Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός στην διήμερη συνάντηση του «Προοδευτικού Φόρουμ: Ενώνοντας τις δυνάμεις για μια άλλη Ευρώπη», η οικονομική κρίση του 2008 στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφερε στην επιφάνεια τα προβλήματα που οι προοδευτικές δυνάμεις ανά την ήπειρο, εδώ και πολλά χρόνια είχαν επισημάνει, όπως το δημοκρατικό έλλειμμα, την ατολμία σε επίπεδο θεσμικής ολοκλήρωσης, την έλλειψη αλληλεγγύης και συνευθύνης ανάμεσα στα κράτη μέλη.
Αναφερόμενος στα που οδήγησαν στην κρίση, επισήμανε πως «για μας ήταν συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές που δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για να πάρει η κρίση του καπιταλισμού τη συγκεκριμένη μορφή που πήρε στην Ευρώπη. Επιλογές με το ιδεολογικό και ταξικό αποτύπωμα των νεοφιλελεύθερων συντηρητικών δυνάμεων, οι οποίες αναδείχθηκαν σε κυρίαρχο πόλο πανευρωπαϊκά, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '90″».
Ο Α. Τσίπρας έκανε λόγο για την Ευρώπη που βαδίζει δειλά στη «μετά την κρίση» εποχή, αν και «βλέπει στην επικράτεια της, τις συνέπειες των πράξεων των συντηρητικών πολιτικών της ηγεσιών», ενώ τόνισε πως η ρητορική της ακροδεξιάς απειλεί να πάρει τα ηνία.
«Η Ευρώπη βλέπει τους οπαδούς του εθνικού απομονωτισμού, όχι απλά να κερδίζουν έδαφος αλλά και να πετυχαίνουν ισχυρά πλήγματα έναντι της Ευρωπαϊκής ιδέας, όπως στην περίπτωση της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείο. Βλέπει τους κάθε λογής δημαγωγούς, να εκμεταλλεύονται τις δομικές αδυναμίες της Ένωσης και να αποκτούν πρωτοφανή πολιτική και εκλογική επιρροή.
Βλέπει κράτη μέλη της Ένωσης, κυρίως της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, να αγνοούν τις αρχές και τις συμφωνίες της και να ορθώνουν τείχη και φράχτες, απέναντι στους κυνηγημένους του πολέμου και της τρομοκρατίας, που ψάχνουν καταφύγιο και μια νέα ζωή στις χώρες της Ευρώπης».