Με την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, το Δεκέμβρη του 1974, Πρόεδρος της Δημοκρατίας για λίγο, ως που να εκλεγεί κανονικά Πρόεδρος, τοποθετήθηκε ο λογοτέχνης Μιχαήλ Στασινόπουλος. Ένας σοβαρός, αξιοπρεπής άνθρωπος, ένας λογοτέχνης που άλλωστε δεν κάθησε και πολύ σε αυτή τη θέση.
Πρώτος Πρόεδρος εκλεγμένος από τη Βουλή ήταν ο Κωνσταντίνος Τσάτσος. Δεν ήταν δύσκολο να εκλεγεί, η ΝΔ είχε πλησιάσει το 54% σε εκείνες τις εκλογές. Ο Τσάτσος ήταν σημαντικός διανοούμενος, πανεπιστημιακός, ισιαίτερα μορφωμένος και καλλιεργημένος και για ενα πολύ μεγάλο διάστημα πολιτικός. Είχε και ένα σύννεφο από το παρελθόν, από το καλοκαίρι του 1959 και τους Όρνιθες του Αριστοφάνη που είχε ανεβάσει ο Κουν στο Ηρώδειο, κι από τότε ο Φωκίων Δημητριάδης στις γελοιογραφίες του του έβαζε πάντα δίπλα του μια κότα. Αλλά αυτά είναι παλιές ιστορίες.
Ο Τσάτσος, όπως και η γυναίκα του Ιωάννα, αδελφή του Σεφέρη, στάθηκαν το ιδανικότερο ζευγάρι για την προεδρία της Δημοκρατίας από τότε μέχρι σήμερα. Μιας ηλικίας και ενός κύρους, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, πολύγλωσσοι, καλλιεργημένοι, ευπρεπείς, με γνώση της πολιτικής, αξιοπρέπεια και ανοιχτά μυαλά.
Το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στράφηκε στην Προεδρία της Δημοκρατίας, γιατί δε θα καθόταν βέβαια να χάσει τις εκλογές από τον Ανδρέα Παπανδρέου που ήταν το φαβορί. Άλλωστε, αυτό προφανώς θεωρούσε ως μεγάλη κατάληξη μιας πολιτικής πορείας τόσων δεκαετιών.
Ο Καραμανλής ήταν σίγουρος πως ο Παπανδρέου θα τον έκανε πάλι Πρόεδρο το ’85, κι έτσι, εκλεγμένος από μια μη δεξιά κυβέρνηση, θα του ανήκε πια δικαιωματικά ο τίτλος του Εθνάρχη.. Αλλά φευ…
Το 1985 ο Παπανδρέου του την έφερε, και τελευταία στιγμή πρότεινε το Χρήστο Σαρτζετάκη. Χάνοντας την ψυχραιμία του ο Καραμανλής, παραιτήθηκε πιο νωρίς από τη λήξη της θητείας του, προφανώς για να προκαλέσει πολιτειακή κρίση αλλά ο Παπανδρέου έκανε το δικό του. Έτσι τα επόμενα πέντε χρόνια παρακολουθήσαμε την ολική κατάρρευση του μύθου του ανακριτή στην υπόθεση Λαμπράκη, που τον είχε περάσει σε παγκόσμια αθανασία η ερμηνεία του Ζαν Λουί Τρεντινιάν στο «Ζ» του Γαβρά. Ο «αδέκαστος» ξεγυμνώθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας και το βάρος της εξουσίας, με τα λόγια και τις πράξεις του.
Όταν το ’90 κατάφερε η Νέα Δημοκρατία να ξαναέρθει στην κυβέρνηση παραλίγο να γίνει και εκλογικό πραξικόπημα – θυμάστε τον Κατσίκη; – για να ξαναβγεί ο Καραμανλής για δεύτερη τετραετία και να πάρει επιτέλους τη ρεβάνς του από τον Παπανδρέου.
Από κει και πέρα, ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος και ο Κάρολος Παπούλιας έγιναν πρόεδροι Δημοκρατίας από δύο τετραετίες ο καθένας, ο πρώτος από κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και ο δεύτερος ως επιλογή της Νέας Δημοκρατίας. Ο Στεφανόπουλος ήταν σαφέστατα καλύτερος, αλλά και οι δύο δε θα έλεγε κανείς πως οδηγούνταν απευθείας στην ύψιστη πολιτική θέση της χώρας από το βιογραφικό τους.
