του Θάνου Καμήλαλη

Ανάμεσα στα πολλά που είπε ο Αλέξης Τσίπρας, για «ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας» και «μεταρρυθμίσεις που αποδίδουν καρπούς», το καλύτερο μάλλον ήταν αυτό:

«Η Ελλάδα δεν βρίσκεται πια στο πλαίσιο κάποιου μνημονίου, δεν υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά συμβουλές. Είμαστε συνεργάτες και δεν βρισκόμαστε στο σημείο που ήμασταν, όταν εσείς ήσασταν οι δανειστές και εμείς οι δανειζόμενοι».

Από την άλλη πλευρά, το καλύτερο του Μοσκοβισί ήταν αυτό:

«δεν είναι μασκαρεμένο μνημόνιο, δεν είναι σε καμία περίπτωση μνημόνιο, αλλά συζητήσεις και συνεργασία»,

Η συνεργασία γενικά είναι καλό πράγμα, οι συμβουλές επίσης, αλλά οι ευφημισμοί που χρησιμοποιούν κυβέρνηση και τρόικα την τελευταία δεκαετία ακόμα καλύτερο (κι εντυπωσιάζουν με την ποικιλία τους). Ενώ η κυβέρνηση θα πανηγυρίζει επειδή ο ευρωπαίος Επίτροπος «την είπε» στη Νέα Δημοκρατία, ας θυμίσουμε μερικά πράγματα:

Το «οχι μασκαρεμένο μνημόνιο» και οι «συμβουλές» επιχειρούν να καλωπίσουν όλα όσα παραμένουν ίδια στη «μεταμνημονιακή εποχή»: Τους στόχους, τις δεσμεύσεις και τις δόσεις. Το μόνο που λείπει είναι το μνημονιακό δάνειο, αλλά αυτό έχει αντικατασταθεί από το μαξιλάρι των 25 δισ. ευρώ. Ο Μοσκοβισί λέει ότι δεν υπάρχουν δόσεις όπως υπήρχαν και ότι η Ελλάδα είναι απλώς στο πρόγραμμα «μεταμνημονιακής εποπτείας», όπως οι υπόλοιπες χώρες που πέρασαν από μνημόνια. Μόνο που ξεχνάει να μας πει πού αλλού έχουν επιβληθεί πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% (με τα οποια παραδέχεται ότι διαφωνεί μέχρι και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος) μέχρι το 2022 και 2 μέχρι το 2060, ή πού αλλού έχει υποθηκευτεί η δημόσια περιουσία για 99 χρόνια.

Μια μέρα όμως πριν τα ακούσουμε όλα αυτά, η Κομισιόν δημοσιοποίησε τη δεύτερη «μεταμνημονιακή» έκθεσή της για την Ελλάδα, ζητώντας ως συνήθως εδώ και χρόνια να «προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις». Μια εβδομάδα πριν, το ΤΑΙΠΕΔ έδωσε στη δημοσιότητα το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμά του για 24 ιδιωτικοποιήσεις, ενώ η κυβέρνηση ήδη προωθεί μίνι ιδιωτικοποιήσεις σε 10 περιφερειακά λιμάνια.  Η Κομισιόν επίσης προειδοποιεί ξανά ότι αν μνημονιακές περικοπές κριθούν αντισυνταγματικές και χρειαστεί να επιστραφούν αναδρομικά στους συνταξιούχους τότε θα πρέπει η κυβέρνηση να πάρει ισοδύναμα μέτρα, αφήνει ανοικτό το θέμα της περικοπής του αφορολογήτου, κάνει συστάσεις για το νέο νόμο Κατσέλη και για τη ρύθμιση για τις 120 δόσεις. 

Προφανώς επίσης θα πρόκειται για φιλικές συμβουλές, μόνο που τον Μάρτιο το Eurogroup θα πρέπει να αξιολογήσει συνολικά την κατάσταση και να αποφασίσει για το αν αυτές οι «μεταρρυθμίσεις» ολοκληρώνονται και να ανάψει το πράσινο φως για τη δόση των 750 εκατ. από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ. Κέρδη που ο Μοσκοβισί παραδέχεται ότι ανήκουν στην Ελλάδα (οι δανειστές τα έχουν υποσχεθεί από το 2012), αλλά μάλλον επειδή είναι πολύ φίλοι μας, μας τα δίνουν σε δόσεις αν εκτελέσουμε τις «μεταρρυθμίσεις». 

Και δεν είναι μόνο η δόση των ομολόγων, που είναι διαφορετική από τις δανειακές δόσης, αλλά παραμένει δόση. Είναι ότι η Ελλάδα, αν δεν υπακούσει στις «συμβουλές», ή τουλάχιστον στις περισσότερες από αυτές (γιατί έρχονται κι εκλογές και υπάρχει και η πρόθεση για ένα «success story» χωρίς εντάσεις) θα έρχεται αντιμέτωπη με αρνητικές εκθέσεις από τους «συνεργάτες» της, την τρόικα, που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στις αγορές, στις οποίες η κυβέρνηση πασχίζει να βγαίνει με συνέπεια, αλλά και στην ενεργοποίηση των μέτρων για την «βιωσιμότητα του χρέους». Επομένως, ο καθένας μπορεί να συμπεράνει για το αν πρόκειται για «συμβουλές» ή εντολές, που θα πρέπει να τηρηθούν τουλάχιστον επαρκώς,.

Μπορεί η διαπραγμάτευση με την τρόικα να περνάει πλεόν στα ψιλά, μπορεί η Ελλάδα να έχει μπει για τους δανειστές στον αυτόματο πιλότο, αφού όλα έχουν συμφωνηθεί για τις επόμενες δεκαετίες, μπορεί να προπαγανδίζεται η περίοδος της «μεταμνημονιακής ευφορίας», μπορεί η κυβέρνηση να προσπαθεί όσο μπορεί να κατεβάσει τα μολύβια για τις «μεταρρυθμίσεις», θυμίζοντας το τελευταίο εξάμηνο του Σαμαρά, μπορεί η «πανηγυρική» επίτευξη των στόχων (με ανθρώπινο τίμημα) να επιτρέπει την επιστροφή στην κοινωνία ενός μικρού ποσοστού από όσα «θυσίασε», αλλά τουλάχιστον, ας μην επιχειρούν να κοροιδεύουν τόσο ωμά για το ασφυκτικό πλαίσιο που επέβαλαν ή συμφώνησαν για τη χώρα, δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.

Και όσοι κάποτε συμφωνούσαν και αλάλαζαν ότι πρόκειται για δανειστές – «γκάνγκστερ» αλλά πλέον τους θεωρούν φίλους τους, τουλάχιστον ας μην τους ανάγουν σε αυθεντίες.