Την προηγούμενη εβδομάδα, το ίντερνετ πλημμύρισε με άρθρα που αναπαρήγαγαν τη δημοσίευση του capital.gr, με αποκορύφωμα το εξώφυλλο των Παραπολιτικών στις 14 Απριλίου. Τα άρθρα αυτά, με λογικά άλματα και ανακρίβειες, προβάλλουν την υποτιθέμενη μαζική «ελληνοποίηση» μεταναστών.
Nick Paleologos / SOOC
*Αναδημοσίευση από το Generation 2.0
Είναι πλέον γνωστό πως στην Ελλάδα κάθε δημόσια συζήτηση για την ιθαγένεια θα πυροδοτήσει μύθους και θα καλλιεργήσει φόβο ή ελπίδα, αναλόγως την πλευρά που το βλέπει κανείς. Ήταν αναμενόμενο, λοιπόν, ότι θα προέκυπταν άρθρα με στόχο την παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης και τη διασπορά της ρητορικής μίσους.
Το σχετικό πρωτοσέλιδο των Παραπολιτικών
Στο παρακάτω κείμενο επιλέγουμε τα πιο κρίσιμα ψέματα που διαδόθηκαν, έχοντας στο νου μας το δικαίωμα που έχουν οι ενδιαφερόμενοι πολίτες στην ορθή ενημέρωση για τα δικαιώματα τους.
Σημειώνουμε εδώ ότι ο όρος «ελληνοποίηση» χρησιμοποιείται για τη μετονομασία προέλευσης τροφών, όχι για το χαρακτηρισμό πολιτών.
Τι γράφτηκε: Με τις νέες διατάξεις, αν ένας μετανάστης έχει επτά χρόνια μόνιμης διαμονής στη χώρα και έχει λάβει διαδοχικά άδειες παραμονής, θα μπορεί να αιτηθεί την ιθαγένειά του.
Τι ισχύει: Από το 2010 -που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 3838– μπορούν να αιτηθούν την πολιτογράφησή τους οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν επτά έτη συνεχούς νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, και έχουν συγκεκριμένες άδειες παραμονής που δείχνουν αυξημένη ένταξη στην ελληνική κοινωνία. Με διατάξεις του υπουργείου Εσωτερικών, δόθηκε η πρόσβαση στη διαδικασία πολιτογράφησης σε δύο επιπλέον κατηγορίες αδειών διαμονής: στις άδειες δεκαετούς διάρκειας και στην άδεια διαμονής του επενδυτή. Δηλαδή, δόθηκε η δυνατότητα εισαγωγής σε μια διαδικασία που προϋποθέτει αρκετά χρόνια αναμονής και εξατομικευμένη εξέταση.
Τι ισχύει: Από το 2010 -που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 3838– μπορούν να αιτηθούν την πολιτογράφησή τους οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν επτά έτη συνεχούς νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, και έχουν συγκεκριμένες άδειες παραμονής που δείχνουν αυξημένη ένταξη στην ελληνική κοινωνία. Με διατάξεις του υπουργείου Εσωτερικών, δόθηκε η πρόσβαση στη διαδικασία πολιτογράφησης σε δύο επιπλέον κατηγορίες αδειών διαμονής: στις άδειες δεκαετούς διάρκειας και στην άδεια διαμονής του επενδυτή. Δηλαδή, δόθηκε η δυνατότητα εισαγωγής σε μια διαδικασία που προϋποθέτει αρκετά χρόνια αναμονής και εξατομικευμένη εξέταση.
Τι γράφτηκε: Με τις νέες διατάξεις, θα έχουν δικαίωμα στην πολιτογράφηση όσοι μετανάστες βρίσκονται στην Ελλάδα 12 χρόνια.
Τι ισχύει: Όσοι έχουν κάποιου άλλου τύπου άδεια διαμονής (λ.χ. εξαρτημένης εργασίας ή οικογενειακής επανένωσης), αλλά έχουν δώδεκα έτη συνεχούς νόμιμης παραμονής στη χώρα, μπορούν και αυτοί να κάνουν αίτηση για πολιτογράφηση, σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις. Μπορούσαν όμως ούτως ή άλλως και πριν από αυτές, βάσει των μεταβατικών διατάξεων του ν.3838, απλώς μέχρι τώρα όφειλαν να αποδεικνύουν τη νόμιμη παραμονή τους από το 2005.
**Υπενθυμίζεται εδώ, ότι πριν το 2010, ο νόμος 3284/2004 προέβλεπε 10 χρόνια νόμιμης διαμονής ως προϋπόθεση για την πολιτογράφηση, ανεξαρτήτως τύπου άδειας διαμονής.
Τι γράφτηκε: Η απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας υποβιβάζεται μέσω ενός ηλεκτρονικού τεστ 300 ερωτήσεων.
Τι ισχύει: Η απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας προϋποθέτει εξατομικευμένη κρίση από την οποία προκύπτει η ουσιαστική ένταξη του αιτούντος στην ελληνική κοινωνία. Μέχρι τώρα η διαδικασία προβλέπει συνεντεύξεις, οι οποίες δεν έχουν ενιαία δομή.
