Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «newpost.gr», ο Ευ. Τσακαλώτος ρωτήθηκε για το αν θεωρεί το τρίτο μνημόνιο καλύτερο από το λεγόμενο πακέτο Γιουνκέρ που καταψηφίστηκε στο δημοψήφισμα του 2015 και υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία», καθώς στην πρόταση των δανειστών δεν προβλεπόταν ρύθμιση για το χρέος.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία επ’ αυτού. Η απόδειξη είναι ότι στο τέλος αυτού του προγράμματος πήραμε τη συμφωνία για το χρέος, κάτι που δεν προβλεπόταν στο κείμενο που απορρίφθηκε στο δημοψήφισμα. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι το κείμενο που μας παρουσίασαν και κρίθηκε στο δημοψήφισμα, ήταν ένα κείμενο επιβολής, πολύ πίσω από όσα είχαμε διαπραγματευτεί επί μήνες. Αναιρούσε πράγματα που είχαν ήδη συμφωνηθεί μετά από επώδυνες διαπραγματεύσεις. Δεν ήταν μόνο ένα κείμενο που μας πήγαινε πίσω από τα συμφωνηθέντα, αλλά δεν έλεγε απολύτως τίποτα για το χρέος. Θα μας πήγαινε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015 με δυο-τρεις αξιολογήσεις και τότε ίσως άρχιζε η συζήτηση για το χρέος».

«Πραγματική έκπληξη το κείμενο του Ιουλίου»

Αναφερόμενος στο γιατί η κυβέρνηση δεν αποφάσισε να δράσει νωρίτερα, από τη στιγμή που είχε βγάλει τα συμπεράσματα της για τις προθέσεις των δανειστών από την άνοιξη, δήλωσε ότι ήταν θολή η εικόνα για τις πραγματικές προθέσεις των δανειστών, οι οποίοι παρουσίασαν στη συνέχεια ένα «κείμενο έκπληξη» που οδήγησε την κυβέρνηση στο δημοψήφισμα.

«Σε μια διαπραγμάτευση ποτέ δεν ξέρεις ποια είναι η πραγματική θέση της άλλης πλευράς και ποια είναι αυτή που υιοθετεί στο τραπέζι των συνομιλιών για λόγους τακτικής. Με τη γνώση που έχετε τώρα, εσείς λέτε ότι τα συμπεράσματα είχαν βγει τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο. Στην πραγματικότητα όμως, τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 2015 δεν είχαμε καταλήξει σε αυτά τα συμπεράσματα. Το κείμενο που παρουσίασαν στις Βρυξέλλες στα τέλη Ιουνίου ήταν πραγματική έκπληξη».

Επιμένει στο ότι «δεν είχαμε άλλη επιλογή»

Σχετικά με τα όσα τους προσάπτουν για νομιμοποίηση του νεοφιλελευθερισμού και της λογικής του μονόδρομου, παρέθεσε το παράδειγμα του Αγαμέμνονα και της Τροίας για να καταλήξει στο ότι ο συμβιβασμός για το τρίτο μνημόνιο ήταν επιλογή χωρίς εναλλακτική λύση, καθώς ενδεχόμενη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά στην Αριστερά διεθνώς.

«Εμείς οι αριστεροί δεν είμαστε “ωφελιμιστές” αλά Τζέρεμι Μπένθαμ και Τζον Στιούαρτ Μιλ. Δεν έχουμε τη λογική του κόστους/οφέλους. Μπορεί να κάνεις κάτι γιατί είναι γενικά ωφέλιμο, αλλά δεν μπορεί να ξεχνάς ότι αυτό έχει κόστος. Δεν μπορείς να χάνεις την αίσθηση της τραγωδίας. Στον «Αγαμέμνονα», μετά τη νικηφόρα εκστρατεία της Τροίας ο Αγαμέμνων επιστρέφει ευτυχής στην πατρίδα. Υπερασπίζεται με αυτοπεποίθηση τη θυσία της Ιφιγένειας στο όνομα της νίκης και της σωτηρίας της ζωής των πολλών. Ο Χορός όμως του απαντάει ότι κάνει λάθος, όχι γιατί έχει άδικο, αλλά γιατί δεν υιοθετεί την πρέπουσα στάση απέναντι στη θυσία του παιδιού του. Πρέπει δηλαδή να κάνεις το αναγκαίο, αλλά να μην ξεχνάς τι σημαίνει η θυσία. Στη δική μας περίπτωση υπάρχουν δύο φάσεις, Η πρώτη είναι ο ίδιος ο συμβιβασμός και η δεύτερη η περίοδος μετά από αυτόν. Και στις δύο περιστάσεις δεν δώσαμε την αίσθηση ότι είμαστε ευτυχισμένοι• αντιθέτως.

Σε ό,τι αφορά το συμβιβασμό που επετεύχθη τα ξημερώματα της 15ης Ιουλίου 2015, δεν είχαμε άλλη επιλογή. Τα πράγματα είχαν φτάσει στο απόλυτο άκρο, ειδικά σε ό,τι αφορούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αν φεύγαμε από το ευρώ εκείνη τη στιγμή δεν θα ήταν το ίδιο με το να φεύγαμε το 2010. Είχε ήδη προηγηθεί η διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης και η απώλεια του 25% του ΑΕΠ. Θα είχαμε μια επιπλέον υποτίμηση πάνω στην ήδη γενόμενη εσωτερική υποτίμηση. Η οικονομική αναταραχή θα ήταν πολύ δύσκολα διαχειρίσιμη. Η δεύτερη φάση είναι τι έπρεπε να κάνεις μετά τις 15 Ιουλίου –εδώ επικεντρώνεται η κριτική ορισμένων παλιών συντρόφων. Εγώ πιστεύω ότι δεν έπρεπε να αποποιηθούμε την ευθύνη που είχαμε αναλάβει απέναντι στην κοινωνία. Μια πτώση του ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη ζημιά τόσο στη κοινωνία και τα λαϊκά στρώματα όσο και στην Αριστερά διεθνώς».

Έχουν αλλάξει οι αντιλήψεις τους

Ερωτηθείς για το αν έχουν αλλάξει οι αντιλήψεις των κυβερνητικών στελεχών, τόνισε πως θα ήταν «αφύσικο να μην έχουν αλλάξει», καθώς έχουν καταλάβει τις αδυναμίες που είχαν παλιότερες αναλύσεις τους. «Καταλαβαίνω αδυναμίες που είχαν οι παλιότερες αναλύσεις μας. Είχαμε αδύναμες θέσεις σε ό,τι αφορά τις δημόσιες επιχειρήσεις και τη δημόσια διοίκηση. Επιπλέον, παραβλέπαμε την απίστευτη περιπλοκότητα διεθνών οργανισμών όπως η Κομισιόν και το ΔΝΤ».

Τέλος, σε ερώτηση που του έγινε για το αν τα κυβερνητικά στελέχη είναι πλέον πιο κοντά στις ιδέες των ανθρώπων με τη λογική του κράτους, παρά στις ιδέες των παραδοσιακών στελεχών της Αριστεράς, υποστήριξε πως είναι διαφορετικό αυτό που πιστεύεις για τον εαυτό σου. «Δεν αισθάνομαι έτσι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι αλήθεια. Είναι διαφορετικό αυτό που πιστεύεις για τον εαυτό σου και αυτό που πραγματικά είσαι. Εγώ αισθάνομαι σαν ένα αριστερός που παρεμβαίνει ακόμα και στο Eurogroup με βάση τις ιδέες της Αριστεράς».