Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη

Η Διεθνής Κοινότητα (αυτό μεταφράζεται σε ΟΗΕ, ΗΠΑ και τους συμμάχους τους) δήλωσε πως δεν θα επιτρέψει στην Βόρεια Κορέα να έχει πυρηνικό πρόγραμμα, επέβαλλε ακόμα πιο σκληρά μέτρα-πείθοντας (;) και την Κίνα να μπλοκάρει τραπεζικούς λογαριασμούς και μεταφορές χρημάτων από κινέζικες τράπεζες, και η ηρεμία επανήλθε.  Κάποιες σποραδικές εντάσεις-όπως για παράδειγμα η εκτόξευση τριών πυραύλων μικρού βεληνεκούς στις 18 Μαΐου-που έκαναν τον Μπαν Κιμ Μουν να ανησυχήσει, δεν φαίνεται να ταράζουν τα -ακόμα- ήρεμα νερά της χερσονήσου. 

 

Δεν θα προχωρήσω σε μεγάλη ανάλυση, διότι έχω γράψει αρκετά για την κατάσταση στην χώρα και δεν θέλω να επαναλαμβάνομαι. Θέλω απλά να σας δώσω κάποια στοιχεία για σκέψη. 

 

Καταρχάς όλοι συμφωνούμε πως οι παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων στην χώρα είναι ένα τεράστιο θέμα. Συμφωνούμε επίσης πως η κατάσταση είναι κρίσιμη, οι άνθρωποι βρίσκονται σε συνεχή πίεση και η χώρα επισιτιστικά είναι ανασφαλής. Είναι γεγονότα τα οποία δεν αμφισβητεί κανείς και για τα οποία, τόσο το καθεστώς-όσο και η διεθνής κοινότητα-φέρουν ευθύνη. 

 

Ας δούμε όμως τώρα κάποια στοιχεία και ας προβληματιστούμε-όχι για τη Βόρεια Κορέα συγκεκριμένα, αλλά για το πόσο χειραγωγημένη και μονόπλευρη είναι η πληροφόρηση μας.

Ένα μεγάλο-άλυτο- θέμα είναι η κατοχή ή μη, πυρηνικών από την Βόρεια Κορέα. Είναι ο λόγος των οικονομικών μέτρων κατά του καθεστώτος και πηγή αντιπαράθεσης. Η Βόρεια Κορέα ζητάει να αναγνωριστεί ως πυρηνικό κράτος και να διαθέτει πυρηνικά-πρωτίστως για ενεργειακούς σκοπούς και δευτερευόντως για αμυντικούς. Οι ΗΠΑ αρνούνται να διαπραγματευτούν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και απαιτούν να εγκαταλείψει η χώρα κάθε πυρηνικό πρόγραμμα, προτού κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. 

Εδώ ας θυμηθούμε λίγη ιστορία-από αυτή που όλοι ξεχνάνε γρήγορα…


To 1993 η Βόρεια Κορέα και το Ισραήλ είχαν προχωρήσει σε εμπορικές και διπλωματικές συμφωνίες βάση των οποίων το Ισραήλ θα αναγνώριζε διπλωματικά τη ΒΚ και θα προχωρούσε σε επενδύσεις και η Βόρεια Κορέα με τη σειρά της θα πάγωνε κάθε πώληση όπλων στη Μέση Ανατολή αλλά και το πυρηνικό της πρόγραμμα. Αυτό όμως δεν άρεσε στις ΗΠΑ που πίεσαν το Ισραήλ να εγκαταλείψει τη συμφωνία. 

Ως αντίποινα η Βόρεια Κορέα προχώρησε σε εκτόξευση πυραύλων. 

Ακολούθησε ένας ακόμα γύρος διαπραγματεύσεων που οδήγησε στην υπογραφή συμφώνου το 1994 με τις ΗΠΑ, βάση του οποίου η Βόρεια Κορέα θα σταματούσε το πυρηνικό πρόγραμμα και οι ΗΠΑ θα προμήθευαν την χώρα με καύσιμα αλλά και με τεχνολογία ώστε να αναπτύξει πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς. Η συμφωνία κατέρρευσε το 2002-αφού βέβαια είχε προηγηθεί η εκλογή του Τζορτζ Μπους, το δόγμα “είσαι μαζί μας ή εναντίον μας” και ο περίφημος άξονας του Κακού, στον οποίο η Βόρεια Κορέα κατείχε την πρώτη θέση. 