Το Υπουργείο Εσωτερικών έχει προαναγγείλει ένα νέο ενιαίο σύστημα 300 ερωτήσεων, από το οποίο θα βγαίνουν 30 ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας (από πολύ εύκολες έως πολύ δύσκολες), εκ των οποίων ο αιτών θα κληθεί να απαντήσει σωστά στις 20. Ο σχεδιασμός αυτού του συστήματος φαίνεται να διασφαλίζει τον ενιαίο και αδιάβλητο χαρακτήρα της συνέντευξης. Δεν φαίνεται να αφήνει χώρο στη διακριτική ευχέρεια των επιτροπών πολιτογράφησης για ευνοϊκότερη ή για αυστηρότερη κρίση.
Τι γράφτηκε: Με τις αλλαγές στη διαδικασία της πολιτογράφησης, θα μπουν άμεσα στους εκλογικούς καταλόγους εκατοντάδες χιλιάδες αλλοεθνών.
Τι ισχύει: Όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια. Σήμερα, ένας άνθρωπος που κάνει αίτηση για πολιτογράφηση, έχοντας ήδη ζήσει αρκετά χρόνια νόμιμα στην Ελλάδα, αποκτά την ελληνική ταυτότητα -κατά μέσο όρο- μετά από 4 με 5 χρόνια. Επομένως, ένας άνθρωπος που καταθέτει σήμερα τα έγγραφα του, θα προλάβει οριακά τις μεθεπόμενες εκλογές, δηλαδή αυτές του 2023.
Τι γράφτηκε: Το παράβολο για τη διαδικασία κτήσης ελληνικής ιθαγένειας θα μειωθεί δραστικά.
Τι ισχύει: Οι πολίτες τρίτων χωρών πληρώνουν παράβολα στο ελληνικό κράτος για κάθε μέρα νόμιμης παραμονής στην Ελλάδα. Τα παράβολα αυτά –θεωρητικά– χρηματοδοτούν τις υπηρεσίες μετανάστευσης που χειρίζονται τις υποθέσεις τους. Το ίδιο συμβαίνει και στο τομέα της ιθαγένειας. Από το 2010, το παράβολο για την αίτηση πολιτογράφησης είναι 700 ευρώ, με κάποιες εξαιρέσεις (πρόσφυγες, πολίτες ΕΕ κ.α. που πληρώνουν 100 ευρώ). Μέχρι σήμερα δεν έχει ανακοινωθεί μείωσή του.
+1 Μύθος: Το Υπουργείο Εσωτερικών με τρομερές απλοποιήσεις των διαδικασιών, θα δώσει την ελληνική ιθαγένεια σε 850.000 μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
Είναι γνωστή η συνήθεια των πολιτικών παιχνιδιών και της αντιπολίτευσης να παίζονται πάνω στις πλάτες των μεταναστών. Κάθε φορά που φαίνονται στον ορίζοντα εκλογές, η πιο εύκολη και συνάμα πιο δειλή επιλογή είναι αυτή της επίθεσης απέναντι στο πιο ευάλωτο κομμάτι του πληθυσμού, που συνήθως δεν περιμένουμε πως θα έχει φωνή να απαντήσει. Τα άρθρα των τελευταίων ημερών αποσκοπούσαν στο να κατευθύνουν την κοινή γνώμη εναντίον του «άγνωστου άλλου» που επιχειρεί να αλλοιώσει την ελληνική κοινωνία. Για να ενισχύσουν αυτήν τη ρητορική μάλιστα, ανέφεραν τα δεδομένα της Eurostat σχετικά με τη μεγάλη αύξηση στην απόδοση ελληνικής ιθαγένειας από το 2015 στο 2016. Ξέχασαν όμως να αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη αύξηση οφείλεται στην εφαρμογή του νόμου 4332 του 2015 για τη δεύτερη γενιά μεταναστών, δηλαδή για τα παιδιά που γεννιούνται και μεγαλώνουν στην Ελλάδα. «Ξέχασαν» επίσης να αναφέρουν ότι η Ελλάδα παραμένει σε συγκριτικά χαμηλό επίπεδο όσον αφορά στην απόδοση ιθαγένειας σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, ακόμη και μετά τις μεταρρυθμίσεις της νομοθεσίας τα έτη 2010 και 2015.
Η διαδικασία απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας δεν γίνεται εύκολη ή απλή. Μπαίνει σε μια ρότα εκλογίκευσης και διαφάνειας, όπως θα έπρεπε ήδη να συμβαίνει σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ που προσαρμόζεται στις σύγχρονες ανάγκες. Για να σταματήσει να αποτελεί μια από τις πιο αποκαρδιωτικές διαδικασίες που αντιμετωπίζει ένας μετανάστης στην Ελλάδα, χρειάζεται ακόμη πολλές βελτιώσεις στη διαδικασία.
Υπενθυμίζουμε στους δημοσιογράφους πως οφείλουν να μην ξεχνούν την ευθύνη που φέρουν απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και να διασταυρώνουν τις πηγές τους. Ειδικά όταν πρόκειται να καλύψουν ένα ζήτημα τόσο λεπτό και περίπλοκο όσο το μεταναστευτικό.
Η πολιτική συμμετοχή των ανθρώπων που ζουν και συνεισφέρουν σε ένα κράτος για δεκαετίες είναι ένδειξη συνοχής και δημοκρατίας. Κάθε προσπάθεια υποβιβασμού της συμμετοχής αυτής είναι επικίνδυνη.
Είναι καιρός η πολιτογράφηση να αποτελέσει μια διαδικασία υποδοχής στο σώμα του ελληνικού λαού, και όχι έναν ακόμη μηχανισμό που υπενθυμίζει ότι ο μετανάστης παραμένει ανεπιθύμητος, όσα χρόνια και να έχει επενδύσει στη χώρα.