οδηγηθεί σε «διπλωματικό και πολιτικό θρίλερ», αν και επισήμανε πως δεν μπορούν να γίνουν βέβαιες προβλέψεις. Υποστήριξε ότι η ελληνική κυβέρνηση κρατά χαμηλούς τόνους και προχωρά στις απαραίτητες ενέργειες για την επιστροφή των δύο στρατιωτικών.
«Δεν μπορώ να κάνω βέβαιες προβλέψεις. Εκτιμούμε ότι δεν θα οδηγηθεί σε ένα διπλωματικό θρίλερ που θα διαρκέσει επ΄αόριστον. Σε αυτή τη φάση πρέπει να σεβαστούμε την δικαστική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Τουρκία. Γνωρίζουμε ότι οι Έλληνες αξιωματικοί κατηγορούνται για παράνομη είσοδο σε απαγορευμένη ζώνη. Ό,τι πρέπει να γίνει από την ελληνική κυβέρνηση γίνεται», δήλωσε στον ΣΚΑΙ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Ευχολόγια από την ΕΕ
H Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, αρκέστηκε να δηλώσει πως θα συνεχίσουν να παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις και κάλεσε γενικά και αόριστα την Τουρκία να διατηρήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα, ενώ ζήτησε να αποφεύγονται οι αρνητικές δηλώσεις.
«Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την Τουρκία και σύμφωνα με προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου, η ΕΕ υπογραμμίζει ότι η Τουρκία πρέπει να δεσμευτεί ρητά υπέρ της διατήρησης σχέσεων καλής γειτονίας, της εφαρμογής των διεθνών συμφωνιών και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Η ΕΕ έχει καλέσει την Τουρκία να αποφεύγει κάθε είδους αιτία προστριβής, απειλή ή ενέργεια εναντίον κράτους-μέλους, η οποία βλάπτει τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Η ΕΕ τονίζει, επίσης, την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών-μελών και έχει υπογραμμίσει επανειλημμένα ότι πρέπει να αποφεύγονται αρνητικές δηλώσεις που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ύπατη Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος υπενθύμισε επίσης ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας αποτελούν μία από τις θεμελιώδεις αρχές τις οποίες καλείται να σέβεται η Τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη χώρα. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση και θα την αξιολογήσει στην επόμενη ετήσια έκθεσή της για την Τουρκία, την άνοιξη του 2018».
Είχε προηγηθεί η ερώτηση του Δημήτρη Παπαδημούλη, ο οποίος ζήτησε από την ΕΕ να πάρει θέσει και να ξεκαθαρίσει ποιες πρωτοβουλίες θα λάβει για να διευθετηθεί σύντομα το ζήτημα, ενώ τόνισε ότι πρέπει να γίνει σαφές στην τουρκική πλευρά ότι το διεθνές δίκαιο δεν πρέπει να εφαρμόζεται «α λα καρτ».
Την ίδια στάση με τη Μογκερίνι κράτησε και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, που δήλωσε επίσης γενικά και αόριστα πως περιμένουν θετική εξέλιξη. «Εμείς, στην Επιτροπή, ελπίζουμε σε μία ταχεία και θετική εξέλιξη στο εν λόγω ζήτημα, σε πνεύμα σχέσεων καλής γειτονίας, όπως θα έπρεπε πάντα να γίνεται μεταξύ δύο γειτόνων που είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ».
Έπεσε στο κενό η έκκληση Καμμένου
Το πρωί της Δευτέρας ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος, είχε καλέσει την ΕΕ να πάρει θέση για την κράτηση των στρατιωτικών, υποστηρίζοντας πως η υπόθεση «αφορά και τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία».
«Έχουμε τα διεθνή ερείσματα να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα»
Ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε από τη Σύμη ότι «η συνεχιζόμενη κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από τις τουρκικές αρχές είναι απαράδεκτη και δηλητηριάζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις» και χαρακτήρισε παντελώς ανυπόστατο κάθε ισχυρισμό περί «κατασκοπείας» των Ελλήνων στρατιωτικών.
Κάλεσε τους αρμόδιους υπουργούς «έστω και με καθυστέρηση, να πράξουν όλα όσα πρέπει» και υποστήριξε πως η Τουρκία δεν πρέπει να αμφιβάλει για το αν η Ελλάδα έχει τα διεθνή ερείσματα και την αποφασιστικότητα να υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα.
«Θέλω να επαναλάβω ότι η Ελλάδα επιδιώκει σταθερά σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία. Σχέσεις που να στηρίζονται όχι μόνο στο διεθνές δίκαιο, αλλά και στους άγραφους κανόνες αμοιβαίου σεβασμού», ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ. «Σε ανάλογες προκλήσεις οι Έλληνες είμαστε πάντα ενωμένοι, το έχουμε αποδείξει στη μακρά ιστορία μας. Και κανείς δεν πρέπει να έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι αν χρειαστεί έχουμε την αποφασιστικότητα, τα διεθνή ερείσματα, αλλά και την ισχύ να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα».