από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Από τις 13 αποφάσεις, δύο έχουν θεμελιακή σημασία: η 1492/2013 (απόρριψη αίτησης ακύρωσης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) και η 223/2016 (απόρριψη αίτησης ακύρωσης διοικητικής έγκρισης με αιτιολογία την έλλειψη εγκεκριμένου Επενδυτικού Σχεδίου). Οι υπόλοιπες 11 αποφάσεις αφορούν σε δευτερεύουσες και άνευ ιδιαίτερης σημασίας άδειες και εγκρίσεις που απορρέουν από την ΑΕΠΟ.
Στην πρώτη από αυτές τις αποφάσεις, τη 1492/2013, το ΣτΕ έκανε ο,τι μπορούσε για να θωρακίσει νομικά την έγκριση της διάτρητης ΜΠΕ της Ελληνικός Χρυσός. Προσπάθησε να «κλείσει» κάθε τρύπα, να δικαιολογήσει κάθε αστοχία ή παράλειψη, να προβλέψει και να αποκλείσει εκ των προτέρων κάθε μελλοντική αμφισβήτηση της νομιμότητας της «επένδυσης». Εφ’οσον υπήρχε ήδη από τότε αμφιβολία για την εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου της ακαριαίας τήξης στους πυρίτες της Ολυμπιάδας, το ΣτΕ έσπευσε να ονομάσει – ως μη ώφειλε και λανθασμένα, όπως αποδείχθηκε – την αμφισβητούμενη μέθοδο «state of the art», τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Έδωσε έτσι «πάτημα» στην εταιρεία να διαστρεβλώνει το περιεχόμενο της απόφασης και να ισχυρίζεται οτι «η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου έχει κριθεί από το ΣτΕ».
Από την άλλη όμως, επιβεβαίωσε οτι χωρίς τη συγκεκριμένη μέθοδο δεν υπάρχει επένδυση:
«Τυχόν εφαρμογή άλλης μεθόδου ή η ουσιώδης, ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τροποποίησή της, σε οποιοδήποτε στάδιο και αν ανακύψει η ανάγκη αυτή, θα πρέπει να στηρίζεται σε νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων, εκδοθείσα κατόπιν τηρήσεως εκ νέου της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως, λόγω ουσιώδους τροποποιήσεως των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου».
Με τη 223/2016, το ΣτΕ αποφάσισε οτι ναι μεν, η έγκριση του Επενδυτικού Σχεδίου δεν ήταν τυπική προϋπόθεση για την έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής άδειας, αλλά επίσης οτι η μη έγκριση του Επενδυτικού Σχεδίου αποτελεί «δείκτη» παραβίασης της σύμβασης:
«Η έγκριση του συνόλου των προσαρτημάτων και τεχνικών μελετών όλων των υποέργων που συνιστούν το επενδυτικό σχέδιο των μεταλλείων Κασσάνδρας, θα επέχει θέση οριστικής έγκρισης του αναθεωρημένου επενδυτικού σχεδίου…
Η έγκριση του επενδυτικού σχεδίου δεν αποτελεί όρο των εκδοθεισών κατά την κοινη νομοθεσία αδειων και εγκρισεων αλλά έπεται αυτών, η δε λειτουργία του είναι αμιγώς συμβατική, συνιστάμενη στον έλεγχο εφαρμογής των εγκριθέντων και στην καταγγελία της συμβάσεως κατά το άρθρο 4 αυτής εαν διαπιστωθεί μη τήρηση ή πλημμελής τήρησή τους«.
Σήμερα, μετά τις από 5/7/2016 και 2/11/2016 αποφάσεις Σκουρλέτη και ειδικά μετά την απόφαση του διαιτητικού πάνελ, που ουσιαστικά επιβεβαίωσε την ισχύ των αποφάσεων Σκουρλέτη, είναι πλέον φανερό οτι οι συγκεκριμένες αποφάσεις του ΣτΕ έχουν γίνει μπούμερανγκ με «θανατηφόρο» αποτέλεσμα για τη «χρυσή επένδυση». Με τις αποφάσεις Σκουρλέτη, το προσάρτημα που αφορά τη μονάδα μεταλλουργίας χρυσού δεν εγκρίνεται από το ΥΠΕΝ. Και συνεπώς δεν εγκρίνεται και το «τροποποιημένο επενδυτικό σχέδιο». Και συνεπώς η ΑΕΠΟ και το σύνολο των αδειών και εγκρίσεων που εδράζονται σε αυτήν καταρρέουν και ο κ. Σταθάκης θα έπρεπε να καταγγείλει τη σύμβαση, κατά το άρθρο 4 αυτής.
Όμως το σκεπτικό των δύο αποφάσεων του ΣτΕ που προαναφέρθηκαν μένει και δεσμεύει τη Διοίκηση, τον Υπουργό. Δεσμεύει και το ίδιο το ΣτΕ και το εμποδίζει να λάβει μια απόφαση που ενδεχομένως σήμερα θα βόλευε την εταιρεία, αλλά θα ερχόταν σε αντίθεση με τις προηγούμενες αποφάσεις του.
Σήμερα ο Υπουργός κ. Σταθάκης φοβάται οτι το Δημόσιο θα κερδίσει την υπόθεση που εκκρεμεί στο ΣτΕ για την απόφαση Σκουρλέτη! Προκειμένου να ρίξει μια σανίδα σωτηρίας στην Εldorado προσέφυγε σε μια στημένη διαιτησία, με ένα στημένο δικόγραφο και στημένα, υπέρ της εταιρείας ερωτήματα. Αλλά οι διαιτητές δεν του έκαναν τελικά τη χάρη και παρέπεμψαν τη λύση του θέματος πάλι στο ΣτΕ που είναι άλλωστε το μόνο αρμόδιο δικαστήριο να κρίνει διοικητικές πράξεις.
Το σχοινί προς την εταιρεία λοιπόν κόπηκε και η Ελληνικός Χρυσός βρίσκεται ξανά μετέωρη στο κενό. Το σενάριο «κατάργησης του αντικειμένου» της ακυρωτικής δίκης μέσω μιας κατάλληλα διατυπωμένης διαιτητικής απόφασης δεν ευοδώθηκε. Η «μπάλα» είναι ξανά στο ΣτΕ, που αποφεύγει όπως ο διάβολος το λιβάνι να δικάσει αυτή την υπόθεση επειδή είναι υποχρεωμένο να δικαιώσει το Δημόσιο, σε συμφωνία με τις προηγούμενες αποφάσεις του. Η εκδίκαση έχει οριστεί για τις 5 Δεκεμβρίου 2018 – δύο ολόκληρα χρόνια μετά την προσφυγή της εταιρείας. Εκτιμούμε οτι θα εκδικαστεί τελικά μόνον όταν και εαν έχουν προηγουμένως διαμορφωθεί άλλες ευνοϊκές για την εταιρεία συνθήκες.