Βάσει της συνθήκης της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 28 εθνικών ηγετών ορίζει τον πρόεδρο της Επιτροπής και στη συνέχεια το νέο 751μελές ευρωκοινοβούλιο επικυρώνει την επιλογή τους. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Euractiv που αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, η διαδικασία αυτή κρύβει μια περίπλοκη κούρσα για την εξουσία ανάμεσα σε αντίπαλα κράτη και αντίπαλους ιδεολογικούς συνασπισμούς, καθώς και ανάμεσα στους ηγέτες και στο ίδιο το κοινοβούλιο. Όπως αναφέρεται, το παιγνίδι αρχίζει σήμερα, όταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ παραθέσει στους ηγέτες της ΕΕ δείπνο στις Βρυξέλλες για να τους εκθέσει τους βασικούς κανόνες.
Ένα από τα κεντρικά πρόσωπα αυτής της διαδικασίας, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν του Γιουνκέρ και υποψήφιος των σοσιαλδημοκρατών, ο Φρανς Τίμερμανς, συνέκρινε τις ανελέητες ίντριγκες της διαδικασίας αυτής με την τηλεοπτική σειρά «Game of Thrones». Ο κεντροαριστερός Ολλανδός με περισσότερη κυβερνητική εμπειρία, θα έχει την υποστήριξη των S&D ενώ η ALDE μπορεί να υποστηρίξει την Μαργκρέτε Βεστάγκερ.
Η επίτροπος Ανταγωνισμού από τη Δανία μπορεί να λάβει την υποστήριξη του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ενώ η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ υποστηρίζει τον Βέμπερ. Όμως, σύμφωνα με έναν ανώτερο ευρωπαίο αξιωματούχο, αν πρόκειται να υπάρξει γαλλο-γερμανική σύγκρουση, οι ηγέτες μπορεί να επιλέξουν να αποφύγουν μια κρίση και να υποστηρίξουν τον Τίμερμανς ως συμβιβαστική λύση.
Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο βασικός υποψήφιος του ΕΛΚ για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στηρίζει το αίτημά του να αναλάβει την Κομισιόν στο λεγόμενο σύστημα των Spitzenkandidaten, το οποίο υιοθετήθηκε το 2014 για να ενισχύσει την προσέλευση των ψηφοφόρων.
«Φαντάζομαι πως ένας ορισμένος αριθμός ηγετών θα προσπαθήσει να τορπιλίσει έναν Spitzenkandidat, όχι όμως όλους τους Spitzenkandidaten», είπε ο αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομασθεί. Οι τρεις μεγάλες πολιτικές ομάδες είναι ενωμένες στην αντίθεσή τους στους ακροδεξιούς ευρωσκεπτικιστές, όμως υπάρχουν σημάδια πως οι Πράσινοι, η ALDE και οι S&D μπορεί να προτιμήσουν έναν προοδευτικό υποψήφιο αντί του ΕΛΚ.
Η Βεστάγκερ είναι μια νεώτερη επιλογή, έχει ένα ορισμένο προφίλ ως η γυναίκα που από τη θέση της επιτρόπου Ανταγωνισμού τα έβαλε με τους γίγαντες του Ίντερνετ, ενώ θα ήταν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Επιτροπής. Όμως προέρχεται από τη Δανία, μια χώρα που δεν ανήκει στον πυρήνα της ΕΕ και η οποία επέλεξε να μείνει έξω από το ευρώ και τη ζώνη Σένγκεν, και πιθανόν δεν θα έχει την υποστήριξη της κυβέρνησής της. Μπορεί να έχει τον Μακρόν, όμως η απόφαση του γάλλου ηγέτη να εμπλακεί προσωπικά στην προεκλογική εκστρατεία για να έρθει ωστόσο δεύτερος, μετά το ακροδεξιό ψηφοδέλτιο της Μαρίν Λεπέν τον έχει εξασθενήσει.
Εδώ είναι που, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα του ευρωπαϊκού ιστοχώρου, μπαίνει ο Τίμερμανς. «Όλοι αναγνωρίζουν το διανοητικό του μπρίο. Έχει αγωνισθεί με πάθος για το κράτος δικαίου», λέει ο ανώτερος αξιωματούχος.
Σημειώνεται πως τα προηγούμενα χρόνια, ένας συνασπισμός των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) είχε την πλειοψηφία. Τώρα δεν μπορεί να την έχει χωρίς τη Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) ή τους Πράσινους. Σήμερα, η επαπειλούμενη άνοδος ευρωσκεπτικιστικών και ακροδεξιών λαϊκιστικών κομμάτων περιορίσθηκε, το φιλοευρωπαϊκό κέντρο είναι κατακερματισμένο, με τους φιλελεύθερους και τους Πράσινους να κερδίζουν έδαφος. Και αυτό περιπλέκει την επιλογή ενός «Spitzenkandidat» ή κορυφαίου υποψηφίου.