 

Ακολουθούν νέες διαπραγματεύσεις το 2005 με τη Βόρεια Κορέα να συμφωνεί στο πάγωμα των πυρηνικών και τις ΗΠΑ να δεσμεύονται για ανθρωπιστική βοήθεια στη χώρα αλλά και καύσιμα, 50,000 τόνους το 2005 και 900,000 τόνους το 2007. Για άλλη μια φορά οι διαπραγματεύσεις αποτυγχάνουν. Ο Τζορτζ Μπους δηλώνει ότι παρά τι συμφωνίες το εμπάργκο θα συνεχιστεί και η Ουάσινγκτον απορρίπτει την έκθεση 60 σελίδων που παραδίδει η Βόρεια Κορέα σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα. 

 

Οι ΗΠΑ-υπο την επιρροή της σκληροπυρηνικής πτέρυγας των Τσένει και Μπόλτον, ο τελευταίος μάλιστα σχεδόν χαρακτήρισε…αριστερό τον Τζορτζ Μπους όταν αφαίρεσε την Βόρεια Κορέα απο την λίστα των χωρών που υποθάλπουν την τρομοκρατία-αρνούνται να τηρήσουν την συμφωνία και δεν παραδίδουν μέρος των καυσίμων. 

Η Βόρεια Κορέα στα μέσα Αυγούστου 2008, διώχνει πάλι τους επιθεωρητές και απειλεί να συνεχίσει το πυρηνικό πρόγραμμα. Αν και η ευκαιρία για διαπραγματεύσεις είναι ακόμα υπαρκτή, καμία πλευρά δεν ενδιαφέρεται πλέον.


 
Και φτάνουμε στο 2013. Αλλαγή ηγεσίας, και τα γεγονότα του Απριλίου, όπου ύστερα απο μια επιτυχημένη πυρηνική δοκιμή, ο ΟΗΕ, η ΕΕ και οι ΗΠΑ προχωρούν σε νέο σκληρό εμπάργκο κατά της Βόρειας Κορέας -για να ακολουθήσουν μετά οι γνωστές
απειλές για πυρηνικό ολοκαύτωμα.

 

Εδώ θέλω να προσέξετε τα παρακάτω στοιχεία: απο το 1945 μέχρι σήμερα τουλάχιστον 8 χώρες έχουν προχωρήσει σε 2,053 πυρηνικές δοκιμές. Ανάμεσα τους η Αγγλία με 45 πυρηνικές δοκιμές και τελευταία δοκιμή το 1998, η Γαλλία με 210, οι ΗΠΑ με 1030…Θα μου πείτε, εντάξει, αλλά όλες αυτές οι χώρες έχουν υπογράψει το σύμφωνο απαγόρευσης πυρηνικών όπλων. Η Ινδία όμως και το Πακιστάν δεν το έχουν υπογράψει  και έχουν προχωρήσει σε 3 και 2 δοκιμές αντίστοιχα. Τα στοιχεία θα τα βρείτε  εδώ.

 

Σε καμία απο όλες αυτές τις χώρες δεν επιβλήθηκε εμπάργκο, ούτε θεωρήθηκε ότι ανήκει στον άξονα του απόλυτου κακού, όπως έγινε με τη Βόρεια Κορέα που έχει πραγματοποιήσει 3 πυρηνικές δοκιμές μέχρι σήμερα.

 

Εδώ  επίσης θα βρείτε τα στοιχεία σχετικά με το ποιές χώρες διαθέτουν πυρηνικά.

 

Η Κίνα, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Ρωσία είναι τα 5 αναγνωρισμένα κράτη με πυρηνικά όπλα που έχουν υπογράψει την συνθήκη κατά των πυρηνικών ενώ η Ινδία, το Πακιστάν και το Ισραήλ θεωρούνται επίσης πυρηνικά κράτη χωρίς όμως να έχουν υπογράψει την συνθήκη (το Ισραήλ δημοσίως δεν έχει παραδεχθεί αλλά ούτε αρνηθεί ότι διαθέτει πυρηνικά).

 

Με τα παραπάνω δεν υπερασπίζομαι σε καμία περίπτωση το δικαίωμα της Βόρειας Κορέας να διαθέτει πυρηνικά, αλλά καλό είναι να θυμόμαστε πάντα ποιος θέτει τους κανόνες και με ποια κριτήρια.

 
Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν; Να δώσουμε πυρηνικά όπλα στη Βόρεια Κορέα; Οχι, αλλά ας ξεκινήσουμε πρώτα απο το να μην δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για χρήση πυρηνικών. Οσο η Δύση κρατάει μια στάση δαιμονοποίησης και πλήρους απαξίωσης της βορειοκορεατικής ηγεσίας τόσο η στάση όλων θα σκληραίνει. Και όμως, αν υπήρχε η διάθεση να δημιουργηθεί ξανά ένα πλαίσιο συμφωνιών όπου οι ΗΠΑ με τη συνεργασία του ΟΗΕ θα εξασφάλιζαν στη Βόρεια Κορέα τη δυνατότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, τότε οι πιθανότητες πολεμικής χρήσης μειώνονται αισθητά. Και όλα αυτά σε ένα πλαίσιο καλής θέλησης απο όλες τις πλευρές.

