Ένας ήρωας δε μπορεί να έχει ποτέ σχέση με τη λογική, γιατί αν είχε σχέση με τη λογική, δε θα ήταν ήρωας, θα ήταν μικροαστός οικογενειάρχης. Ήρωας είναι κάποιος που κάποια ή κάποιες στιγμές στη ζωή του υπερβαίνει τον εαυτό του, τη λογική και το χρόνο. Κάνει κάτι παράτολμο που υπερβαίνει τη λογική και γίνεται για τους άλλους κάτι θαυμαστό και παράδειγμα προς μίμησιν – βέβαια το παράδειγμα προς μίμησιν το χρησιμοποιούν οι άλλοι, αν και στην πραγματικότητα δε μπορείς να μιμηθείς κάτι τέτοιο. Οι ήρωες, βεβαίως, συχνότατα γίνονται θύματα στις σκοτεινές ή κάποτε και φωτεινές επιδιώξεις άλλων.
Ο πολιτικός δεν πρέπει να είναι ήρωας, πρέπει να είναι λογικός, γιατί στην ουσία είναι ένας μεγάλος οικογενειάρχης. Οφείλει να έχει τα μυαλά στο κεφάλι του και να προσέχει, γιατί βέβαια μια παράτολμη πράξη δε σημαίνει πως θα έχει πάντα θετικό αποτέλεσμα γι αυτόν που την κάνει. Μπορεί και να μην έχει.
Σε γενικές γραμμές οι ήρωες και ως ένα βαθμό κι οι καλλιτέχνες δεν είναι καλοί για πολιτικοί. Και όταν λέω πολιτικοί δεν το εννοώ με την αρνητική σημασία που το παίρνουν οι περισσότεροι σήμερα, αλλά με τη σωστή σημασία, κάποιος δηλαδή που έχει τα μυαλά στο κεφάλι του, δεν ειναι πουλημένος και κοιτάει το καλό του τόπου του. Οι «άλλοι» δεν είναι πολιτικοί, είναι απατεώνες που διάλεξαν την πολιτική ως πεδίο δράσης αντί, ας πούμε, για τη μαφία.
Ο Μανώλης Γλέζος είναι ήρωας. Στα 18 του ανέβηκε μαζί με τον Σάντα στην Ακρόπολη και κατέβασαν τη σβάστικα. Τα επόμενα εβδομήντα και χρόνια δεν το εκμεταλλεύτηκε, δεν το εισέπραξε, δεν το καπηλεύτηκε. Αντιθέτως για πολλά απ αυτά, το πλήρωσε ακριβά.
Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας πολύ μεγάλος καλλιτέχνης. Ένας πάρα πολύ μεγάλος καλλιτέχνης. Πέρα από τους κοινωνικούς, πολιτικούς και άλλους αγώνες του θα μείνει στην ιστορία βασικά γιατί μαζί με το Χατζιδάκι άλλάξαν την πορεία της ελληνικής μουσικής και της ελληνικής κουλτούρας τα τελευταία 57 χρόνια.
Ένας ήρωας κι ένας μεγάλος καλλιτέχνης δικαιούνται να λένε ότι θέλουνε δημοσίως. Όλοι δικαιούνται να λένε ότι θέλουνε, κι εδώ ισχύει η περίφημη ρήση του Σολτζενίτσιν πως, ο κόσμος θα είναι καλύτερος αν όλοι οι άνθρωποι έχουνε άποψη για όλα τα θέματα – αρκεί βέβαια να ξέρουν σοβαρά για τα θέματα που λένε την άποψή τους.
Τώρα βέβαια, το πόσοι ακριβώς και γιατί μπορεί να τους παίρνουν σοβαρά και να υπολογίζουν τις απόψεις τους, αυτό είναι μια άλλη ιστορία και εδώ φτάνουμε στη φράση του Τσαρούχη στη Μαρία Ρεζάν, όταν τον ρώτησε, σε μια από τις περίφημες συνεντεύξεις της, τι είναι αυτό που χωρίζει τους ανθρώπους. Η φυλή, το χρώμα, η θρησκεία; Κι αυτός της απάντησε «Τίποτε απ’ όλα αυτά, τους ανθρώπους τους χωρίζει μόνον το συμφέρον τους». Ο καθένας ακούει και υπολογίζει αυτά που τον συμφέρουν την κάθε στιγμή ή αυτά τουλάχιστον που νομίζει πως το συμφέρουν ή αυτά που κάποιοι τον πείθουν ότι τον συμφέρουν, κι αν αυτά τα έχει πει κι ένα πρόσωπο αναγνωρισμένης αξίας τους είναι και πιο βολικό.
