Πώς μία ψηφοφορία (ξανα)ξεγύμνωσε τη σημερινή Ε.Ε.

από την συντακτική ομάδα

Μια παρένθεση πρώτα: Επειδή βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των ΜΜΕ δεν έχει ασχοληθεί εκτενώς με το ζήτημα και τις αντιδράσεις, σας καλούμε να δείτε τα σχετικά άρθρα και τις αναλύσεις του TPP.

Το Διαδίκτυο δεν θα αλλάξει σε μία μέρα. Η υπερψήφιση της Οδηγίας για τα Πνευματικά Δικαιώματα από το Ευρωκοινοβούλιο θέτει έναν ορίζοντα (το πολύ) δύο ετών μέχρι να νομοθετηθεί σε όλα τα κράτη-μέλη και να δούμε τις νέες, ενάντια στην ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, διατάξεις του σε πλήρη ισχύ. Υπάρχει πάντα επίσης η ελπίδα να αλλάξει κάτι δραστικά, π.χ. μια απόφαση Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και να μην ισχύσει τελικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως πρέπει να αλλάξει άμεσα, αλλιώς, ίσως να μην διαλυθεί, αλλά απλά θα συνεχίσει να βουλιάζει.

Αυτό δεν το καταλάβαμε σήμερα, απλά μέσα σε λίγες μέρες και γύρω από το ζήτημα του Copyright και συγκεκριμένα των εξοργιστικών άρθρων 11 και 13 (η αρίθμηση άλλαξε, αλλά τα αναφέρουμε έτσι για ευκολία) εμφανίστηκαν όλες οι παθογένειες της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι αντιδράσεις ενάντια στα άρθρα 11 (ροή της πληροφορίας, δημοσιογραφία) και 13 (φίλτρα περιεχομένου, λογοκρισία) ήταν τεράστιες και ποικίλες. Εκατοντάδες ακαδημαϊκοί που ασχολούνται με τον ψηφιακό κόσμο τάχθηκαν ενάντια στις ρυθμίσεις, τονίζοντας μάλιστα ότι «είναι από τις λίγες φορές που η επιστημονική κοινότητα έχει ομοφωνία για ένα ζήτημα». Δεκάδες προσωπικότητες του διαδικτύου, μεταξύ των οποίων ο «πατέρας» του Ιντερνετ, Σερ Τιμ Μπέρνερς Λι και ο Ειδικός Εισηγητής του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για την Ελευθερία της Έκφρασης και της Πληροφόρησης, Ντέιβιντ Κάιε συμφωνούσαν ότι το άρθρο 13 θα πλήξει την ελευθερία του λόγου. Πάνω από 5,1 εκατ. πολίτες υπέγραψαν διαδικτυακό ψήφισμα ζητώντας από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους την καταψήφιση των δύο «αμφιλεγόμενων» άρθρων.

Από την άλλη πλευρά, τα λόμπι των μεγάλων καλλιτεχνικών εταιρειών και αυτών που ασχολούνται με τη συλλογή πνευματικών δικαιωμάτων πίεζαν με κάθε τρόπο τους ευρωβουλευτές. Μέχρι και την ημέρα πριν την ψηφοφορία, τα λόμπι παρέθεταν δείπνο σε ευρωβουλευτές, μοίραζαν φυλλάδια στα γραφεία τους και διαφημίσεις υπέρ του «Ναι» κυκλοφορούσαν στο Στρασβούργο. Φυσικά, ως είθισται, οι συναντήσεις των διαφόρων αξιωματούχων της Ε.Ε με λομπίστες ήταν πολλαπλάσιες από αυτές με εκπροσώπους πολιτών. Σύμφωνα με τη μεγάλη γερμανική εφημερίδα FAZ επίσης, το θέμα της ελευθερίας του Ίντερνετ έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης, πίσω από κλειστές πόρτες, μεταξύ των κυβερνήσεων Γαλλίας και Γερμανίας, για το ρωσικό αέριο.

Φυσικά, παρά το ότι η ευρωπαϊκή κοινωνία έλεγε συντριπτικά το αντίθετο,τα όργανα της Ε.Ε αποφάσισαν να προχωρήσουν κανονικά. Δεν έκαναν μόνο αυτό όμως. Η πλευρά που υποστήριζε φανατικά το «Ναι», κυρίως οι Χριστιανοδημοκράτες της Γερμανίας, επιδόθηκαν σε μια ανευ προηγουμένου συκοφάντηση και χρήση θεωριών συνωμοσίας για όσους διαμαρτύρονταν. Στην αρχή, στελέχη του CDU χαρακτήρισαν τους διαδηλωτές… bot. Μετά τους είπαν πληρωμένους από την Google και τέλος, απλώς παραληροφορημένους, την ώρα που υποστήριζαν ότι χτυπάνε τα «συμφέροντα των γιγάντων του διαδικτύου». Το τελευταίο είναι και πλήρης διαστρέβλωση συνεπειών, καθώς οι τεχνολογικοί κολοσσοί είναι αυτοί που θα επωφεληθούν, αφού είναι οι μόνοι που μπορούν να αναπτύξουν τα φίλτρα και παράλληλα συνθλίβουν τον υπάρχοντα ή πιθανό, ευρωπαϊκό ανταγωνισμό τους. Και στην τελική, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση χτυπάει την Google και το Facebook, γιατί όσοι υποστήριξαν αυτά τα μέτρα δεν βγήκαν με καμάρι να τα ανακοινώσουν;

Άλλοι ευρωβουλευτές, συγκεκριμένα 92 από τους 750, έκαναν κάτι ίσως χειρότερο. Απείχαν. Σε ένα ζήτημα που απασχόλησε εκτενώς και επί μήνες την Ευρώπη, και θεωρήθηκε ένα από τα πιο σοβαρά που έχει κληθεί να λύσει η Ε.Ε τα τελευταία χρόνια, δεκάδες ευρωβουλευτές επέλεξαν τη σιωπή, σε μια ψηφοφορία που κανείς δεν μπορούσε να προδικάσει την έκβασή της, αντί να ενημερωθούν και να τοποθετηθούν, οποιαδήποτε άποψη κι αν είχαν. Κι ενώ αυτοί έλειπαν οι ακροδεξιοί και οι φασίστες ήταν εκεί, με τους περισσότερους από αυτούς να τάσσονται επικοινωνιακά ενάντια στις απόπειρες λογοκρισίας. Ας αναλογιστούν πόσο επικίνδυνο είναι αυτό όσοι χρησιμοποιούν την Ακροδεξιά απλά ως μπαμπούλα και επιχειρούν να σχηματίσουν «μέτωπα» στα λόγια αλλά όχι στις πράξεις.

Οι δέκα από αυτούς ήταν έλληνες και θα πρέπει να εξηγήσουν, μιας που πολλοί από αυτούς μάλιστα θα ζητήσουν την επανεκλογή τους, γιατί απουσίαζαν από μια ψηφοφορία που χαρακτηρίζεται ιστορική. Ειδικά αυτοί που διά της σιωπής τάχθηκαν ενάντια στη θέση των πολιτικών τους ομάδων, όπως ο Δημήτρης Παπαδημούλης (δήλωσε άρρωστος), η Κωνσταντίνα Κούνεβα (επικαλέστηκε υποχρέωση) και ο Στέλιος Κούλογλου, που υπέγραφαν τροπολογίες της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και δεν βρέθηκαν στην αίθουσα να τις υπερασπιστούν, όπως επίσης και δεν ενημέρωσαν την κοινή γνώμη για το τι πρόκειται να ψηφιστεί. Οι απουσίες επίσης γίνονται περισσότερο αισθητές, αν αναλογιστεί κανείς ότι μπορεί η Οδηγία να εγκρίθηκε με σημαντική πλειοψηφία, αλλά αυτή για το αν θα συζητηθούν οι τροπολογίες (όπως αυτή για την κατάργηση του άρθρου 13) κρίθηκε για μόλις πέντε ψήφους.

Η αναντιστοιχία λόγων και πράξεων πάντως δεν περιορίστηκε μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ, ή σε άλλες, μέλη των ομάδων που ήταν κατά (Αριστερά – Πράσινοι). Από την άλλη πλευρά, ενώ 240 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις τάχθηκαν ενάντια στο άρθρο 13, οι ομάδες που φωνάζουν ότι εκπροσωπούν την «επιχειρηματικότητα και καινοτομία», όπως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Φιλελεύθεροι, ψήφισαν κατά πλειοψηφία υπέρ (τέσσερις στους πέντε Νεοδημοκράτες βέβαια απουσίασαν).

Όλα τα παραπάνω συνέβησαν δύο ακριβώς μήνες πριν τις Ευρωεκλογές, δηλαδή πριν την πολύ περιορισμένη δυνατότητα που δίνεται στους ευρωπαίους πολίτες (καθώς το Ευρωκοινοβούλιο έχει περιορισμένες αρμοδιότητες), να κρίνουν και να αλλάξουν τα πράγματα έστω και λίγο προς το καλύτερο. Πότε και με ποιον τρόπο έφεραν στην δημόσια συζήτηση το ζήτημα της Οδηγίας των πνευματικών δικαιωμάτων για τα ψηφιακά δικαιώματα; Το άλλο, της μεταρρύθμισης της αγοράς Ενέργειας που ψηφίστηκε επίσης εχθές; Ποτέ άνοιξαν συζήτηση για κάποιο από τα σημαντικά θέματα της Ευρωβουλής;

Ανεξάρτητα από το ποια άποψη λοιπόν έχει ο καθένας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εμείς απλά θα προτείναμε οι πολίτες να αφιερώσουν λίγο χρόνο προκειμένου να μάθουν τι έγινε αυτές τις μέρες στην Ε.Ε και γενικότερα το πώς λειτουργούν τα ευρωπαϊκά όργανα και να χρησιμοποιήσουν αυτήν την ελάχιστη ρανίδα δημοκρατίας με όποιον τρόπο πιστεύουν καλύτερα.