 
Για άλλη μια φορά όμως η Δύση κλείνει τα μάτια και χρησιμοποιεί τον ΟΗΕ και την ανθρωπιστική βοήθεια ως μέσο εκβιασμού. Τα οικονομικά μέτρα σύντομα θα πνίξουν ότι έχει απομείνει απο την οικονομία της Βόρειας Κορέας. Το προσωπικό των μη κυβερνητικών οργανώσεων που εργάζονται στην χώρα έχει σοβαρό πρόβλημα καθώς η Τράπεζα της Κίνας στο πλαίσιο των μέτρων έχει παγώσει κάθε μεταφορά χρημάτων προς τη Βόρεια Κορέα. Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να πληρωθούν οι μισθοί αλλά ούτε να τρέξουν τα προγράμματα.

 

Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων (WFP) του ΟΗΕ-ένα απο τα πιο επιτυχημένα στη χώρα-έχει ξεκινήσει να κλείνει τα εργοστάσια θεραπευτικών μπισκότων απο τα οποία εξαρτώνται δεκάδες χιλιάδες παιδιά. Μαζί με τα εργοστάσια κλείνουν τα προγράμματα σίτισης τόσο του WFP όσο και της UNICEF στα νοσοκομεία.

 

Οι εκκλήσεις όσων εργάζονται στο πεδίο προς τους γραφειοκράτες της Νέας Υόρκης, πέφτουν στο κενό, στο όνομα ενός σκληρού εμπάργκο που όμως για άλλη μια φορά πλήττει αυτούς που δεν φταίνε σε τίποτα-τα χιλιάδες παιδιά και τις μητέρες τους.
 

 
Η σημερινή Βόρεια Κορέα δεν είναι το απομονωμένο κράτος, του οποίου οι κάτοικοι δεν έχουν ιδέα τι συμβαίνει έξω απο τα σύνορα τους. Οι αλλαγές είναι ορατές σχεδόν καθημερινά. Κινητά τηλέφωνα, δυτικά αγαθά που κατακλύζουν τα ράφια των καταστημάτων ως αποτέλεσμα ενός άτυπου παραεμπόριου με την Κίνα, ολοένα και περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους. Σχεδόν 50,000 βορειοκορεάτες διασχίζουν καθημερινά τα σύνορα με την Κίνα μεταφέροντας αγαθά, τα οποία μετά πουλάνε στην χώρα τους. Περίπου 100,000 υπολογίζονται όσοι εργάζονται στην Κίνα και πηγαινοέρχονται στην Βόρεια Κορέα. Με κινητά τηλέφωνα τα οποία συχνά χρησιμοποιούν και κινέζικα δίκτυα, μπορούν να επικοινωνήσουν με τον έξω κόσμο, ενώ τα dvd απο την Κίνα και τη Νότια Κορέα βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση.

Παράλληλα η πρωτεύουσα αλλάζει, γήπεδα μπάσκετ, βόλεϋ, τένις, μοντέρνες παιδικές χαρές, μικρά μαγαζάκια και μεγάλα σουπερμάρκετ έχουν ανοίξει παντού. Η μεσαία τάξη γεννιέται.

Ο σκληροπυρηνικός υπουργός Άμυνας αντικαταστάθηκε στα μέσα Μαιου  από τον άγνωστο και μετριοπαθή  Jang Jong Nam, ενώ πρωθυπουργός έχει οριστεί ήδη από τον Απρίλιο o Pak Pong Ju, γνωστός ως “μεταρρυθμιστής” καθώς υποστηρίζει ένα άνοιγμα τύπου Κίνας για την χώρα (κάτι που το 2007 είχε ως αποτέλεσμα να εκδιωχθεί από την θέση του). 

Και όμως στον δυτικό τύπο, αυτές οι αλλαγές πέρασαν απαρατήρητες, σχεδόν κανένας σχολιαστής δεν θεώρησε σημαντικές και όλοι έσπευσαν να μειώσουν την σημασία τους.


Κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον, ο άνεμος της αλλαγής όμως πνέει στη Βόρεια Κορέα. Και θα είναι ίσως η μοναδική ευκαιρία της διεθνούς κοινότητας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να προχωρήσει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, κάνοντας έτσι ένα σημαντικό βήμα να  βελτιώσει και τη ζωή χιλιάδων αθώων αλλά και να εξασφαλίσει -στο βαθμό του δυνατού-τα ανθρώπινα δικαιώματα.