Ο Γιάννης Παλαβός από το Βελβεντό Κοζάνης είναι η ανανεωτική πνοή στο ελληνικό bonsai και η συλλογή διηγημάτων του Αστείο που κυκλοφορεί ήδη στη δεύτερη έκδοση από τις μαγικές εκδόσεις της Νεφέλης αποτελεί την έκπληξη για τους βιβλιόφιλους.
«…Δύο καλοκαίρια ολόκληρα, όταν πήγαινα στο χωριό για διακοπές, έκλεβα δίκτυο από το γείτονα. Στην αρχή το είχε ανοιχτό, χωρίς κωδικό. Όταν κατάλαβε ότι κάποιος τον έκλεβε, έβαλε password. Μια μέρα στο καφενείο τον ρώτησα την ημερομηνία γέννησής του, δήθεν ότι ήθελα να μάθω το ζώδιό του… Σήμερα 19 Ιουνίου 2009, μόλις πήρα την άδειά μου, μπήκα στο λεωφορείο για το χωριό. Φτάνω και βλέπω απέναντι φέρετρο. Γνέφω στη μάνα μου. ‘’Τον χτύπησε αυτοκίνητο’’ είπε. ‘’Πήγε άδικα, τόσο νέος’’. Ανέβηκα στο δωμάτιό μου, άνοιξα το λάπτοπ και πληκτρολόγησα το password: δούλευε ρολόι…»
Τίτλος: Αστείο
Κατηγορία: Μυθιστόρημα
Εκδότης: Νεφέλη
Έτος έκδοσης: 2012
Σελίδες: 112
Τιμή: 8,90€
Πρωτοπαρουσιάσθηκε στα γράμματα σε ηλικία 27 χρόνων με τη συλλογή διηγημάτων “Αληθινή Αγάπη και άλλες Ιστορίες”, από τις εκδόσεις Intro Books για να ακολουθήσει το 2009 ένα συν-γραφικό εγχείρημα το “Σαν Άνγκρε – Τα δάκρυα της Φον Μπράουν”, από κοινού με το Σωτήρη Μπαμπατζιμόπουλο και με τη φροντίδα των εκδόσεων Τόπος. Πρωτύτερα ο Γιάννης Παλαβός εκτιμώ ότι είχε περιπλανηθεί ανεξάντλητα στη λογοτεχνία του υπερβατικού, του επέκεινα της ανθρώπινης ύπαρξης και διανόησης, συνδιαλεγόμενος με τους κόσμους ‘’φανταστικών όντων’’ του Μπόρχες και την αριστοτελική ‘’μετά τα φυσικά’’ ύπαρξη.
Αποκύημα αυτών των περιπάτων η ανά χείρας συλλογή δεκαεπτά διηγημάτων, που εξαντλούνται το καθένα μόλις σε μισή ή το μέγιστο εννέα σελίδες, για να μας αφηγηθούν ιστορίες σε πρώτη ανάγνωση γήινες και κοντινές, που στην εξέλιξη ξεπερνούν και διαβαίνουν την πόρτα του πραγματικού. Ο Γιάννης Παλαβός συγγράφει διήγημα στη φόρμα της ποίησης, γιατί φρονεί πως οι δύο μανιέρες συγγενεύουν αφόρητα και δανείζονται δημιουργικά. ‘’Συμπύκνωση, οικονομία, ακρίβεια, υπαινιγμός, αφαιρετικότητα, αιφνιδιασμός και ποιητικό βλέμμα (που δεν ξέρω ακριβώς τι είναι –εκ του αποτελέσματος φαίνεται). Το διήγημα είναι, κατά τη γνώμη μου, η προνομιακή περιοχή μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης.’’
Κορυφαία στιγμή, πιστεύω, και εκείνο που δίνει επάξια στη συλλογή την επικεφαλίδα, το μεταιχμιακό /υπαρξιακό Αστείο, όπου ο φοιτητής βρίσκει στα σκουπίδια πινακίδα ασανσέρ και την κολλά έξω από την τουαλέτα του διαμερίσματος, που συγκατοικεί με συμφοιτήτρια, την οποία έχει ερωτευθεί. «Προσοχή! Πριν εισέλθετε, βεβαιωθείτε ότι ο θάλαμος βρίσκεται πίσω από την θύρα και έχει σταματήσει κανονικά». Έτσι, για αστείο! Όταν όμως οι προσδοκίες του νεαρού για τη συγκάτοικο διαψεύδονται κι εκείνη ερωτεύεται έναν Ισπανό από προγράμματα Erasmus, ο φοιτητής συνειδητοποιεί ότι δεν το αντέχει. Παθαίνει ναυτία, τρέχει στο μπάνιο, ανοίγει την πόρτα, και… βλέπει το βάραθρο! Πίσω από την πόρτα χάσκει το κενό του φρεατίου ενός ασανσέρ που είναι έτοιμο να τον ρουφήξει.
Με αυτό το τέχνασμα, ο Γιάννης Παλαβός παραπέμπει και σε έναν εκ των δασκάλων του, τον Αυστριακό Τόμας Μπέρνχαρντ. Ο σχολιασμός του μεταφραστή του, Σπύρου Μόσκοβου για το μεγάλο Αυστριακό πεζογράφο, ποιητή και δραματουργό, κατά την άποψή μου, συνοψίζει το συναίσθημα που καταλείπει στον αναγνώστη το Αστείο: ‘’Η αδυναμία της προσωπικής ευτυχίας και η άπωση για τον κοινωνικό περίγυρο διοχετεύθηκαν σε μια λογοτεχνία γεμάτη σαρκασμό και υπαρξιακή μελαγχολία. Τα πεζά και τα θεατρικά του Μπέρνχαρντ μοιάζουν εκ πρώτης όψεως με έργα μισανθρώπου. Μέχρι να αφουγκραστείς πίσω τους το ανατριχιαστικό κλάμα για τη χαρά που δεν ήρθε ποτέ’’.