Αλήθεια, σκέφτηκε κανείς ποιά είναι ακριβώς η θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και τι είδους άνθρωποι πρέπει να είναι σε αυτή τη θέση; θα έπρεπε να είναι μεγάλες προσωπικότητες, άνθρωποι που έχουν συνεισφέρει στην ιστορία αυτού του τόπου; προσωπικότητες σεβαστές εντός και εκτός Ελλάδος; πρόσωπα-σύμβολα; Γιατί, τα τελευταία 41 χρονια έχει αλλάξει αρκετά το Σύνταγμα και οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας και στην ουσία δεν έχουν ουσιαστικά παρεμβατικό ρόλο – όχι βέβαια πως και πιο πριν ήταν καλύτερα τα πράγματα… αλλά τελικά μόνον ο Καραμανλής είχε πολιτική άποψη πάνω στη θέση αυτή, όπως και διάθεση να παρέμβει.
Σε πέντε χρόνια θα ξαναέχουμε θέμα επανεκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι σίγουρο πως αυτή τη στιγμή την Ελλάδα την απασχολούν πολύ πιο σοβαρά θέματα. Όμως κάποια στιγμή, στο περιθώριο όλων των υπολοίπων, θα έπρεπε να το σκεφτούν εκεί στη Βουλή καλά, και να αποφασίσουν το πως θέλουν να είναι ένας άξιος λόγου πρόεδρος Δημοκρατίας, και με ποιό τρόπο θα εκλέγεται. Δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται κάθε φορά η εκλογή του ως όπλο διαπραγμάτευσης των μεγάλων κομμάτων με απειλή εκλογών κλπ κλπ. Γιατί με αυτό τον τρόπο, και το θεσμό προσβάλεις αλλά και εμποδίζεις κάποιους ανθρώπους μιάς κάποιας ηλικίας να ανέρχονται σε αυτή τη θέση. Γιατί, αν πχ έβγαινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ένα πρόσωπο -σύμβολο για αυτή τη χώρα, σε ηλικία άνω του ’85, μια ατυχία της ζωής θα μπορούσε σύντομα να μας είχε οδηγήσει και σε επόμενη πολιτική κρίση.
Εκτός αν θέλουμε έναν σχετικά νέο άνθρωπο, με συγκεκριμένες ικανότητες, και προσωπικότητα αναγνωρισμένη εντός και εκτός Ελλάδος, που δεν θα ήταν διακοσμητικός ο ρόλος του.
Αλλά αυτά προϋποθέτουν ότι εκεί στη Βουλή σέβονται ουσιαστικά τη Δημοκρατία και έχουν σκεφτεί ακριβώς το ποιός, τι και πως θα έπρεπε να είναι ο Πρόεδρός της.
Πέσανε όλοι να φάνε τον Προκόπη Παυλόπουλο για την εκλογή του. Δηλαδή, οι προηγούμενοι ήταν καλύτεροι; ένας πανεπιστημιακός, δεξιός πολιτικός είναι ο Προκόπης Παυλόπουλος, έξυπνος, μορφωμένος, με χιούμορ που δεν είναι όμως ότι θα ήταν πχ για τη Γαλλία ο Ντε Γκωλ – αν και δεν είναι το ίδιο πράγμα ο πρόεδρος σε Γαλλία και Ελλάδα.
Θα επαναλάβω πως η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει πολύ σημαντικότερα θέματα να λύσει από κάτι με το οποίο θα ξανασχοληθεί, πρώτα ο Θεός, το 2020, αλλά η έτσι κι αλλιώς πολύ τυπική – και σε πολλές περιπτώσεις πολύ καλά κάνει- Ζωή Κωνσταντοπούλου ή κάποιος άλλος, ας ξανακοιτάξει αυτό το θέμα. Στο κάτω κάτω σε μια Προεδρευομένη Δημοκρατία, όπως αυτή που έχουμε στην Ελλάδα, ο Πρόεδρος της είναι ο καθρέφτης όλων μας.