Ως κορυφαίος υποψήφιος του ΕΛΚ, το οποίο έχασε έδαφος, όμως παραμένει η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα, ο συντηρητικός Βαυαρός Μάνφρεντ Βέμπερ πιστεύει ότι θα πρέπει να ηγηθεί της Επιτροπής. «Κέρδισαμε τις εκλογές και ο υποψήφιος του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ θα είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής», επέμεινε ο πρόεδρος του κόμματος Ζοζέφ Ντολ ενώ καταμετρούνταν οι ψήφοι. Ωστόσο το ΕΛΚ έχασε έδαφος στις εκλογές, συνολικά 40 έδρες.
Οι Γερμανοί δεν θέλουν τον… Γερμανό τους
Στο μεταξύ, σύμφωνα με την αναμετάδοση του Αθηναϊκού Πρακτορείου, το δεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) διατήρησε τις περισσότερες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όμως έχασε περισσότερες από 30, ενώ και οι κεντροαριστεροί Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες υπέστησαν απώλειες αλλά παραμένουν στη δεύτερη θέση.
Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο βασικός υποψήφιος του ΕΛΚ για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στηρίζει το αίτημά του να αναλάβει την Κομισιόν στο λεγόμενο σύστημα των Spitzenkandidaten, το οποίο υιοθετήθηκε το 2014 για να ενισχύσει την προσέλευση των ψηφοφόρων. Ωστόσο η υποψηφιότητά του δεν είναι αποδεκτή από όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες και κυρίως από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος είναι αντίθετος στο σύστημα των Spitzenkandidaten.
Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Civey που αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο και διενεργήθηκε για λογαριασμό της γερμανικής εφημερίδας Augsburger Allgemeine, το 59,1% των Γερμανών «μάλλον δεν θα στήριζε» ή «σε καμία περίπτωση» δεν θα στήριζε τον Βέμπερ για το κορυφαίο αξίωμα της Ευρώπης. Οι περισσότεροι Γερμανοί πολίτες δεν θα ήθελαν να δουν τον συμπατριώτη τους να αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιο αναλυτικά, πάνω από τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους της συντηρητικής συμμαχίας Χριστιανοδημοκρατών-Χριστιανοκοινωνιστών (CDU-CSU), ποσοστό 75,8%, στηρίζουν τον Βέμπερ. Από την άλλη όμως, πάνω από τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων των άλλων κομμάτων (Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι, Αριστερά και Εναλλακτική για τη Γερμανία) αντιδρούν στην υποψηφιότητά του.
Όπως αναφέρεται, ο Μακρόν έχει προγραμματίσει συζητήσεις με πολλούς Ευρωπαίους ομολόγους του, μεταξύ των οποίων και η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ, ενόψει της σημερινής άτυπης συνόδου στις Βρυξέλλες. Σε κάθε περίπτωση, η κούρσα της πλήρωσης των κορυφαίων ευρωπαϊκών πόστων έχει ξεκινήσει και ήδη οδηγεί στην έκφραση αντίθετων θέσεων εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μάλιστα, ο πρόεδρος Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε ότι η πλειοψηφία του σώματος τάσσεται υπέρ της διαδικασίας του Spitzenkandidat (κορυφαίου υποψηφίου), ενώ ο ηγέτης των φιλελευθέρων Γκι Φερχόφστατ ξεκαθάρισε ότι δεν υποστηρίζει το σύστημα του ορισμού του επικεφαλής του συνδυασμού με την μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ισχύ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την παρούσα μορφή του.
Η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες οφείλουν να επιλέξουν τον επικεφαλής της πλειοψηφούσας ομάδας ως πρόεδρο της Κομισιόν, δήλωσε ο Ταγιάνι. Αντίθετα, ο Γκι Φερχόστατ επέμεινε ότι είναι σημαντικό ο πρόεδρος της επόμενης Κομισιόν να αντιπροσωπεύει ευρεία φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία.
«Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πιέζει σκληρά υπέρ του συστήματος των Spitzenkandidaten, αλλά δυστυχώς σκότωσαν την νομιμοποίησή του όταν καταψήφισαν τις υπερεθνικές λίστες. Ενας Spitzenkandidat για τον οποίο δεν μπορείς να ψηφίσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη απλώς δεν είναι σοβαρός», έγραψε στο Twitter ο Γκι Φερχόφστατ. Από την πλευρά του ο Spitzenkandidat του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε ότι το κόμμα του είναι έτοιμο για «όλους τους αναγκαίους συμβιβασμούς» για τον διορισμό του προέδρου της Κομισιόν.