Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για το 2017, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να γίνει το πέμπτο «success story» της Ευρωζώνης, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις και μετά το τέλος του μνημονίου στις 20 Αυγούστου.
 
Ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, τόνισε ότι «τέσσερις, από τις πέντε, χώρες που συμμετείχαν στα προγράμματα βοήθειας του EFSF ή του ESM είναι ξεκάθαρα ιστορίες επιτυχίας. Η Ελλάδα μπορεί να ενταχθεί σε αυτή την ομάδα, εάν συνεχίσει να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις και μετά το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο». Και προσθέτει πως «ο ESM αποτελεί πλέον μόνιμο παράγοντα της νομισματικής ένωσης και του παγκόσμιου δικτύου χρηματοοικονομικής ασφάλειας και λειτουργεί ως σύστημα έκτακτης ανάγκης, το οποίο συνέβαλε στη διατήρηση του ευρώ».
 
Στην ετήσια έκθεση αναφέρεται ότι «η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη σταθεροποίηση της οικονομίας της. Η συνέχιση αυτού του μονοπατιού είναι καθοριστική για να ανακτήσει σταθερή πρόσβαση στην αγορά. Η έγκαιρη εφαρμογή των εκκρεμών μεταρρυθμιστικών υποχρεώσεων της χώρας, θα είναι σημαντική για την περαιτέρω ενίσχυση της οικονομίας και θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αγορών».

 
Όσον αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελληνική οικονομία τα οποία ψηφίστηκαν το 2016, η έκθεση σημειώνει ότι «ο ESM μείωσε τον κίνδυνο των επιτοκίων για τα εκκρεμή δάνεια της χώρας προς τον Μηχανισμό αλλά και προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), μέσω των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους για το 2017». Ο ESM εκτίμησε ότι το πακέτο προς την Ελλάδα θα μειώσει το χρέος (178,6) επί του ΑΕΠ μέχρι το 2060, κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες καθώς και τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας κατά 6%.
 
Τα τρία βραχυπρόθεσμα μέτρα που υλοποιούνται από τον ESM περιλαμβάνουν την χαλάρωση των αποπληρωμών της χώρας προς τους δανειστές, τη μείωση του ρίσκου των επιτοκίων, καθώς και άρση του αυξανόμενου ορίου των επιτοκίων για το 2017. Προτείνεται και ένα δεύτερο πακέτο μέτρων για το χρέος το οποίο θα μπορούσε να εφαρμοστεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM, με την αναμόρφωση των δανείων του EFSF με επιμήκυνση της ωρίμανσης των δανείων και την περαιτέρω αναβολή τόκων και πληρωμών από 0 έως 15 χρόνια.
 
«Είναι σημαντικό η Ελλάδα να συνεχίσει σε αυτή την πορεία για να ανακτήσει σταθερή πρόσβαση στις αγορές. Άρα την ενισχυμένη εμπιστοσύνη των αγορών, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει ένα δύσκολο οικονομικό και χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα μπορέσει να χτίσει πάνω στα επιτεύγματά της, στη μετά προγράμματος εποχή», αναφέρει η έκθεση.
 
Σημειώνεται ότι το καταγεγραμμένο απόθεμα ληξιπρόθεσμων οφειλών, συμπεριλαμβανομένων των επιστροφών των τόκων, ανέρχεται σε 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2017. «Η κυβέρνηση συνέχισε την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών χρησιμοποιώντας κεφάλαια του ESM και τους ίδιους πόρους της, παρέχοντας έτσι άμεση στήριξη στην πραγματική οικονομία», τονίζει η έκθεση.
 
Επιπροσθέτως, σημειώνεται ότι η χώρα υπερέβη τους στόχους του προγράμματος του ESM για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, ενώ σύμφωνα με τη Eurostat, το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στο 4,0% του ΑΕΠ το 2017 ή 4,2% με όρους προγράμματος. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα υπερβαίνει τους στόχους του 1,75% κατά 2,2 μονάδες επί του ΑΕΠ. Τέλος, επισημαίνεται ότι οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογία του 2015 και του 2016 βοήθησαν στην αύξηση των εσόδων, ενώ οι δημόσιες επενδύσεις, παρόλο που ήταν χαμηλότερες από το προβλεπόμενο ενίσχυσαν επίσης το πλεόνασμα.
 

Μεταμνημονιακή εποχή

 
Στη συνέχεια, τονίζεται ότι από την έναρξη του τρίτου μνημονίου έχουν καταβληθεί στη χώρα 45,9 δισεκατομμύρια ευρώ από τα συνολικά 86 δισεκατομμύρια του προγράμματος. Για το λόγο αυτό, μέχρι την ολοκλήρωση του μνημονίου τον Αύγουστο, το πόσο των 39,1 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι διαθέσιμο για την Ελλάδα, αν και ένα μέρος του ποσού πρόκειται να εκταμιευθεί με το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης, εν όψει της συνόδου κορυφής στις 21 Ιουνίου.
 
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα είχε θεσπίσει μέτρα στα πλαίσια της 2ης αξιολόγησης για την μεταμνημονιακή εποχή, με στόχο της διασφάλιση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 3,5% του ΑΕΠ. Τα μέτρα αφορούν τη μείωση των συντάξεων από το 2019 καθώς και τη μείωση του αφορολόγητου εισοδήματος από το 2020. Επιπλέον, η έκθεση προτείνει φορολογικές μειώσεις, στοχοθετημένες δαπάνες για πολιτικές αγοράς εργασίας, επενδύσεις και κοινωνικές παροχές, με σκοπό την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος.
 

Τράπεζες

 
Αναφορικά με τις ελληνικές τράπεζες, γίνεται λόγος για υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (43,1%) στο τέλος του 2017, με την έκθεση να καλεί τις τράπεζες να καταβάλουν εντονότερες προσπάθειες για την επίτευξη χαμηλότερων ποσοστών μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το 2017 υιοθετήθηκε νομοθεσία από την Ελλάδα για να βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο 35,3% έως τα τέλη του 2019, με νέα εργαλεία όπως τον εξωδικαστικό νόμο και τη διενέργεια ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για ακίνητα. Σχετικά με τα αποτελέσματα της νομοθεσίας ο Μηχανισμός χαρακτήρισε ότι είναι χαμηλότερα από τις προσδοκίες, και επεσήμανε ότι η μείωση των κόκκινων δανείων αποτελεί βασική παράμετρο για τα stress test των τραπεζών.
 
Κατά την πρώτη δημοπρασία διεθνών ομολόγων από το 2014, η Ελλάδα εξέδωσε πενταετές χρέος τον Ιούλιο του 2017 και 7ετή έκδοση ομολόγων τον Φεβρουάριο του 2018 με τις δύο ομολογίες συνολικού ύψους 4,4 δισεκατομμυρίων ευρώ να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ταμειακού αποθέματος, πριν από την έξοδο του προγράμματος, προσθέτει η έκθεση. Στη μετέπειτα μείωση του χρέους της χώρας αλλά και στην ανάπτυξη θα συμβάλλει και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (HCAP).