Το πρόβλημα αρχίζει όταν ένα κόμμα για ίδιον όφελος τοποθετεί το τοτέμ στο κέντρο του χωριού και επιβάλλει πως είναι ταμπού να διαφωνείς μαζί του. Βέβαια, το τοτέμ συνήθως είναι ξύλινο. Αν όμως αρχίσει να μιλάει μπορεί και να μη συμφέρει την εκάστοτε εξουσία. Τότε τι κάνει η εξουσία; Κατεβάζει το τοτέμ από τη θέση του; Λίγο δύσκολο δεν είναι; όταν ειδικά έχεις επενδύσει σε αυτό – όσο κι αν έχεις επενδύσει;
Ο ΣΥΡΙΖΑ στον ένα μήνα που κυβερνά φαίνεται πως θα ήθελε να είναι μια ηρωική κυβέρνηση, αλλά στην πραγματικότητα, κι ευτυχώς, είναι μια λογική κυβέρνηση. Ή τουλάχιστον προσπαθεί. Η πολιτική, λένε, πως είναι η τέχνη του εφικτού. Δε συμφωνώ απόλυτα, αλλά σίγουρα στέκει σα θεωρία. Με ηρωισμούς που μπορεί και να μην έχουν το αποτέλεσμα που κάποιοι θα θέλανε, μπορεί όλη η χώρα να πάει στο διάολο. Εγώ χαίρομαι που ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό τον ένα μήνα πέρα από τις διακηρύξεις, τις μεγαλόστομες εξαγγελίες, τις μεγάλες κουβέντες κλπ κλπ προσπαθεί να κάνει τα πράγματα λίγο καλύτερα απ’ ότι ήταν. Αν τα κάνει λίγο καλύτερα απ’ ότι ήταν, έστω και πολύ λίγο, θα είναι απόλυτα πετυχημένος. Αν δεν τα κάνει, θα γυρίσουμε εκεί που είμασταν.
Το θέμα είναι όμως, πως τα τοτέμ του στυλ Γλέζος και Θεοδωράκης δεν είναι από ξύλο. Είναι στη μέση του χωριού και ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε την προστασία τους, δεν την προσέφεραν μόνοι τους. Λογικό δεν είναι ο Γλέζος και ο Θεοδωράκης να αντιδράσουν σε αυτά τα πράγματα όπως εξελίσσονται; Ο Γλέζος δεν σκέφτηκε «Άσε, ας μην πάω από την Ακρόπολη, μπορώ να πάω από του Φιλοπάππου, καμμιά μέρα που οι φρουροί θα έχουν πάει για μπάνιο στο Φάληρο». Ανέβηκε και κατέβασε τη σημαία. Αλλά οι σωστοί πολιτικοί μπορούν να διαλέξουν κι άλλους δρόμους για να φτάσουν σε αυτό που θέλουν.
Με αυτό που γράφω, δε θέλω ούτε να πάρω το μέρος του ΣΥΡΙΖΑ ούτε όμως και να καταδικάσω τα λόγια του Γλέζου και του Θεοδωράκη. Γιατί, εντελώς ειλικρινά, τον Γλέζο τον θαυμάζω γι αυτό που έκανε το ’41 και για τη στάση της ζωής του, τον δε Μίκη για το καλλιτεχνικό του έργο. Όχι όμως μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά όλοι όσοι τοποθετούν το τοτέμ στη μέση του χωριού πρέπει να ξέρουν ότι καμμιά φορά αυτά τα τοτέμ πληρώνονται και το ταμπού απέναντί τους γυρίζει μπούμερανγκ.